Te veel landbouw in te weinig Nederland
Kan het boerenbedrijf niet gewoon weg? Wegens te duur, te vies, te slecht en te nadrukkelijk aanwezig. Of is dat te rigoureus? Zes scenario’s voor de agrarische sector.
Eén ding hebben de boeren van 'Wij zijn het zat' en 'We zullen doorgaan' de afgelopen weken in ieder geval met hun acties bereikt: iedereen heeft tegenwoordig — al is het met tegenzin — een mening over de landbouw. Meningen die variëren van: 'Kunnen ze die boeren zelf niet over het land uitrijden?' tot: 'Die arme boeren hebben gelijk, ze zijn het slachtoffer van falende politici.' Het meest opvallende aan al die meningen is dat ze uitblinken door opportunisme en dat ze gepaard gaan met het besef dat niemand eigenlijk begrijpt waarover het gaat. Bij het vallen van de term 'mineralen-boekhouding' zijn we al snel geneigd van onderwerp te veranderen. Bovendien: een conflict dat is verengd tot de vraag of er een fosfaatverlies van twintig of van vijftig kilo per hectare is toegestaan, spreekt nu niet bepaald tot de verbeelding.
Maar de boeren laten niet af. Ze joelen, schreeuwen, reiken de 'gouden eikel' uit aan de ene minister en trakteren de andere op een ontbijt, al zingende dat er helemaal geen mestprobleem bestaat. Tegelijkertijd opteert de boer weer voor de rol van nationale held. En krijgt hij zendtijd aangeboden van het CDA, die hij weigert omdat het CDA te weinig macht heeft. Omdat de boeren doorzetten, ontstaat er zowaar een discussie over een fundamenteler vraag: hoe moet het verder met de landbouw in Nederland? Een verontrustende discussie voor de Nederlandse boer, want her en der vraagt men zich al hardop af: kan de landbouw niet gewoon weg? Wegens te duur, te vies, te slecht en te nadrukkelijk aanwezig. Zie de Rotterdamse econoom Eduard Bomhoff, die in de NRC van 23 oktober pleit voor onmiddellijke nationalisatie van het grasland. Maar is zo'n rigoureuze oplossing wenselijk? Zijn er geen andere scenario's voor toekomst van de landbouw?
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
