‘Natuurlijk is het frustrerend dat de crisis politiek kan worden uitgebuit’
Het economisch herstel onder Reagan tegenover dat onder Obama ‘bewijst’ dat rechtse economen gelijk hebben. Dat blijkt uit een opiniestuk uit de Wall Street Journal geschreven door Phil Gramm, ex-senator van Texas en Glenn Hubbard, decaan van de economische faculteit van de Columbia Universiteit. Een aantal mensen heeft mij gevraagd hierop te reageren, maar dat heb ik al lang gedaan.
Wanneer dan? Al in februari 2008 – toen mensen als Hubbard en Gramm nog ontkenden dat er een recessie aan de gang was. Gramm beweerde tijdens een interview in juli 2008 in The Washington Times dat we alleen maar een ‘geestelijke’ recessie hadden en dat Amerika een land van jankepotten was geworden.
Ik heb dus al meer dan vier jaar geleden voorspeld dat de economie zich maar langzaam zou herstellen. Waarom? Omdat de recente recessies (1990-1991, 2001, 2007-2009) een heel andere oorsprong hebben dan die in de jaren zeventig en begin jaren tachtig. Die oude recessies werden min of meer expres veroorzaakt door de Centrale Bank om de inflatie onder controle te krijgen; als de overheid vond dat we nou wel genoeg pijn geleden hadden liet men de touwtjes vieren en ontstond er een V-vormig herstel. De ‘nieuwe’ recessies hadden te maken met de privé sector, die teveel risico’s nam; dat is veel moeilijker te herstellen.
Het is wel zo dat het herstel nog langzamer is dan ik had verwacht. Maar de reden hiervoor is duidelijk; in die tijd wist niemand nog hoeveel risico’s de privésector genomen had. Bovendien verwachtte ik niet dat er zulke strenge belastingmaatregelen genomen zouden worden, waardoor de economie er nu nog moeilijker boven op kan komen.
En ja, natuurlijk is het frustrerend dat de crisis politiek kan worden uitgebuit door de mensen die tot nu toe absoluut alles bij het verkeerde eind hadden, terwijl mensen als ik misschien niet tot in de details gelijk hebben gekregen, maar wel in de afgelopen vijf jaar aardig dicht bij de waarheid zaten.
Letland en de cijfers van Romney
Het verband tussen deze twee zaken ligt niet direct voor de hand. Toch is het er wel. Het zit namelijk zo: er is nogal wat te doen geweest over het aantal banen dat Mitt Romney als gouverneur van Massachusetts zou hebben gecreëerd. In feite hebben gouverneurs helemaal niet zoveel invloed op zulke dingen, maar goed: de werkgelegenheid in Massachusetts vóór Romney was dramatisch. Nu is de Romney-campagne met lage werkeloosheidscijfers gekomen aan het eind van zijn termijn; klinkt goed, alleen de oorzaak was dat veel mensen de staat verlaten hadden. Natuurlijk is er niks mis met arbeidsmigratie, maar je werkeloosheidscijfers naar beneden krijgen door mensen er toe te brengen te vertrekken helpt niet echt bij het economisch herstel van het land.
Dit brengt me bij Letland, waar de werkeloosheid nog wel hoog is, maar niet meer zo hoog als hij was. Dit heeft alles te maken met het grote aantal mensen dat geëmigreerd is om elders werk te zoeken. De data op de grafiek van Eurostat spreken voor zich.
Ook hier geldt weer dat er niets mis is met arbeidsmigratie. Maar als Letland naar voren geschoven wordt als rolmodel, moet het me van het hart dat het me toch geen reëel voorstel lijkt om heel Europa intern te laten verhuizen.
