Altijd scherp
Met Karel van het Reve-aanhangers is het vaak net als met de aanhangers van zijn minder Geleerde Broer: de bewondering is zo groot dat er nauwelijks ruimte overblijft voor kritiek. Maar Karel heeft daar ook wel iets minder aanleiding toe gegeven dan Gerard. Sla een willekeurige pagina open in Gerards latere werk, en de kans is groot dat je een herkauwde grap of een vermoeiend cliché aantreft. Het is veel lastiger om slechte passages in Karels werk te vinden – vrijwel overal, tot aan de schetsmatige stukjes uit Hollands Maandblad toe, is hij scherp, origineel en vermakelijk. En ook in zijn interviews, blijkt uit de recente bundeling U mag alles over mij schrijven.
Zelden hangt hij grote verhalen op, of wordt hij persoonlijk. Gevraagd om zichzelf in vijf woorden te karakteriseren, antwoordt hij: “Ik zou het niet weten… Nou, daar heb je vijf woorden. Ik Zou Het Niet Weten.” Van het Reves weigering, of onvermogen, om zichzelf onder de loep te leggen, is eerder prikkelend dan storend. Temeer omdat hij bepaald niet moeizaam praat over de onderwerpen waar hij zich beter in thuis voelt: literatuur, Rusland, ouder worden, zijn gierigheid, zijn gebrek aan wereldwijsheid. Het maakt zijn terughoudendheid des te eerlijker, en volledig consistent met zijn bekende afkeer van psychologiseren. En toch blijf je je afvragen waar dat ongemak vandaan komt.
Samensteller en inleider Ton van Brussel heeft één ding over het hoofd gezien. Van het Reve wordt regelmatig om commentaar gevraagd over kwesties of figuren die de gemiddelde lezer uit 2011 niet zo heel veel meer zullen zeggen. Namen als Han Lammers of Anton Constandse. Een paar voetnoten hadden al een hoop geholpen.
Verder is op U mag alles over mij schrijven hoogstens aan te merken dat de bundel niet geschikt is om te lezen in het bijzijn van anderen. Je blíjft mensen lastigvallen met citaten.
U mag alles over mij schrijven. Samenstelling Ton van Brussel. Van Oorschot, €15. Ook verkrijgbaar via www.ako.nl.
