Spring naar de content

Remco Campert leest: Thijssen, Nabokov en Queneau

Schrijvers lezen ook. Maar wat lezen ze eigenlijk? In navolging van Ernest Hemingway geven twintig vooraanstaande Nederlandse en Vlaamse literatoren een klein college literatuur. Wat moeten we absoluut gelezen hebben, en waarom? Remco Campert trapt af.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Nick Muller

Remco Campert (1929) is de éminence grise van de Nederlandse literatuur. Hij schreef klassiekers als Het leven is vurrukkulluk, Het gangstermeisje en Een liefde in Parijs. In zijn inmiddels meer dan zestig jaar durende carrière werd hij onder meer onderscheiden met de Reina Prinsen Geerligsprijs (1953), de P.C. Hooftprijs (1976) en de Gouden Ganzenveer (2011). Vorige maand verscheen zijn nieuwste roman: Hôtel du Nord.

/Nachtkastje
Er liggen op dit moment drie boeken op mijn nachtkastje: Levels of Life van Julian Barnes, Liederen van den Zelfkant van Willem van Iependaal en The Prelude or Growth of a Poet’s Mind van William Wordsworth.

/De Grote Drie
Wat zijn volgens u de drie beste romans ooit geschreven, en waarom?

> Kees de Jongen, Theo Thijssen (1923)
Een ontroerend boek over de dromen en de werkelijkheid van een Amsterdamse jongen. Helder en in ‘gewone’ taal geschreven, wars van de toenmalige literaire conventies. Dit boek kon wat mij betreft ook gisteren geschreven zijn.

NB: In Het leven is vurrukkulluk brengt Remco Campert een ode aan Theo Thijssen en diens boek Kees de Jongen. En hoe: hij laat Kees, die in zijn jeugd heimelijk verliefd was op Rosa Overbeek, na bijna veertig jaar weer samenkomen met zijn geliefde. Kees is inmiddels een clochard en Rosa werkt als toiletjuffrouw bij het Blauwe Theehuis, een paviljoen in het Vondelpark. Als Kees wordt mishandeld lapt Rosa hem weer op – en zo zijn Kees en Rosa weer herenigd.

> Laughter in the dark, Vladimir Nabokov (1938)
De geniale schrijver somt in de eerste alinea de inhoud van dit boek op: “Eens leefde er in Berlijn, Duitsland, een man die Albinus heette. Hij was rijk, achtenswaardig, gelukkig; op een dag liet hij zijn vrouw in de steek voor een jeugdige maîtresse; hij had lief; werd niet liefgehad; en zijn leven kwam tot een rampzalig einde.” Briljant. Onmiddellijk lezen of herlezen graag! En daarna Nabokovs andere werken.

NB: Het gangstermeisje, een andere klassieker van Remco Campert, vertoont enige gelijkenissen met Laughter in the Dark. In de roman van Nabokov laat een geleerde zijn leven volledig ruïneren door een ‘gangstermeisje’. Het boek van Campert komt er in grote lijnen mee overeen, maar het diepe ongeluk waarin Nabokov’s hoofdpersoon terecht komt, blijft bij Campert achterwege.

> Zazie dans le métro, Raymond Queneau (1959)
Queneau schreef vaak woorden zoals je ze uitspreekt. Het hilarische Zazie begint met: “Doukipudonktan.” Dat werd in het Engels vertaald als “Holifart watastink.” In het Duits: “Fonwostinktsnso.” De mijne: “Watstinkkuthierzo?” De Duitse vertaling is de beste.

NB: Remco Campert zei ooit in een interview dat de invloed van Queneau op bijvoorbeeld een boek als Het leven is vurrukkulluk minder groot is dan wordt gedacht: “Het spelen met woorden en spelling, dat deed ik al voor ik van Queneau wist. Ik heb Queneau wel gelezen voor ik Het leven is vurrukkulluk schreef, maar het is niet dat ik onder zijn invloed die roman heb geschreven. Om een voorbeeld te geven: je kunt zeggen dat het meisje dat in het boek voorkomt enigzins beïnvloed is door Zazie, maar zij is ouder dan Zazie, minder onschuldig. De invloed is er dus enigzins, maar wel ver te zoeken.”

/Kroonprins?
A.F.Th. van der Heijden werd door Harry Mulisch getipt als zijn literaire kroonprins. Ik heb geen kroonprins. Een schrijver heeft mijns inziens geen opvolger, tenzij hij van Koninklijke Bloede is.

/De leeslijst van Remco Campert