Persoonlijke informatie ggz-patiënt is het doelwit van ‘zorgbureaucraten’
Gevoelige behandelgegevens van ggz-patiënten komen nog altijd in een bekritiseerde centrale databank terecht. Parnassia Groep, de grootste ggz-aanbieder van Nederland, hervat het doorspelen van persoonlijke gegevens als suïcidaliteit, mate van depressie en seksualiteit naar Stichting Benchmark GGZ (SBG), zonder toestemming van de patiënt, meldt dagblad Trouw. Volgens psychiater Bram Bakker is dit alleen ten behoeve van ‘de bureaucraten in de zorg’.
Stichting Benchmark GGZ (SBG) is een databank die betaald wordt door zorgverzekeraars, gehekeld wordt door psychiaters en waar patiënten niks van afweten. Vorig jaar zijn 175 zorginstellingen gestopt met het aanleveren van Routine Outcome Monitoring (ROM) aan de databank na onduidelijk over de legaliteit. Rom-gegevens zijn vragenlijsten over de behandeling die patiënten zelf invullen, en die zorginstellingen verplicht moeten delen van de verzekeraars ten behoeve van de kwaliteit van de ggz-zorg.
Psychiater Bram Bakker gelooft daar niks van. “De Rom-gegevens zijn duidelijk niet bedoeld voor hulpverlener of patiënt, maar voor de bureaucraten in de zorg.” Bakker legt uit dat ggz-instellingen de informatie graag afstaan om een betere positie bij de zorgverzekeraar te hebben.
Controversieel
De gegevens zijn bedoeld om de voortgang van cliënten bij te houden. Zorgverzekeraars gebruiken de rom-gegevens echter om te kijken waar ze het beste zorg in kunnen kopen en wat de risicogroepen in de samenleving zijn. Het proces is voornamelijk controversieel omdat patiënten nooit werd verteld dat de informatie werd doorgespeeld.
De discussie over de legaliteit van het ‘rom’men’ ettert nu al meer dan een jaar door zonder verheldering. In maart 2017 verklaart voormalig minister van Volksgezondheid Edith Schippers dat er geen wettige grond voor zou zijn. In augustus stelt de rechter in een kort geding echter dat de Stichting SBG voorlopig door mag gaan met het verzamelen van Rom-data. Parnassia Groep beroept zich op deze uitspraak om levering te hervatten. Volgens de ggz-instelling zorgt de database ervoor dat de patiënt uiteindelijk de beste zorg kan krijgen.
‘Meetinstrument uit de vorige eeuw’
Bakker is bepaald geen fan van de Rom. Hij noemt het ‘een meetinstrument uit de vorige eeuw’ waar geen plek voor is in de moderne psychiatrie. “Geestelijke gezondheidszorg gaat om maatwerk en valt niet te koppelen aan massale cijfers en protocollen,” zegt de psychiater. “Het is alsof je de kwaliteit van een voetbalwedstrijd gaat meten door het aantal toeschouwers te tellen. Het zorgt voor een hele scheve blik op wat nou goede zorg is.”
De tekst gaat hieronder verder.
Daarnaast is het meest belangrijke punt volgens Bakker de vertrouwensband van patiënten die door de jaren heen is geschonden. “Mensen verwachten dat wat tussen hen en de hulpverlener wordt besproken binnen de kliniek zal blijven. Die belofte maak je als arts in ieder geval wel.”
Onderzoek van waakhond Autoriteit Persoonsgegevens moet nu definitief bepalen of de Rom onder de wet persoonsgegevens komt te vallen. Privacy wordt getoetst aan hand van de traceerbaarheid van de persoonlijke gegevens. De Rom-informatie wordt gepseudomineerd.
Zo wordt het BSN versleuteld en postcodecijfers omgezet naar sociaaleconomische status. Volgens critici is het echter zeer makkelijk om een persoon te achterhalen. Wanneer de Rom-gegevens worden vergeleken met een dataset van een verzekeraar hoeven alleen start- en stoptijd, geboortejaar en zorgverzekeraar overeen te komen. Zo kan een zorgverzekeraar alles van zijn patiënt te weten komen.
