Spring naar de content

De borsten van Angelina Jolie en de nieuwe hel

Neem me niet kwalijk, maar ineens moet ik aan de borsten van Angelina Jolie denken. De borsten die dezer dagen in het nieuws zijn omdat zij ze heeft laten weghalen uit angst voor erfelijke borstkanker.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Matt Dings

Het kwam wereldwijd in de pers. Allicht, want het gaat om een mooie, beroemde filmster én om kanker. Er is geen ziekte die zoveel aandacht genereert als kanker. Voortdurend verschijnen er nieuwe boeken, films en documentaires en publiceren analoge en digitale media nieuws en achtergronden over het onderwerp.

Dat is op het eerste gezicht logisch. Kanker openbaart zich vaak als een sluipmoordenaar, die mensen vroegtijdig en nietsontziend van het leven berooft. Zo’n ziekte wordt in de samenleving ervaren als een gevaarlijke volksvijand. In overlijdensadvertenties heet het dan ook vaak dat Ankie of Theo ‘deze ongelijke strijd helaas niet kon winnen’. Kanker is een monster waartegen wetenschappers, doktoren, beroemde filmsterren en anonieme collectanten heroïsche gevechten leveren – met op gezette tijden gelukkig een bemoedigend resultaat.

Hart- en longziektes
Kanker vormt in Nederland sinds 2007 doodsoorzaak nummer één: van alle personen die hier overlijden, sterft 32 procent aan kanker. Intussen zijn hart- en vaatziekten met 28,7 procent dodelijke slachtoffers bijna net zo fataal. En dat bijna tien procent overlijdt aan ademhalingsproblemen, is ook een opzienbarend cijfer. Niettemin trekken hart- en longziektes veel minder aandacht dan kanker. Is kanker soms meer mediageniek? Voor wat drama betreft, doen andere gevaarlijke ziektes toch niet onder. Vermoedelijk associëren we kanker eerder met lijden en raakt het ons daarom dieper.

Er is nog een ander opmerkelijk aspect aan de fixatie op kanker: als we die vijand écht wilden bestrijden, zouden we namelijk allereerst ons uiterste best doen hem buiten de deur te houden. Dat sommige consumptie- en leefgewoonten het risico op carcinomen en andere narigheden vergroten, is genoegzaam bekend. Maar nog steeds halen veel mensen er de schouders over op in de veronderstelling dat het lot hen niet zal treffen. Sterft één op de vier rokers vóór zijn 65ste aan de gevolgen van roken? Drie op de vier dus niet.

Rooms
Die houding heeft iets katholieks. Als rooms jongetje werd me een heilige schrik bijgebracht voor de hel, een lustoord van de duivel, die ongelukkigen roosterde boven laaiende vlammen om hen eindeloos te straffen voor de doodzonden die ze hadden begaan. Maar wij, gewone katholieken, begingen slechts dagelijkse zonden, die bovendien konden worden weggewassen door de biecht. De hel was erg, maar slechts bestemd voor anderen – wij konden naar hartelust zondigen.

De oude hel hebben we ingeruild voor de hel van kanker, maar in het zondigen geloven we nog onverminderd.