Alexander Pechtold over gedachtegoed D66: ‘Het zijn geen fundamentele principes’
Alexander Pechtold wordt op 16 december vijftig jaar oud en is binnenkort tien jaar fractievoorzitter van D66. In het jubileumnummer van HP/De Tijd blikt hij openhartig terug op zijn leven en werk. Over bellen met boze twitteraars, bier drinken met Geert Wilders en de stand van zaken in Europa. “Europa heeft de apk nog niet gehaald.”
U wordt op 16 december vijftig.
“Ja. Spread the word.”
Ziet u daartegenop?
“Ik realiseer me heel goed dat ik zwaar over de helft ben. Maar veertig worden vond ik moeilijker. Tot je veertigste kun je nog fouten maken, moet het allemaal nog komen. Dat is – als je er heel hard aan trekt – nog een soort verlengde van de studententijd. Als je veertig wordt is dat over.”
Uw vader overleed op zijn 72ste, uw grootvader op zijn 67ste. Benauwt u dat?
“Nee. Je hebt er niet om gevraagd om geboren te worden, je weet niet wanneer je gaat, en daartussenin moet je het zo leuk mogelijk maken.”
Hoe zag uw midlifecrisis er eigenlijk uit?
“Die heb ik niet echt gehad, eigenlijk. Ik heb te weinig inkomsten om spannende auto’s te kopen en ik ben ook niet mijn haar heel anders gaan doen of andere kleding gaan dragen.”
Er zijn mannen die op de helft van hun leven een totaal nieuwe weg inslaan. Heeft u de afgelopen tien jaar weleens op het punt gestaan om de politiek de rug toe te keren?
Grapt: “Iedere week. Vooral op vrijdag.” Dan: “Nee, gekheid. Het is heel gezond om je niet helemaal in dit wereldje mee te laten zuigen. Een carrière in de politiek is niet het grootste doel, het belangrijkste in je bestaan. We hadden destijds als gezin van Wageningen naar Den Haag kunnen verhuizen, maar ik ben blij dat ik dat niet heb gedaan. Ik moet er niet aan denken om bij de Albert Heijn collega’s tegen te komen.” Een woordvoerder, die iets verderop aandachtig meeluistert met het gesprek, valt hem in de rede en mompelt geamuseerd: “Dijsselbloem.” Pechtold: “O ja, Dijsselbloem kom ik inderdaad weleens tegen in de Albert Heijn.” Hij leunt voorover uit zijn stoel, richt zich tot het opnameapparaat en zegt op overdreven harde toon: “Maar het is een genot om jou daar tegen te komen, Jeroen!”
Heeft u echt nooit op het punt gestaan om de politiek te verlaten? U zou in 2013 zijn benaderd voor het burgemeesterschap van Utrecht.
Licht aarzelend: “Dat is waar, en ik zou liegen als ik zou zeggen dat ik niet over die functie heb nagedacht. It crossed my mind. Zoals ik al zei: ik vind het heel gezond om over mogelijke nieuwe uitdagingen na te denken. Maar al heel snel besloot ik dat ik hier wilde blijven.”
En verder:
In het gedachtegoed van D66 staat: “Zoals alle liberalen hechten sociaal-liberalen grote waarde aan de vrijheid van ieder individu om het leven naar eigen inzicht in te vullen, om door eigen inzicht te komen tot een beeld van het goede leven, en van mening te kunnen veranderen.” D66 pleit voor een Actief Donorregistratiesysteem: iedereen wordt automatisch geregistreerd als donor. Druist dat niet in tegen bovenstaande in?
“Bij sommige zaken gaan sociaal-liberalen misschien tegen hun principes in, maar dan is er – zoals hier – sprake van een hoger doel: het voorkomen van onnodige sterfgevallen. Daarom zijn het ook geen fundamentele principes. D66 heeft idealen, geen ideologie. Ik hoef niet naar een kast te lopen om in een boek op te zoeken wat ik moet vinden. Ik moet blijven nadenken. Dat is dat pragmatische D66-denken.
“Als er jaarlijks vijftienhonderd mensen op de wachtlijst staan voor een orgaandonor, en velen daarvan onnodig overlijden: hoe ver ga je dan in de persoonlijke integriteit van het lichaam door iedereen automatisch donor te maken? Want je kunt op ieder gewenst moment zeggen: ik wil geen donor zijn. Dit systeem zorgt er alleen voor dat iedereen verplicht wordt om een keuze te maken – hoe vervelend het misschien ook is om over na te denken.
“De politiek is er niet alleen voor om mensen af en toe ongemakkelijke keuzes voor te leggen, maar ook om mensen af en toe te dwingen om een ongemakkelijke keuze te maken. Als je verantwoord in het leven staat, ga je ook verantwoord met het einde om. Dat hoort bij verantwoord burgerschap.”
Het gehele interview van Nick Muller met Alexander Pechtold leest u hier op Blendle. U kunt hier het hele tijdschrift inzien, of hier een voordelig (proef)abonnement afsluiten.
