Spring naar de content

Heracles Amsterdam? In Nederland ondenkbaar, in de VS normaal

Toen Heracles Almelo-voorzitter Jan Smit drie jaar geleden voor de zoveelste keer de noodklok luidde rond het voortbestaan van zijn club vanwege het politieke gesteggel rond een nieuw stadion, was hij er op z’n zachtst gezegd flink klaar mee. ‘We worden al jaren aan het lijntje gehouden’, mopperde Smit. Er is alleen geen moment over gedacht de club te verhuizen naar een andere stad. Maar in de VS was Heracles Almelo nu waarschijnlijk Heracles Amsterdam geweest.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Lennart Bloemhof

Als Smit een Amerikaanse clubeigenaar was, had hij het wel geweten. Willen jullie ons niet graag genoeg? Dan verhuizen we wel naar Amsterdam en delen we de Arena met die andere club die een Griekse held als naamgever heeft. Daar lonken meer fans en vooral meer geld.

Het is een bizar idee vanuit Nederlands sportperspectief. In de Amerikaanse sportwereld is het de normaalste zaak van de wereld. Een sportclub in de VS is, meer dan in Europa, een bedrijf. Het bleek afgelopen week weer eens. Los Angeles is wat inwoneraantal betreft de tweede stad van de Verenigde Staten, wat het voor iedere kwakkelende sportclub een interessante plek maakt.

NFL-loos LA
Daar komt bij dat LA het vanwege het ontbreken van een fatsoenlijk stadion al ruim twintig jaar moet doen zonder een team op het hoogste American footballniveau in het land, de NFL. En dat ziet de competitie zelf met lede ogen aan, want in tegenstelling tot bijvoorbeeld honkbal trekt de NFL nog ieder jaar meer mensen naar de stadions. Daardoor wordt er ook ieder jaar meer geld verdiend, behalve dus in die ene metropool met 17,5 miljoen inwoners.

Koppel die wens van de competitie aan een NFL-club uit de twintigste stad van het land (St. Louis) met een gezonde verhuisdrang vanwege een verouderd stadion, en de bal gaat rollen. Het kwam afgelopen woensdag samen. Toen gingen 30 van de 32 eigenaren van de NFL-clubs akkoord met de verhuizing van St. Louis Rams naar Los Angeles, en dus heet die club nu opeens Los Angeles Rams.

Rams at Redskins 12/7/14
Foto: Flick | Keith Allison

Dat klinkt NFL-fans niet vreemd in de oren, want tussen 1946 en 1994 droeg de ploeg ook al die naam. Sportieve malaise, financiële malheur en de belofte van een fonkelnieuw stadion lokten de Rams in de jaren negentig vanuit LA naar Missouri. En om diezelfde redenen keert de club nu weer terug naar de stad waar het bijna een halve eeuw speelde.

Met het akkoord van woensdag is er in Los Angeles nu namelijk groen licht voor de bouw van een stadion dat ruim 2 miljard euro gaat kosten en in 2019 af moet zijn. Het multifunctionele complex nabij het internationale vliegveld LAX wordt het neusje van de zalm op het gebied van sportstadions. Om de bouwtijd van drie jaar te overbruggen, spelen de Rams vanaf volgend seizoen drie jaar in het Los Angeles Memorial Coliseum.

Een presentatie van het complex van de Rams dat in 2019 af moet zijn.

Verhuispolitiek
De verhuispolitiek is een interessant fenomeen in de Amerikaanse sportwereld. Sinds 1900 verwisselden er 61 teams in de vier grote Amerikaanse sportcompetities – MLB (honkbal), NHL (ijshockey), NBA (basketbal) en dus de NFL – van thuisbasis. Zo vond de bekende honkbalderby aan de westkust tussen Los Angeles Dodgers en San Francisco Giants voor 1958 nog plaats aan de oostkust, toen de clubs in New York speelden als Brooklyn Dodgers en New York Giants.

Lakers at Wizards 12/3/14
De Lakers, ook oorspronkelijk niet uit LA Flickr | Keith Allison

De meeste verhuizingen, 22, vonden plaats in de NBA. Niet vreemd dus dat bekende clubs uit die competitie vroeger andere namen hadden. De Los Angeles Lakers waren voor 1960 de Minneapolis Lakers en speelden in die tijd tegen Philadelphia Warriors, nu de regerend NBA-kampioen Golden State Warriors.

Er zijn clubs die steden chanteren met een vertrek als ze zien dat fans wegblijven uit hun verouderende stadion. Aan de andere kant ruimen steden die op zoek zijn naar een aansprekend sportteam de mooiste plekken in de stad leeg voor een nieuw stadion.

Niet zelden wordt er om een club binnen te halen, of te behouden, belastinggeld gebruikt. Volgens het Amerikaanse tijdschrift Pacific Standard is er de afgelopen vijftien jaar ruim twaalf miljard dollar aan gemeentegeld in privaat beheerde stadions gestoken.

