Pieter Verhoeff: ‘Humor wordt gewantrouwd in de literatuur’
Van regisseur Pieter Verhoeff (1938) gingen op het Nederlands Film Festival twee producties in première: de documentaire Echt Herman Koch en de speelfilm Tokyo Trial. Wat kijkt, leest en luistert deze cineast als hij niet met film bezig is?
Boeken
“Een van mijn lievelingsschrijvers van de laatste tijd is Karl Ove Knausgård. Zijn uiterst realistische boeken werken hypnotiserend en verslavend. Hij beloert zijn eigen leven met een zoomlens en schrijft bij wijze van spreken vier pagina’s vol over de wijze waarop hij een ei bakt, het gas aan draait, de olie in de pan gooit, het ei uit elkaar laat vallen... Zulke details zeggen veel over een mens. Freud noemt dat volgens mij alltägliche Kleinigkeiten. Zijn beschrijvingen staan altijd in de context van een onderliggende diepere emotie: de verhouding met zijn vader, de onmogelijkheden van sommige liefdesrelaties of de angst voor de eindigheid. Dat combineert hij met bijna essayistische uitweidingen over het schrijven, de zeventiende-eeuwse schilderkunst, de dood – noem maar op. Ik hou van die mengeling tussen realisme en reflectie. Haruki Murakami vind ik ook goed. Ik heb met groot plezier Norwegian Wood gelezen. 1q84 en De opwindvogelkronieken trouwens ook. Hij is een meester in het vermengen van realisme en droomwereld. Joseph Roth doet dat ook heel goed in Hotel Savoy, een geheimzinnig verhaal over een man die terugkomt uit de oorlog en zijn intrek neemt in een hotel. James Joyce doet dat in Ulysses in zekere zin ook.
Ooit was er op de filmacademie een door mij zeer bewonderde docent, dichter en neerlandicus Rein Bloem, die met ons bij het vak Nederlands de Ulysses behandelde. Als een Bijbelexegeet ging hij door de tekst. Ik vond het fascinerend. Elk detail verwijst naar een achterliggende wereld. Je hoort een klik op de straatstenen, anderhalve pagina later weer, en pas veel later wordt duidelijk wat dat was. Dit jaar ben ik het samen met mijn vrouw gaan herlezen. We lezen het aan elkaar voor. Soms begrijpen we er geen hol van, maar dan komen opeens weer stukken die zo geestig zijn, zo sterk van atmosfeer... Ik vind het na vijftig jaar nog steeds een wonderbaarlijk boek.
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
