Laten we Reve’s Avonden bevrijden
Met het (volgens velen) beste boek ooit in het Nederlands geschreven is iets vreemds aan de hand. De Avonden van Gerard Reve, want daar doel ik uiteraard op, is niet meer verkrijgbaar als e-book. Niet meer, ja. Het was ooit volop te koop bij allerlei e-bookverkopers (daar heb je er inmiddels tientallen van) maar is nu niet meer aan te schaffen.
Gelukkig zijn niet alle bouwers van verkoopsites even handig en zorgvuldig en dus kunnen we her en der constateren dat uitgeverij de Bezige Bij het e-book heeft teruggetrokken van de markt. En bij weer andere sites komt het nog wel voor in de catalogus maar valt niet meer te bestellen. Ook word je af en toe naar een vertaling in het Engels verwezen.
Een merkwaardige situatie waarover bij de Bezige Bij zelf geen opheldering valt te krijgen. Het zou ons niet verbazen als er een veto achter steekt van Reve’s weduwnaar Joop Schafthuizen die nogal eens biografen dwarsboomt. Maar evengoed is dit natuurlijk een onverkwikkelijke zaak en een belediging voor de ware liefhebber van de toch al bedreigde Nederlandse literatuur.
Wat te doen? Voor de kwaadwillende Revefan is de keus niet zo moeilijk: die downloadt gewoon een roofversie van een van de talloze torrentsites. Want natuurlijk is het boek daar te vinden. Als het eenmaal digitaal is uitgegeven kan geen overheid of uitgever verhoeden dat het ergens op internet te halen is. Dat is tegelijk het mooie en (voor sommigen) kwalijke van het net en zijn miljarden vertakkingen.
Maar wat moet de goedwillende en eerlijke Reveliefhebber doen als hij De Avonden in alle rust op zijn e-reader wil savoureren? Die vindt misschien binnenkort een oplossing als wij hier een recent Amerikaans initiatief gaan omarmen. Het ‘bevrijden’ van e-books door middel van crowdfunding. Lees daar maar eens over op bijvoorbeeld Unglue.it.
Het principe is heel eenvoudig: je geeft als lezer aan welk boek je graag als e-book wilt hebben en maakt een klein bedrag over (zeg drie euro). Als genoeg lezers dat doen voor bijvoorbeeld De Avonden kan de initiatiefnemer in onderhandeling gaan met de uitgever, in dit geval de Bezige Bij, om het boek op het open net beschikbaar te krijgen. Voor iedereen en gratis, zoals dit meesterwerk verdient. Het is aan de erven Reve om te bepalen welke hoeveelheid geld daarvoor nodig is.
Deze manier van werken is ook nuttig voor een andere categorie boeken: niet meer in druk beschikbaar maar nog wel onder copyright vallend. Zeg al die boeken uit de jaren ‘70 en ‘80 van de vorige eeuw die je tot op heden alleen kon krijgen in bijvoorbeeld mijn antiquariaat. Het zijn vooral de liefhebbers van oude science fiction die daarvoor nu op de bres staan omdat ze constateren dat (vooralsnog in Amerika) het aanbod van gelezen boeken sterk afneemt.
Want dat is het ultieme gevolg van deze sympathieke acties: ze tasten het draagvlak voor het tweedehands boek verder aan. De koude sanering van de ‘echte’ boekenwereld is al lang begonnen.
