Die verrekte Grieken

Europa en Nederland, het blijft een moeizame combinatie. Luister alleen al naar het Engels van Gerda Verburg, het CDA-Kamerlid dat volgende maand naar de FAO in Rome vertrekt. Tegen de Hongaarse premier Viktor Orbán, die op bezoek is in het Tweede Kamergebouw, horen wij haar zeggen: “I would like to welcum ze prime minister of Hungry.” Mevrouw Verburg doet er verstandig aan om nog even langs te gaan bij de nonnen in Vught voor een taallesje voordat ze zich vestigt in Rome. Minister De Jager mag ook mee, want die hoorden we laatst ook al zo schutteren.

Orbán is in Den Haag om de Vaste Kamercommissie Europese Zaken tekst en een beetje uitleg te geven over het tijdelijke voorzitterschap van Hongarije van de Europese Unie, dat ten einde loopt. De Troelstra-zaal zit vol diplomaten en keurig opgedofte vrouwen. Van de media zijn er alleen HP en het Nederlands Dagblad. “Illustratief,” vindt Brussel-correspondent van het ND Mark Janssens de matige opkomst voor de Nederlandse interesse in Europa.

Nu hij er toch is, vragen we de kleine, gedrongen Hongaarse premier na afloop van het amper een uur durende beraad hoe zijn landgenoten aankijken tegen de Griekse schuldencrisis. “Zo ongeveer als jullie,” meldt hij beleefd. “Wij begrijpen jullie teleurstelling over Griekenland, en dan vooral over de Griekse politici, want de Griekse burgers valt niet zo veel aan te rekenen.”

Het zijn lastige maar niet oninteressante dagen voor VVD-Kamerlid Han ten Broeke. Als woordvoerder Europese Zaken heeft hij te maken met een aanzienlijk deel van het electoraat dat de websites bestookt van De Telegraaf, Spits of van GeenStijl, en dat die verrekte Grieken geen cent meer gunt. Maar intussen luidt het fractiestandpunt dat er wel geld moet naar Athene. Want als Griekenland valt, zo is de aanname, dan volgen Portugal, Ierland en wie weet welk land nog meer. Dus als Han ten Broeke de broeierige zaaltjes in het land bezoekt, dan gaat het er stevig aan toe. “Het zijn inderdaad uw centen,” houdt hij de felste criticasters voor, “maar als u uw zin krijgt en we draaien de geldkraan dicht, dan kunt u fluiten naar uw pensioen, uw hypotheek en uw salaris. Wilt u dat? Nee, dat wilt u niet.”

Soms overtuigt hij de verontwaardigde meute, maar vlot gaat dat allerminst. Daarbij waart steeds de geest rond van PVV-fractieleider Geert Wilders, die maar al te graag bereid is de spagaat waarin de liberalen verkeren, verder op te rekken. Tijdens het Verantwoordingsdebat, drie weken geleden, hield Wilders zijn VVD-collega Stef Blok voor dat ‘tachtig procent’ van de VVD-aanhang ook tegen steun is aan Griekenland en dat de Tweede Kamerfractie met haar afwijkende standpunt de belangen van de VVD-kiezer ‘verkwanselt’. Een beetje vals was dat wel, maar als oud-VVD’er weet Wilders wat er leeft onder liberalen.

Op zijn kamer vertelt Ten Broeke hoe hij ‘dealt’ met de Wilders-tactiek. Een Kamerlid moet een en al oor zijn. “Hij moet altijd zijn oor te luisteren leggen. Maar het is niet zo dat je ook altijd je oren moet laten hangen naar wat mensen zeggen. Dat is het verschil tussen politici die hun verantwoordelijkheid nemen en een populist als Wilders, die vastgeketend zit aan het sentiment dat de reaguurders over ons uitstorten op de sites.”

Toch is het de vraag of de VVD in een oppositionele positie dezelfde opvatting over Griekenland zou innemen als nu het geval is. Waarschijnlijk zou de VVD dan gewoon mordicus tegen steun aan Griekenland zijn, want een failliete ondernemer geef je ook geen nieuwe creditcard. Als regeringspartij kan de VVD nu eenmaal niet anders dan zich conformeren aan de officiële Europese lijn die eruit bestaat de Grieken te helpen. Stel je voor dat Rutte als enige in Europa zou zeggen: geen steun meer voor de Grieken. Dan heeft die man daar geen leven meer.

Wie nog wel lijkt te leven, in politieke zin dan, is Job Cohen. Eerlijk is eerlijk, hij maakt in het Kamerdebat met premier Rutte over de ‘allerkwetsbaarsten’ in de samenleving een gedreven indruk. Wellicht getergd door de sluimerende onvrede over zijn functioneren in eigen kring, weet hij Rutte behoorlijk in het defensief te drukken. Waarom diens kabinet zich zo onverschillig toont voor de vraag wat alle bezuinigingen betekenen voor al die mensen met het syndroom van Down, voor licht verstandelijk gehandicapten, voor mensen met een dwarslaesie? Weet de premier, vraagt Cohen met de donkerste stem die hij in huis heeft, wat dat allemaal betekent voor die mensen? Rutte lijkt aangedaan, ook wellicht door de aanwezigheid van een aantal zwaar gehandicapten op de publieke tribune.

Eén goed verlopen debat evenwel zal het zagen aan Cohens stoelpoten niet meteen laten ophouden. Zo snel gaat dat niet. Misschien gunnen ze hem in de partij nog een laatste kans bij de Algemene Beschouwingen. Sowieso wordt Prinsjesdag een spannende aangelegenheid. Als de rekening van Griekenland wordt gepresenteerd en het kabinet mogelijk nieuwe forse bezuinigingen moet doorvoeren, dan maakt Wilders, zoals hij zelf luid en duidelijk heeft aangekondigd, dat niet meer mee. Dan is het crisis en komen er nieuwe verkiezingen. En wie weet kan Cohen dan alsnog de rol krijgen waarvoor hij is ingevlogen: het premierschap van Nederland.

Het is geen denkbeeldig verhaal. PVV-Kamerlid Fleur Agema vertelde laatst dat ze duizenden mails krijgt van mensen die op de een of andere manier gedupeerd worden door de bezuinigingen op het persoonsgebonden budget (pgb). De PVV staat achter die bezuinigingen en probeert dat standpunt uit te leggen. Maar als het kabinet tegelijkertijd geld stopt in de bodemloze Griekse put, haken Henk en Ingrid echt af. Wilders kan dan met opgeheven hoofd richting achterban het kabinet ten val brengen. Het biedt nog een ander voordeel, want ‘Griekenland’ verschaft de PVV de gelegenheid haar sociale gezicht te laten zien, en dat is weer eens iets anders dan voor de zoveelste keer de intussen grijsgedraaide anti-islamplaat te moeten draaien.

De Grieken gaan Cohen helpen, als het even meezit. Voor de zekerheid is het ‘ja’ van de PvdA voor de steun aan Griekenland langzaam maar zeker aan het draaien richting ‘nee’. Met SP en PVV is er dan geen meerderheid, maar de Mohammeds en Natasja’s van de PvdA zullen de opstelling weten te waarderen.