Spring naar de content

Enkeltje Zwitserland

Een roman over stervensbegeleiding kan gemakkelijk naargeestig uitpakken, zou je denken. Maar Peter Drehmanns is ‘woordenaar, letterknecht, zinsbouwer, kommakakker, bellettrist, stijlfiguurzager, taaltovenaar, woordpooier’ en nog zo het een en ander. Zo staat het op zijn website peterdrehmanns.nl.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Redactie

Van al die hoedanigheden geeft hij blijk in zijn roman De begeleider. Die is, ondanks het onderwerp, eerder geestig, en dat heeft alles te maken met de soepele schrijfstijl van de auteur, die na zeven boeken bij Contact nu bij Querido zit.

Leo Zonderland begeleidt mensen die hebben besloten om er een eind aan te maken, naar een flat in Zürich. Daar krijgen ze een cocktail die hen bevrijdt van het leven. Let wel: zij lijden niet aan een terminale ziekte, zij lijden aan het leven. Er is dus geen sprake van euthanasie, maar van geassisteerde zelfmoord, een praktijk die in Zwitserland legaal is, ook al gaan daar stemmen op om er een eind aan te maken – aan die praktijk, bedoel ik.

De talloze zelfmoordtoeristen die op een enkeltje het land binnen komen, bezorgen Zwitserland een slechte naam, betogen de tegenstanders.

Het lijkt er even op of Peter Drehmanns deze actualiteit in zijn roman wil verwerken. Als Zonderland zijn cliënt mevrouw W. wil afleveren in de flat waar de zelfmoordkliniek is gevestigd, staat de politie voor de deur. Bewoners hebben geklaagd dat de medewerkers van de kliniek weleens met vreemden in de lift staan die naderhand in een lijkenzak worden afgevoerd.

Dit incident leidt tot een slapstickachtige aanloop naar het slot. Omdat de executie van het doodsverlangen van mevrouw W. niet mag worden voltrokken in de flat, wordt een camper voorgereden. De straat is glad en dus wordt het glibberen naar een parkeerplaats waar niemand er last van heeft dat mevrouw W. er het loodje legt.

We zijn dan drie keer met Zonderland op stap geweest, maar het aantal dodenritten in zijn Volvo is een veelvoud daarvan. “Als aanstaande dode wil je soepel vervoerd worden. (-) Mede daarom bezat ik een Volvo. (-) Niet voor niets luidt de slogan van het bedrijf Volvo: for life.”


Ik weet niet of het Zweedse automobielbedrijf blij is met deze reclame, voor de lezer is de uitweiding over Volvo een van de vele prachtige passages in de roman. De eerste cliënt, mevrouw R., is een jonge vrouw van 36 die het leven zat is. Ze is ravissant mooi, en hoewel over haar eindbestemming geen misverstand bestaat, bouwt Drehmanns de spanning op: zal Zonderland zijn beroepseer hoog houden of valt hij voor haar charmes? Wat nou beroepseer, trouwens? Houdt iemand toch liever vast aan het leven of sterft een cliënt vóór aflevering in Zürich, dan kan Zonderland naar zijn centen fluiten.

Ook de leeftijd van mevrouw R. betrekt de lezer in de discussie over de morele legitimiteit van geassisteerde zelfmoord. Moet iemand van 36 niet eerder worden geholpen om te leven dan om dood te gaan?

Meneer M. brengt met zijn geouwehoer zijn ‘loods des doods’ geregeld tot wanhoop. Hilarisch is de scène waarin een bordeel wordt bezocht. Ze komen de volgende dag bijna te laat voor de afspraak in de Züricher flat.

In het derde hoofdstuk lijkt de gekte van zijn cliënten overgeslagen op de begeleider. Hij vertelt niet meer consis-tent in de eerste persoon, maar vaak in de jij-vorm, alsof hij afstand van zichzelf neemt. Net als meneer M. kletst hij je de oren van je kop, maar omdat zijn geestelijke vader onder meer een taaltovenaar is, valt daarmee te leven.

Mooie observatie over de putjes in de neus van M.: “alsof een vleesvlieg met naaldhakken daar een flamenco had gedanst.”

Peter Drehmanns.

De begeleider.

Querido, €18,95.

Ook verkrijgbaar via www.ako.nl

1 Het verloren symbool (1) – Dan Brown

2 Godenslaap (4) – Erwin Mortier


3 Medeplichtig (2) – Nicci French

4 Millennium-trilogie (3) – Stieg Larsson

5 Het diner(6) – Herman Koch

6 De eenzaamheid van de priemgetallen (5) – Paolo Giordano

7 Het spel van de engel (8) – Carlos Ruiz Záfon

8 Jacoba. Dochter van Holland (7) – Simone van der Vlugt

9 Zeitoun (-) – Dave Eggers

10 Caesarion (re) – Tommy Wierenga

Onderwerpen