Spring naar de content

Antoine Bodar: ‘Ook in de kerk zitten slechte mensen en carrièrejagers’

Het katholieke instituut heeft het zwaar, erg zwaar. Het misbruikschandaal binnen de kerk haalt bijna elke dag op een of andere manier wel het nieuws (pardón?) en het einde is nog niet in zicht. Gisteren bleek dat een van de slachtoffers van bisschop Vangheluwe uit de jaren ’60 zelfmoord heeft gepleegd. Heeft de katholieke kerk nog toekomst? We vroegen het de meest sympathieke priester van Nederland, Antoine Bodar. “Momenteel lijkt het net of elke katholieke priester meteen een pedoseksueel is.”

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Redactie

Heeft de katholieke kerk nog wel toekomst?
Antoine Bodar: “Tuurlijk, de katholieke kerk zal gewoon doorgaan. Het heeft ook heel veel te maken met perspectief. Ik woon zelf in Rome en kom op veel plekken buiten Nederland. Dan zie je dat veel mensen helemaal niet zo negatief naar de kerk kijken als in Nederland en België. Al wordt er door sommige mensen hier hard aan gewerk.” 

Hard aan gewerkt?
“De publieke debatten hier zijn meestal niet erg vriendelijk. Vaak worden katholieken benaderd met een houding van: ‘Wij seculieren zijn slim en jullie gelovigen zijn dom.’ Terwijl ik geloof dat het verstand en het geloof wel samen kunnen. In Nederland is er weinig ruimte voor dat geluid.”

Vindt u het een heksenjacht?
“Soms heeft het daar wel iets van weg ja. Ik herinner me nog een uitzending bij DWDD met Jan Mulder. Die merkte op dat hij niet snapte dat ik me nog met zo’n beschadigd instituut wilde verbinden. Die opmerking heeft me wel geschokt toen, ook omdat Jan en ik heel goed met elkaar zijn.”

De kritiek blijft dat er structureel iets mis is met de katholieke kerk. En dat deze ook geen aanstalten maakt om iets te veranderen…
“De grootste fout die de kerk heeft gemaakt is de slechte communicatie. Ik heb meteen bij het begin van het schandaal gezegd dat de Nederlandse katholieke kerk en de staat dit samen moesten onderzoeken. De kerk als instituut is feilbaar. Binnen het instituut zitten, net als elke andere grote organisatie, ook wel slechte mensen en carrièrejagers. Maar je moet een verschil maken tussen de gemeenschap van Christus en het instituut. Veel journalisten snappen dat niet.”

U zei aan het begin van het misbruikschandaal ook dat u de zonde van de daders wel op u wilde nemen. Dat doet toch geen recht aan het leed dat de slachtoffers hebben?
“Dat is een beetje uit zijn context getrokken door Vrij Nederland. Wat ik bedoelde is dat ik als lid van de priesterstam ook besmeurd ben, en ook medeschuldig. Maar natuurlijk gaat het in eerste instantie om de slachtoffers. De paus was ook de eerste die daarover sprak.”

Zo’n tv-interview met bisschop Vangheluwe helpt natuurlijk ook niet echt…
“Ze hadden die man beter een zwijgplicht op kunnen leggen. De slachtoffers voelen zich nu nog meer geschoffeerd. Hoewel de kerk dan het verwijt zou krijgen dat het weer in de doofpot wordt gestopt. Overigens is dit ook wel weer een voorbeeld van hoe slecht de kerk communiceert. Het leek nu net alsof de kerk Vangheluwe alleen strafte door hem naar een bezinningsoord te sturen, terwijl de kerk toen al wist dat die bezinning enkel de eerste stap was in een heel proces.”

Hoe komt het dat de katholieke kerk zo slecht communiceert?
“De kerk heeft een oude cultuur waarin het mantra: ‘de kerk moet beschermd worden, de kerk moet beschermd worden’ heel belangrijk is. De strakke hiërarchie en de hofhouding stammen nog uit het Byzantijnse rijk. Je zou enigszins de vergelijking kunnen maken met de zuilen van vroeger. De socialisten hingen de vuile was ook niet buiten. Vroeger vertelde je de buurman ook minder snel over je problemen. Je kan de maatschappij niet los zien van de kerk. Daarom is het ook belangrijk om een verschil te maken tussen de gemeenschap van Christus en de kerk als instituut.”

Als ik u zo hoor hadden die protestanten nog best gelijk!
“De protestantse traditie is er ook niet voor niets. Ik heb er respect voor, maar vindt het jammer dat ze de hervormingen buiten de kerk om hebben doorgevoerd en niet van binnenuit.”

Heeft de katholieke kerk nog toekomst?
“Momenteel lijkt het misschien net of elke priester meteen een pedoseksueel is. Maar elke crisis, hoe groot ook, gaat wel weer over. Dat merk ik ook aan de vragen in het land. Mensen blijven toch vragen houden. Momenteel is het heel erg in om te reli-shoppen. Maar ik denk dat als dat is uitgekristalliseerd, mensen de weg naar de kerk weer weten te vinden.”