Spring naar de content
bron: Nico Hofstra

Als een Groninger op de stoep bij Shell

Er komt een beveiliger op me af lopen. Of hij me kan helpen.
We staan voor een groot historisch pand dat deels omheind is wegens restauratiewerkzaamheden. Bouwvakkers lopen in en uit. Het gebouw ernaast is hoog, gelig en versierd met dunne, gouden schelpversieringen. We staan aan de Carel van Bylandtlaan 30 in Den Haag, hoofdkantoor van olie- en gasmaatschappij Shell.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Nico Hofstra

Ik ben te vroeg en vraag aan de beveiliger of zich al demonstranten hebben gemeld. Niet dat hij wist. Ik vraag of Shell ons verwacht. “Er is inderdaad ‘iets’ bekend bij Shell,” is alles wat hij me kan vertellen. “Of er meer mensen komen weet ik niet,” mompelt de beveiliger tenslotte. “De weersverwachting is niet geweldig.” Bij de ingang van het hoofdgebouw staan slechts wat Shell-werknemers langs de marmeren trap. Ze houden een rookpauze of verdwijnen in kleine groepjes de hoek om — waarschijnlijk voor de lunch.

Een dag eerder is ons per mail een aanvangstijd doorgegeven door de organisatie van de SP-actie ‘Shell No!’: 12.45 uur verzamelen bij Shell. Om 13.00 uur wordt vervolgens een petitie overhandigd. Een petitie die vijf dagen geleden werd gelanceerd door SP-Kamerlid Sandra Beckerman, zelf afkomstig uit Groningen. Binnen een dag werd haar petitie 4000 keer ondertekend, twee dagen later stond de teller op ruim 6000 handtekeningen.

Shell
De demonstranten. Beeld:

Top op heden is het enige teken van opvallend, demonstratief gedrag een SP-busje dat rondjes rijdt en om de paar minuten de voordeur van Shell voorbijschiet. Kort daarna komen de eerste demonstranten: Sandra Beckerman met twee collega’s, waaronder Lisa de Leeuw, voorzitter van SP-jongerenorganisatie Rood. Het busje stopt even verderop.

De twee SP-leden die uitstappen blijken demonstratiemateriaal te hebben meegenomen; onder andere spandoeken en borden met de tekst Shell No! Ontloop je verantwoordelijkheid voor Groningen niet. Op datzelfde moment komt de rest van de actievoerders aanlopen.

Bevingsschade

“Shell zet dochter NAM op afstand,” kopte Trouw vorige week boven een artikel dat voor flink wat opschudding zorgde. Shell zou volgens het eigen jaarverslag de zogenaamde 403-aansprakelijkheidsverklaring hebben ingetrokken. Kort samengevat: aandeelhouder Shell is daardoor niet langer verantwoordelijk voor bevingsschade in Groningen, waarvoor haar dochterbedrijf NAM (Nederlandse Aardolie Maatschappij) niet in de staat is de schadekosten eigenhandig te vergoeden. Met name Shell zou hiermee haar verantwoordelijkheid ontlopen.

“Groningers zijn boos,” zegt Sandra Beckerman, met in haar rechterhand een schelpvormige duivel op een stok. “En je moet toch wel echt iets misdaan hebben wil je een Groninger zo boos krijgen.” Beckerman eiste afgelopen week opheldering tijdens een hoorzitting over de financiële gezondheid van de NAM in de Tweede Kamer.

A4’tje

Aanwezig was onder anderen Marjan van Loon, directeur van Shell in Nederland, die een dag eerder aan tafel bij Jinek al beloofde garant te zullen staan voor de schadekosten in Groningen. “Om alle twijfel weg te nemen: we staan garant, dat gaan we op papier zetten,” zei Van Loon nogmaals tijdens de hoorzitting. Volgens Van Loon zou het echter nog een paar maanden kunnen duren voordat er daadwerkelijk iets op papier zou staan.

Zorgelijk, stelt Beckerman, want dergelijke beloftes zijn volgens het SP-Kamerlid wel vaker gegeven in het verleden. “Die Jinek-verklaring was ook redelijk vaag,” zegt ze. “En volgens professor Steef Bartman, hoogleraar ondernemingsrecht in Leiden, niet eens rechtsgeldig. Hij gaf een elegante oplossing: zet een verklaring op een A4’tje, zet er twee handtekeningen onder en zet het in de krant. Kan in een avondje klaar zijn. Shell weigert dat te doen. Kortom: we krijgen steeds vage beloftes, maar daden blijven tot nu toe uit. Wij willen garantie voor een miljardenfonds waarmee Groningers de schade kunnen herstellen. Daarom staan we hier vandaag.”

Shell
Beeld:

Niet naar buiten

Het groepje van ongeveer vijfentwintig demonstranten verzamelen zich achter het spandoek. Vooraan staat Beckerman met nog steeds haar ‘schelpduivel’ stevig in haar handen geklemd. Rood-voorzitter Lisa de Leeuw houdt een papier met het aantal verworven handtekeningen omhoog: 6.751. Dit alles met interesse gadegeslagen door groepjes Shell-werknemers die zich achter het raam ophouden.

