Het ruime sop
De dertienjarige Laura Dekker heeft het plan opgevat om in haar eentje de wereld rond te zeilen. Op 1 september zal zij, uitgezwaaid door haar ouders en ongetwijfeld veel andere belangstellenden, de haven van IJmuiden uit varen. Voordat het zo ver is, vindt er eerst nog een onderzoek plaats door de Kinderbescherming vanwege leerplichtperikelen. Haar vader had voor twee jaar verlof aangevraagd, een verzoek dat door de school niet is ingewilligd. Het komt weleens voor dat kinderen dispensatie krijgen van aanwezigheid op school op voorwaarde dat ze thuisonderwijs krijgen, maar het voornemen van Laura om zelfstandig via de computer de leerstof van twee jaar havo bij te houden, voldeed niet aan de eis dat er een volwassene aan te pas moest komen om toezicht te houden.
Zo dreigt een herculische onderneming te stranden op een bureaucratische hobbel in de wet. Arme Laura, met haar tomeloze ambitie om beroemd te worden als de jongste solozeiler die om de wereld voer – de loef afgestoken door een dorre leerplichtambtenaar, die geen oog heeft voor dromen of persoonlijke omstandigheden en alleen de letter van de wet volgt. Of ligt het toch ietsje ingewikkelder? De leerplichtkwestie fungeert in eerste instantie als een stok om een hond te slaan. Ouders van minderjarigen dienen ervoor zorgen dat hun kinderen naar school gaan, maar ouders die hun kind liever op wereldreis sturen, kunnen het eenvoudig uit de gemeente uitschrijven naar een of ander buitenland, en daarna staat de hele ambtenarij met lege handen. Een crimineel die niet wil worden aangehouden, zorgt om te beginnen dat hij geen aandacht trekt van de politie door kapotte remlichten of een gevaarlijke rijstijl, de ouders van een minderjarige would-be solozeilster geven voor haar een adreswijziging naar Australië door. Leerplicht omzeild, maar het plan blijft even moreel suspect.
Er zullen weinig ouders zijn die zich met enthousiasme kunnen verplaatsen in het idee dat hun dertienjarige dochter in haar eentje op de oceaan strijd levert met de elementen. Dat er tussen de ene en de volgende haven weken kunnen verstrijken. Dat er op zekere locaties schepen met piraten patrouilleren, voor wie een tiener in een bootje wel een heel makkelijke prooi is om te beroven, te verkrachten, te ontvoeren en losgeld voor te vragen. Dat als de solozeilster het niet te druk heeft met overleven de dagen gek-makend eenzaam zijn, vooral als er sprake is van aanhoudende windstilte. Dat je een jong meisje wegstuurt en anderhalf tot twee jaar later iemand anders terugkrijgt, wier ontwikkeling je ondanks het computerverkeer en de havenafspraakjes niet hebt meegemaakt. Iemand die zo lang onafhankelijk heeft geleefd, gesponsord door buitenstaanders, kan zich daarna niet meer als een gewoon schoolkind gedragen.
Ongetwijfeld is het meisje een buitengewoon bedreven en ervaren zeiltalent dat zich kan meten met de besten in haar tak van sport. Ze kan het goed, ze wil het graag en haar ouders hebben er alle vertrouwen in. Zeilen is voor haar zowel een identiteit als een levensvervulling. Het is in dit opzicht dat die voorgenomen solozeiltoer niet bevrijdend maar beklemmend werkt. Het komt wel vaker voor dat jonge kinderen blijk geven van een ongehoord talent of ambitie. Mozart was goed in muziek. Andere kinderen hebben aanleg voor atletiek, schaken, tennissen of toneelspelen. Betrokken ouders geven hun kinderen gelegenheid hun talenten te ontwikkelen en steken vaak veel energie in coaching en oefening. Maar niet ten koste van al het andere. Een circuskind dat niets anders wil dan de hele dag oefenen aan de trapeze, zal ook tussendoor schoolwerk moeten doen. Hetzelfde met jonge violistjes en voetballertjes.
Kinderen die van hun ouders toestemming krijgen om alleen maar hun favoriete bezigheid te beoefenen, worden beperkt in hun ontwikkeling. Het maakt niet uit of het makkelijk tijdverdrijf betreft als tv-kijken, msn’en of gamen dan wel iets moeilijks als op hoog niveau pianospelen of de wereld om zeilen – het kan niet goed zijn als alle aandacht uitsluitend naar één ding uitgaat. Het is ook belangrijk om ervaring op te doen met leeftijdgenoten, leven in huiselijke kring, schoolwerk en puberaal geklooi. Het heeft er veel van weg dat de ouders meer oog hebben voor de glamour van een uitzonderlijk zeilrecord dan voor een evenwichtige ontwikkeling van hun dochter. Want solozeilend de wereld rond kan natuurlijk ook op je achttiende, maar dan kijkt niemand er meer van op.