Clubeigenaren laveren tussen de vele partijen die in dit proces een rol van betekenis spelen, want voor een verhuizing moeten zij ook de zegen van hun collega’s krijgen. Het zijn boeiende pokerspellen. De Rams waren bijvoorbeeld al twee jaar bezig om hun verhuizing naar LA rond te krijgen, alleen ze waren niet de enige club die goud zag blinken aan de westkust. De Oakland Raiders en San Diego Chargers hadden ook hun vizier op LA gericht.

Disney-hulp
Toen Rams-eigenaar Stan Kroenke begin 2014 het land voor het stadion kocht, hield hij daarom ruim een jaar lang onder de pet waarom hij dat land had gekocht. Media speculeerden ondertussen volop. Om momentum te creëren rond een verhuizing, is timing cruciaal. Kroenke weet alles van dergelijke projecten als ervaren zakenman. Hij verdiende miljarden in de vastgoedwereld, bezit naast de Rams onder meer basketbalclub Denver Nuggets, ijshockeyploeg Colorado Avalanche en is grootaandeelhouder bij Premier Leagueclub Arsenal.

De Raiders en Chargers dienden dinsdag tijdens de eigenarenvergadering ook een plan in voor een nieuw stadium in LA. De voice-over van de presentatievideo werd ingesproken door acteur Kiefer Sutherland. Ze trommelden zelfs de gerenommeerde Disney-topman Bob Iger op als presentator van hun plan. Als de Raiders en Chargers de zegen van de eigenaren kregen, zou Disney het project overzien en NFL-fans in de toekomst het ultieme dagje uit bezorgen. Met zwaargewicht Iger aan boord hoopten de clubs Kroenke af te bluffen.

De presentatievideo, inclusief voice-over van Kiefer Sunderland:

Dat lukte niet, waarmee een streep ging door de plannen van de Chargers en Raiders. Wel zou een van de twee clubs alsnog naar Los Angeles kunnen trekken. De NFL geeft eerst de Chargers nog een jaar de tijd te kiezen tussen als (huur)partner mee te gaan met de Rams of een nieuw stadion in San Diego te bouwen. De competitie betaalt bij die laatste optie 100 miljoen dollar mee aan de nieuwbouw. Haken de Chargers af, dan krijgen de Raiders dezelfde opties.

Money talks
Opvallend is dat de belangrijkste levensader in de sportwereld, namelijk de fans, nauwelijks invloed hebben op het verhuizen van Amerikaanse sportclubs. Want ja, de Rams-fans uit Los Angeles zijn dolblij met de terugkeer van ‘hun’ club. Maar vraag een gemiddelde Rams-fan op straat in St. Louis of hij zijn club graag ziet vertrekken, en hij of zij zal je met betraande ogen aankijken. Zestien jaar geleden stond de stad nog op de kop vanwege de Super Bowl-zege van de Rams.

Niemand in St. Louis wilde dat de club verhuisde en op het laatste moment werd er door de stad nog een plan ingediend voor een stadion van een miljard dollar aan de oever van de Mississippi. Volgens Rams-eigenaar Kroenke was het te laat. “We snappen de emoties van onze fans en dit is niet makkelijk om te doen,” zei hij. Burgemeester Francis Slay van St. Louis reageerde vol onbegrip. “De NFL heeft de feiten, de loyaliteit van de fans in St. Louis en een robuust plan voor een nieuw stadion genegeerd.”

Als er zaken worden gedaan, is er even geen tijd voor emotie of loyaliteit. Kroenke zelf is daar het voorbeeld van. Hij groeide op in Missouri. Nu haalt hij de club weg uit zijn geboortestaat. Maar een verhuizing is geen garantie voor succes, te zien aan de verhuiswens van de Raiders. De club speelde tussen 1982 en 1994 al in Los Angeles en had daar moeite de tribunes vol te krijgen. Daarom volgde de verplaatsing naar Oakland, waar de club traditioneel de meeste fans heeft. In Oakland deelt de club nu een verouderd stadion met honkbalclub Oakland Athletics, waar beide partijen niet gelukkig mee zijn.

Misschien doen Raiders-fans, en ook Chargers-supporters, er goed aan het verhaal van een Nederlandse voetbalclub uit Almelo onder de ogen van hun clubeigenaren te duwen. Het stadion van Heracles werd vorig jaar vernieuwd, de fans zijn gebleven en de club is dit seizoen de verrassing van de competitie. Ondertussen betaalt buurman FC Twente de prijs voor een periode met te hoge ambities en te weinig realisme.

Nieuw of groter is niet altijd beter. In Oakland en San Diego hebben ze de tijd daar nog eens goed over na te denken. In St. Louis niet meer.