Frisse koppies

Met Frits Wester als gespreksleider weet je als organisator van een congres of een politiek debat dat je waar krijgt voor je geld. Zo ook vorige week in het Haagse Dudok, waar Koninklijke Horeca Nederland, een van de grootste brancheorganisaties, een debat organiseerde met onder anderen PVV-kamerlid Fleur Agema, PvdA-collega Mei Li Vos en aanstaand D66-Kamerlid Kees Verhoeven.

Wat maakt de onvolprezen RTL-presentator zo goed? Hij houdt deelnemers kort zonder hun tekort te doen. Knap, want politici hebben de neiging fikse aanlopen te nemen voordat ze tot een kern komen, en piepen snel als hun de mond wordt gesnoerd. Wester stelt korte vragen, vat vaak samen, en zodra het gesprek dreigt te ontsporen, grijpt hij in. Daarbij is de (loop)microfoon zijn bondgenoot. Wester geeft die microfoon nooit uit handen. Aldus heeft hij de macht over het geluid én over het verloop van de discussie. De gesprekspartner kan, indien hij zich afgekapt voelt, nog wat sputteren, maar niemand in de zaal hoort hem. Dankzij de afgebakende vragen en die microfoon dus dwingt hij de ondervraagden tot een verademende snelheid van denken en praten.

Dat vonden ook de vele horecaffers in de zaal. Apart volk trouwens: ze waren allemaal wat ouder, hadden wat langer haar, bruine gloeiende koppen, en haast zonder uitzondering droegen ze een spijkerbroek met een kek suède of leren colbertje, en hun aftershaves roken naar exotische oorden.

We waren vooral gekomen voor PVV-Kamerlid Fleur Agema, tweede op de lijst en algemeen gezien als een vertrouweling van Geert Wilders. Fleur maakte een frisse indruk, al werden we in eerste instantie afgeleid door haar rauwe Zaanse accent. Maar na een tijdje viel me op hoe kraakhelder Fleur haar opvattingen vertolkt. Over het fenomeen van de regeldruk die de horeca sinds jaar en dag teistert, zei ze: “Een regel erbij, maar dan ook standaard twee regels eraf.” Het rookverbod wees ze krachtig van de hand, want cafés moesten zelf bepalen of ze de cliëntèle lieten roken of niet. Over de nieuwe dranken- en horecawet toonde ze zich evenzeer ferm: “Geen lokale experimenten met verhoging van de leeftijd voor alcoholverbod,” want dan fietsen zeventienjarigen gewoon van het ene dorp naar het andere waar de oude leeftijd nog geldt.

Ze zat goed in het dossier, en als een van de anderen iets zei waarmee zij het oneens was, dan lachte ze hem of haar gewoon uit, zoals Geert dat ook kan doen. Het is de lach van de buitenstaander die leeft bij het idee dat hij zijn gelijk nog weleens gaat halen.

Opvallend was ook de présence van Kees Verhoeven, bij de verkiezingen op plek negen van de kandidatenlijst, dus zo goed als verzekerd van een plaats in het nieuwe parlement. Kees is directeur van het MKB, afdeling Amsterdam, maar zijn verschijning roept beelden op van zo’n surfjongen uit Californië: groot, breedgeschouderd en een vrolijk gemoed. Met hem erbij mag Alexander Pechtold in z’n handen knijpen, want Kees kan wel wat: hij praat goed, is geestig en ad rem. Eenmaal onderbrak hij Mei Li Vos, begon aan een uiteenzetting en werd toen op zijn beurt door Mei Li geïnterrumpeerd. Er vielen verwijten: “Jij onderbrak mij,” sipte Mei Li Vos, waarop Kees met een stalen gezicht riposteerde: “Ja, en dat moet je vooral niet terugdoen.”

Gevraagd naar de meest waarschijnlijke regeringscombinatie, hield hij zich wijselijk op de vlakte. Maar over Job Cohen merkte hij op of hem wellicht niet wat mankeerde. Hij kende de PvdA-lijsttrekker van de overleggen op het stadhuis, en die montere indruk van destijds was nu ver te zoeken. “Iedereen zal inpraten op die man,” gaf hij als mogelijke verklaring, “en volgens mij lijkt Job Cohen de regie over zichzelf een beetje te verliezen.”

Nu we toch gezellig aan het speculeren en formeren waren, vroegen we Frits Wester ook nog even naar zijn voorspelling. Hij zag een kabinet van VVD, CDA en D66 met misschien gedoogsteun van GroenLinks. Balkenende zou verliezen en plaatsmaken voor Ab Klink.

De VVD en de PvdA zouden zegevieren, maar in de laatste drie weken kon er nog van alles gebeuren. Als Cohen en Rutte elkaar al te zeer aanvliegen, kan JPB zich als de oudere, wijze man op de achtergrond profileren en er uiteindelijk met een vijfde kabinet vandoor gaan.

Nog enkele woorden over Mei Li Vos. Dit Kamerlid van de PvdA staat op een nagenoeg onverkiesbare plaats, en dat wekt toch bevreemding. Want Mei Li is geen gewoon Indisch meisje. Ze loopt op van die buitenissige stiletto-hakken, draagt knoeperds van oorbellen en wekte tijdens het debat af en toe de indruk zich dood te vervelen. Zij knippert namelijk veelvuldig met haar ogen, en soms lijkt het alsof ze een wegtrekkertje krijgt. Waarschijnlijk draagt ze contactlezen en irriteren die haar donkerbruine ogen.

Ze had leuke teksten en bleek niet bang uitgevallen te zijn. Zo repte ze eenmaal van ‘kommaneukerij’, wat Frits Wester schielijk voor haar hertaalde in ‘regelfabriek’. En ze meende dat cafébazen een eigen verantwoordelijkheid hadden en lamme bezoekers niet eindeloos moest bijschenken. Om het comazuipen in te dammen, vond ze dat het zogeheten festivalbier, dat minder alcohol bevat, wellicht voortaan ook in het reguliere uitgaansleven moest worden getapt. De horecaondernemers lachten haar vierkant uit, maar dat deerde haar geenszins.

Terwijl om de hoek bij Dudok, op het Buitenhof, de kopstukken Mark Rutte en Jan Peter Balkenende zich opmaakten voor hun respectievelijke verkiezingscampagnes, namen wij afscheid van de Koninklijke Horeca Nederland en mengden ons onder CDA- en VVD-volk. Opeens luid gezang van een stel vervaarlijk uitziende jongens die zich op bleken te houden tussen de donkerblauwe blazers en gifgroene mantelpakjes. Zij zongen iets in de trant van: “Wij komen uit Rotterdam, ken je dat horen dan?” Hooligans? De alom aanwezige Mobiele Eenheid hield zich afzijdig, dus moest het wel meevallen. Toen begrepen we wat de reden daarvan was. De jongens vormden een kring om Ivo Opstelten, voormalig burgervader van Rotterdam. Hij lachte, zij het ongemakkelijk, en automatisch dachten we terug aan dat brommende stemgeluid waarmee hij ooit op tv hooligans had omschreven als ‘tuig van de richel’. Maar deze keer sprak hij kennelijk sussende woorden en, verdomd, de jongens dropen af. Verbaasd en bewonderend sloegen we het gade en wisten: hier was een potentiële vader des vaderlands aan het werk geweest.