Spring naar de content
bron: Beeld:ANP

Bolkestein over Wim Kok: ‘Architect van het poldermodel? Onzin!’

Zaterdag overleed oud-premier Wim Kok, premier van Paars I en Paars II, tussen 1994 en 2002. Als PvdA-leider volgde Joop den Uyl op. Ook was hij vicepremier en minister van Financiën onder Ruud Lubbers. Onder leiding van Kok kwamen er twee paarse kabinetten tot stand, met Frits Bolkestein en Hans van Mierlo. Oud-VVD-leider Frits Bolkestein over de overleden premier: “Hij was een man van niveau.”

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Berend Sommer

Hoe was uw verhouding met Wim Kok?

“Ik heb vier jaar met hem samengewerkt in het eerste Paarse kabinet. We hebben ook samen in de Kamer gezeten, maar dat kan men geen echte samenwerking noemen. Politici laten nooit het achterste van hun tong zien, en dat gold ook voor Kok. Maar hij heeft ook weleens bij ons gegeten, samen met zijn vrouw Rita. We hadden een goede relatie, een relatie van vriendschappelijke zakelijkheid.”

“Ik kon goed met hem overweg. Hij vond het erg vervelend dat ik de formatie-onderhandelingen van Paars I afbrak. Maar volgens mij was dat nodig. Daarna koesterde hij geen wrok. Ook kon hij weleens narrig zijn, zeker tijdens die onderhandelingen die eindeloos duurden en steeds weer over dezelfde onderwerpen gingen. Toen heb ik eens gezegd: ‘Wim, we zitten hier niet voor onze lol.’”

Wat is de politieke erfenis van Kok?
“Hij heeft veel betekend voor het land, maar met name ook voor de Partij van de Arbeid. Hij heeft ze de versobering van de welvaartsstaat doen aanvaarden, dat was geen makkelijke taak. Maar wel een noodzakelijke. Hij heeft de PvdA de hoek om moeten dwingen, en dat is een verdienste. Ik denk niet dat hij het zelf leuk vond, maar het was noodzakelijk. Hij was iemand van niveau.”

Heeft dat niet geleid tot de neergang van de PvdA?
“Wim Kok heeft wel iets gezegd wat niet verstandig was: dat de sociaaldemocraten hun ideologische veren moesten afwerpen. Daar hebben ze nog steeds last van, want wat zijn socialisten nu zonder veren?”

Later werd hij lid van de raad van Commissarissen bij ING, de grootste bank van Nederland. Eerder heeft hij de bankiers ‘ordinaire zakkenvullers’ genoemd.
“Zo werkt politiek. Zijn socialistische achterban nam het hem kwalijk dat hij zitting nam in die raad van Commissarissen. Dat is belachelijk. Banken hebben competente mensen nodig in het bestuur, en Kok had ruime ervaring als bestuurder. En in het buitenland wist men wie hij was. Om hem dat na te dragen getuigt van aftandse socialistische zuurpruimerij.”

Mark Rutte is nu acht jaar premier. Zijn er overeenkomsten tussen Rutte en Kok?
“Kok kon weleens narrig zijn, Rutte heb ik daar nooit op kunnen betrappen. Kok was erg bekwaam als premier, en Rutte is dat ook. Dat is een overeenkomst.”

Rutte noemde Kok ‘de architect van het poldermodel’. Is dat zo?
“Onzin. Het poldermodel is vele eeuwen ouder dan Wim Kok. Hij nam weliswaar deel aan het poldermodel, maar die manier van politiek werd al in de twaalfde eeuw bedreven. Toen men moest samenwerken om het land in te polderen. Dat poldermodel ligt in onze nationale aard.”

Lees ook het opiniestuk van Ton F. van Dijk: Wim Kok begon in de Koektent, maar hoe zit dat met Klaver, Baudet en Jetten?