Straf niet de vrouw voor haar boerka, maar de man die haar dwingt
Iedere vrouw in een sluier of in een boerka is een mens in quarantaine. De muren die haar omringen zijn van stof en zwart genoeg om de donkerste schandvlek in de menselijke geschiedenis te zijn. Dat gewaad is al een straf op zich: niet de vrouwen, maar de mannen die verantwoordelijkheid zijn voor dit drama zouden moeten boeten.
Op een snikhete zomerdag in Ankara was ik een keer naar het zwembad van ons wooncomplex gegaan. Ik zag daar een gesluierde Saoedische vrouw, die een paar flats verderop woonde met haar gezin, bij het bad staan. Alle mannen, kinderen en vrouwen genoten van het water, zij hield de zwarte textiel om haar lijf en veegde constant het zweet van haar gezicht met het water van het zwembad. In het water leek haar dikke, harige echtgenoot op een blije waterbuffel die op warme dagen in modderige rivieren rolt.
Ik keek naar de Saoedische vrouw en zag haar hele persoonlijkheid, haar hele menselijke waardigheid verdwijnen in de hitte. Onder dwang van de mannen in haar leven had haar gezicht de kleur van verschroeide grond gekregen. Door hersenspoeling en sociale druk hadden ze haar laten geloven dat de zwarte tent om haar lichaam bij haar lijf hoorde, zoals de ruige vacht bij de dromedaris. Haar lichaamshouding verried dat ze naar het water in dat zwembad smachtte, maar het enige wat er gebeurde was dat het lijf van de tot de slaaf gemaakte die middag nog meer aan verrotting blootstond. Verrotting die niet alleen aan haar eigen wezen vrat, maar ook iedereen die toezag en niets deed met haar stank tot de dood zou achtervolgen.
Nu zitten Europese landen met deze klederdracht in de maag. Nederland heeft zich aangesloten bij de landen die de boerkadragers verbieden om openbare ruimten te betreden. Amsterdam, Rotterdam en Utrecht hebben aangegeven het niet zo nauw te zullen nemen met het verbod op de boerka. De discussie gaat over de vrouw en de straf die haar ten deel moet vallen. Weer gaat het debat niet over waar het over zou moeten gaan. Want, als er iemand gestraft moet worden vanwege deze verschrikkelijke praktijk, dan zou het het patriarchaat moeten zijn.
Als er iemand gestraft moet worden vanwege deze verschrikkelijke praktijk, dan zou het het patriarchaat moeten zijn.
Het gevangenschap dat de vrouw met een boerka of een sluier moet ondergaan, is niet lichter dan de omstandigheden in een gangbare gevangenis waar criminelen in worden gegooid. De zwarte textiel om het vrouwelijke lijf is namelijk de dikste wand tussen haar wezen en de duizend vrijheden van het leven. De man die zijn plek opeist en zijn vrouw, dochter of zus via dwang of hersenspoeling de ‘stof van gevangenschap’ in de sluier of de boerka hult, maakt zich schuldig aan de schending van een primair mensenrecht.
Ik weet wel dat het niet realistisch is om van de staat te verwachten dat die de politie op de echtgenoot, de vader, de broers, de imam, de oom of de buurman afstuurt. Redelijk is wel om van een beschaafde samenleving te verwachten dat iedere aanklacht, aangifte of signaal van de vrouw die zich wil ontdoen van de sluier of dat al heeft gedaan en gerechtigheid wil voor de vrijheid die haar ontnomen is door de autoriteiten serieus wordt genomen. En dat er ruimte is voor juridische consequenties voor wat het patriarchale imperium allemaal doet met de vrouwen.
Het dragen van de sluier en de boerka is een straf die de vrouw moet doorstaan. De moderniteit reageert nu door de boerkadragers te straffen. Niet alleen de verschrikkelijke boerka, maar ook de boete op de boerka komt op de rekening van de vrouw. De man die dat heeft verzonnen en over de rug van de vrouw zijn religieuze fantasieën botviert, ontspringt de dans. Belandt hij na een aanklacht van de vrijgevochten vrouw vanwege het beroven van andermans vrijheid achter de tralies, dan kunnen we weer zeggen dat ons land een rechtsstaat is.
Het dragen van de sluier en de boerka is een straf die de vrouw moet doorstaan.
Lees ook: Als Halsema gewetensbezwaren heeft, moet ze gewoon opstappen