Onder leiding van Beckerman maken de demonstranten aanstalten om de handtekeningen binnen te overhandigen. De groep wordt tegengehouden door een beveiliger. Shell blijkt maatregelen te hebben getroffen: slechts twee mensen mogen naar binnen en er mogen geen beeld- of geluidopnames gemaakt worden. Beckerman en De Leeuw betreden het kantoor in de hoop iemand van Shell over te halen naar buiten te komen.

Shell
Lisa de Leeuw (links) en Sandra Beckerman (rechts). Beeld:

“We werden te woord gestaan door twee heren van communicatie,” vertelt De Leeuw wanneer zij en Beckerman weer buiten staan. “Ze wilden absoluut niet naar buiten komen. Dat vonden ze niet nodig. Ze vonden het niet nodig om de Groningers die hier buiten staan in de ogen te kijken en de petitie aan te nemen. Dat wilden ze binnen doen, zonder camera’s en zonder moeilijke vragen. Vooral voor de mensen die hier staan is dat erg jammer.”

“Ze zouden er nog een tijdje over nadenken,” zegt Beckerman, die stelt dat de demonstratie niet zinloos is geweest. “Ondanks deze opstelling van Shell is het belangrijk dat we de druk blijven opvoeren. Dit heeft zin, omdat we hiermee laten zien dat we niet ophouden tot we gewonnen hebben. Triest dat Shell zo reageert.” Op dat moment komt een man in pak het gebouw uit en loopt richting een taxi. “Wij gaan winnen meneer,” roept een Groningse vrouw met een Shell No-bord.

Niet oprecht

“We komen uit Appingedam, midden uit het aardbevingsgebied,” zegt Janny die samen met haar man Klaas de demonstratie in Den Haag steunt.
“Waarom? We willen het probleem oplossen. We staan hier voor het kantoor van de veroorzaker. En met niks doen komen we geen stap verder.”

Klaas: “De woningen in onze wijk in Appingedam worden op dit moment verstevigd. Wij wonen zelf in een  woning dat op de slooplijst staat. We zouden dus een nieuwbouwwoning moeten krijgen, maar ook dat proces verloopt erg traag. Af en toe horen we iets en vervolgens horen we maanden weer niets.  Zelf hebben we zo langzamerhand een burn-out van alle stress en ellende. Het is blijven regelen, blijven organiseren en permanent afwachten.”

Janny: “Er is heel veel onzekerheid. Wat op dit moment speelt is de verdeel- en heerssituatie in onze wijk. Er gelden verschillende regels voor elk type huis. We worden langzamerhand van alle kanten uit elkaar gedreven, terwijl we 23 jaar geleden in een ongelooflijk saamhorige wijk kwamen wonen.”
Klaas: “Met een nieuw schadeprotocol kunnen we alleen maar hopen op het beste.”

Shell
Shirley, Ilona en Deborah. Beeld:

Laf en zielig

Niet alleen uit Groningen zijn demonstranten steun komen betuigen aan de Groningse slachtoffers van de gaswinning. Rood-leden Shirley, Ilona en Deborah komen uit Zwolle.
Shirley: “Ik vind het laf, zielig en sneu dat ze ons niet eens onder ogen durven komen.
“Maar wel allemaal voor het raam staan te kijken,” voegt Ilona daaraan toe.
Shirley: “Shell doet allerlei beloftes terwijl zij Groningers ondertussen in de kou laten staan. Alle zekerheid en steun zijn die mensen kwijt, dus wij zijn hier vandaag om te laten zien dat wij als Nederlanders achter de Groningers staan.
Deborah: “Aan onze opkomst ligt het niet, het is vooral jammer dat zij ons niet onder ogen durven komen.”

Volgens Lisa de Leeuw laat de handtekeningenactie vooral zien hoeveel mensen zich betrokken voelen bij het lot van de Groningers. “We blijven Shell zoveel mogelijk onder druk zetten, totdat ze  door de knieën gaan. Dat zien we al gebeuren met al die mooie beloftes die we momenteel horen. Nu is het zaak dat we die garanties op papier krijgen.”

Shell
Beeld:

De demonstranten staan op het punt van vertrekken. Sommigen gaan terug naar Groningen, anderen besluiten nog even koffie te gaan drinken in de Haagse binnenstad. De beveiliger, die al die tijd vanaf zijn plek naast de deur heeft staan toekijken, kijkt nog een laatste keer om de hoek voordat hij terug het kantoor ingaat.

Op dat moment komt Janny de trap van het hoofdgebouw af. Ze is binnen naar de wc geweest, om zelf te kunnen zien hoe groot de luxe is waarin de leiding van Shell haar behoefte doet. Ze houdt een foto van de toiletruimte omhoog, gemaakt met haar telefoon. “Marmer,” verzucht ze. “Alles is er bedekt met luxe en marmer.”

Onderwerpen