Spring naar de content

Het peilloze cynisme van Toon Gerbrands en co.

Opeens was Oeki Hoekema er weer. Een paar jaar geleden, kort nadat bekend was geworden dat het WK van 2022 in Qatar zou worden georganiseerd, dook hij op. Tegenwoordig verkoopt Oeki koelkasten. Hij had bijna geen haar meer. Veertig jaar lang had hij niets van zich laten horen. En nu was hij er weer.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Frank Heinen

In 1978 was Oeki Hoekema de enige Nederlandse profvoetballer die protesteerde tegen de deelname van Oranje (waar hij deel van uitmaakte) aan het wereldkampioenschap in Argentinië. Hoekema liet in de kleedkamer van het Nederlands Elftal een petitie rondgaan. Niemand tekende. Hoekema meldde zich af voor het WK, en werd uitgelachen, onder meer door Willem van Hanegem in zijn column in De Telegraaf. Van Hanegem zelf zegde trouwens ook af, wegens heimwee. Hij mocht die beslissing huilend (en omringd door grote honden) toelichten op televisie.
In 2015 meldde Oeki Hoekema vóór een boycot van het WK in Qatar te zijn. Het toernooi mis je, zei hij, maar je leven gaat door. En hoe wil je daar later op terugkijken?

Riku Riski
Over sommige onderwerpen is al zo veel gezegd en geschreven dat je, als columnist, kunt denken: ik zeg er maar niks meer over. Mensen weten het nu wel.
Bovendien: iedereen met gezond verstand vindt toch allemaal hetzelfde.
Dat valt tegen.
Voetballen in Qatar is zo’n onderwerp. Talloze teams bivakkeren daar deze weken om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op de tweede helft van het seizoen. Toen ze Toon Gerbrands, directeur van PSV, vorige week vroegen of hij naar de mensenrechtensituatie in het land had gekeken alvorens de tickets te bestellen, antwoordde hij als volgt (pas op, lang en verbijsterend citaat): ‘Nee, daar kijken we eigenlijk niet naar. Ik heb dat lang geleden achter me gelaten. Ik ben heel lange tijd volleybalcoach geweest, dan moesten we naar Cuba, naar Korea en Rusland. Daar valt allemaal iets van te vinden en over te zeggen – we houden het natuurlijk wel in de gaten – maar als je je daar mee bezig houdt, kun je echt nergens meer naar toe.’
Juist ja.

Cynisme is in het voetbal nooit uit de mode geraakt. Toen ze eens bij Bert van Marwijk live op tv informeerden waarom hij naar Saoedi-Arabië was gegaan, vroeg hij of ze dat ook aan Dick Advocaat hadden gevraagd. Een paar weken geleden nog verdedigde Marco van Basten zijn ontmoeting met Poetin tijdens het WK. Overigens: Ruud Gullit was in Tsjetsjenië nog een tijdje in dienst van de democratisch gekozen leider annex hobbymoordenaar Kadyrov en Frank Rijkaard was ook ooit bondscoach in Saoedi-Arabië.

Volgens mij is Toon Gerbrands geen domme man, zoals ik ook niet denk dat iemand als Van Basten een domme man is. Wel denk ik dat cynisme besmettelijk is. Misschien is het zelfs noodzakelijk in topsport: alleen wie altijd eerst voor zichzelf kiest, wie keuzes maakt die alleen hem of haar baten, komt het verst. Sporters die zo redeneren worden geprezen, een gebrek aan wereldvisie wordt eenvoudig uitgelegd als het vermogen te concentreren op dat wat werkelijk belangrijk is. Kort gezegd: wie het wereldleed toelaat, raakt geen bal meer. Soms zelfs letterlijk: de Finse voetballer Riku Riski meldde zich vorige week af voor een trainingskamp-inclusief-oefenwedstrijden van de Finse nationale ploeg in Qatar. Riski is een vaste waarde in het Finse elftal, maar weigerde de uitnodiging om in een kwalijk land te gaan voetballen – nota bene tegen Zweden en Estland, landen bij Finland om de hoek. De bondscoach respecteerde Riski’s beslissing, maar liet wel weten dat het de kans dat hij er de volgende keer weer bij zou zijn, verkleinde.
Je zou kunnen stellen dat de zaak verbeterd is: Riski wordt gerespecteerd, Hoekema werd belachelijk gemaakt.
Maar ach, wat is respect? Een wolkje gecondenseerde lucht.

Biljartlakens!
Onder meer de NOS, VI en wat regionale media reisden in het kielzog van PSV (en Club Brugge en Bayern München en Joost mag weten welke clubs nog meer) naar Qatar. Het resultaat was een reeks kritiekloze non-gesprekken met Gerbrands, trainer Van Bommel en wat spelers. Ja, het ging lekker. En ja, het was mooi weer. Vooral één Van Bommel-citaat – ‘Wie krijgt hier nou geen zin om te voetballen’, uitgesproken in de Aspire Tower, een driehonderd meter hoge toren die uitziet over een aantal hectares biljartlaken – bleef hangen. De reportages die vanuit het Midden-Oosten tot ons druiloren in dit druilland komen, zijn ongeveer van dezelfde toon: de zon schijnt, vriendelijke mensen, relaxed – wat een heerlijk landje toch eigenlijk. En ach, mensenrechten… Superkut natuurlijk, maar kijk die grasmatten eens! En die supermarkten! Hoor die airco eens loeien! Heerlijk toch? Natuurlijk kunnen we het over overleden stadionbouwers hebben. Graag zelfs. Of neem anders eerst een cocktail. Kijk eens hoe hoog we zitten. Als je héél goed kijkt, daar, aan de horizon, dan kun je daar, op heldere dagen, je gezonde verstand zien. Niet? Dan heeft iemand het even opzij gelegd. Het lag waarschijnlijk een beetje in de weg.

Onderwerpen