De echte intimiteit van niet-kussende mensen
Dinsdag verscheen op mijn Facebook-tijdlijn een filmpje van kussende mensen die, zo werd beweerd, elkaar niet kenden.
Het filmpje werd massaal gedeeld, en ik verbaasde me over hoe velen meteen het woord ‘ontroering’ gebruikten om de emotie te beschrijven die ze voelden bij duo’s die elkaar een onwennige tong draaiden. Dat het filmpje in zwart-wit en niet in kleur werd weergegeven, vond ik al zo geësthetiseerd dat ik daarna niet verbaasd was over het fakegehalte ervan: het bleek dat om een reclamecampagne voor een kledingmerk te gaan.
Dat leidde bij een flink aantal sociale mediagebruikers tot ontgoocheling. Ze voelden zich bedrogen, en dat verbaasde mij nog meer dan de collectieve ontroering-op-commando die het filmpje teweegbracht. Op Facebook is namelijk maar weinig echt: men heeft er vrienden die dat in de werkelijke wereld vaak niet zouden zijn, en zelden posten we statussen die gaan over wat een rotvervelend weekend we hadden en welke lastpakken onze kinderen soms kunnen zijn. Zelfs onze ogenschijnlijk spontane selfies zijn vaak het resultaat van meerdere drukken op de cameraknop van onze smartphones.
Ware ontroering
Een groot deel van het succes van Facebook is natuurlijk dat het ons toelaat de voyeur in onszelf van voedsel te voorzien, maar laten we daarbij niet vergeten dat het dikwijls om georkestreerd voyeurisme gaat. Voor echt en oprecht voyeurisme wend ik me liever tot de werkelijke wereld, bijvoorbeeld tot datgene wat ik zie wanneer ik buiten op mijn terras sta, waar ik uitzicht heb op de achterkant van een bejaardenresidentie. Tussen mij en de bewoners bevinden zich een aantal bomen, waarvan de weinige bladeren die ze nu nog maar hebben mij toelaten te zien hoe mijn overburen hun eerste lentedagen doorbrengen.
De bejaarden zien mij, en ik zie hen, maar wuiven doen we niet: de letterlijke afstand wordt ook figuurlijk gerespecteerd. Vandaag zag ik een oude vrouw in een blauwe trui heel langzaam haar enige tuinstoel afwassen, om er zich daarna behoedzaam in te laten zakken. Haar buurman kwam in zijn rolstoel op zijn eigen terras zitten, las even de krant, en begon daarna, hoewel de twee van elkaar zijn gescheiden door een reling, met zijn buurvrouw te praten.
Ze kusten niet, maar ze zijn geen modellen of acteurs en komen in kleur tot mij, en geven mij dit gevoel van ontroering: dat een man en een vrouw die elkaar waarschijnlijk nooit zullen aanraken net zo ontzettend intiem kunnen zijn door dat niet te doen, en door gewoon, terwijl de hemel van hun leven gezamenlijk avondrood kleurt, samen van een straal zon te genieten.
