Spring naar de content

Etiquette: kunnen smileys wel of niet?

Een bekentenis: ik ben dol op smileys. Er zijn allerlei vrienden, en ook collega’s en redacteuren van wie ik graag opdrachten wil, die nu niet verder moeten lezen, want als ze dat wel doen, zullen ze zich ergeren en moet ik me voortaan schamen.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Pauline Bijster

Omdat ik van smileys houd. Omtrent smileys bestaan diverse scholen. Twee, om precies te zijn. Mensen die ervan houden en mensen die ze haten. De satirische blog De Speld had vorige week een grappig stukje over het leesteken puntkomma, dat zijn hipheid onder meer dankt aan het feit dat het de helft is van een knipogende smiley.

Hier niet, daar wel
Op sommige media worden smileys meer getolereerd dan op andere. In een krantenbericht staan geen smileys, en al helemaal geen emoji’s (de leestekens uitgewerkt tot poppetjes). In een blog is het een twijfelgeval. Ik vermoed dat ze nooit terechtkomen op de HP-site.
In een mail kan het, voor sommige mensen tenminste. Als jouw mailprogramma niet hetzelfde is als dat van de afzender, verandert de smiley in een J. In een sms of WhatsApp-bericht kan het vaker. Op sociale netwerken soms; op Facebook ziet het eruit alsof je nog op de middelbare school zit, op Instagram doet iedereen het – daar kunnen zelfs die poppetjes.

Communicatie met of zonder gevoel
In de nrc.next van 22 januari stond een stukje over ontwerpster Liza Nelson, die van echte mensen emoji’s maakt en die fotografeert. “De tekens zijn stom en tegelijkertijd bepalend geweest voor deze hele generatie,” zegt zij. Ze heeft een punt. De poppetjes werken soms verhelderend en brengen ons gevoel over iets sneller en duidelijker over dan woorden. Niet beter, maar wel sneller. Daarom gebruiken we ze. Sommige emoji’s zijn erg grappig; soms wou je dat je zelf zo’n gezicht kon trekken. Emoji’s kunnen veel meer dan glazig glimlachen of knipogen; ze kunnen ook verbaasd, verlekkerd, geschrokken, gekwetst of boos kijken. Ze drukken dingen uit die we misschien niet meer in woorden durven zeggen. Ze nuanceren bepaalde gevoelens, en ze helpen ons soms om kwetsbaar te zijn, in een tijd dat we dat niet zo goed meer durven.

En omdat het maar poppetjes zijn, of zelfs maar leestekens, zijn we nooit al te kwetsbaar als we ze inzetten. Net genoeg om duidelijk te maken dat we niet net zo gevoelloos zijn als de apparaatjes waarmee me continu met elkaar communiceren. Bij die enen en nullen die ik naar je toestuur hoort een gezichtje met gevoel. Kijk, ik lach.

Cool of ouderwets
Er zijn mensen die noóit ergens een smiley gebruiken omdat ze er niet van houden. Zij behoren tot de hoogste klasse van de intelligentsia van deze wereld. Ik kijk erg tegen hen op. Nooit een smiley gebruiken is net zo cool (of ouderwets?) als nooit een Facebookprofiel hebben gehad.