Helemaal waar. En toch… het kappen van bomen biedt geen duurzame oplossing voor de klimaatproblematiek en andere prangende kwesties als de afnemende biodiversiteit – ons maandag ons nog weer eens pijnlijk onder de neus gewreven door het VN-biodiversiteitspanel Ipbes.

CO2-afvang

Ja, bossen halen veel CO2 uit de lucht: liefst 28 procent van wat we met zijn allen uitstoten. Maar wat de aardrijkskundeleraar er niet bij vertelde destijds: als bomen het leven laten, stoten ze alle geabsorbeerde koolstoffen weer uit. En misschien nog wel belangrijker: het duurt zo’n 20 jaar voordat de jonge bomen beginnen met het afvangen van CO2. Met andere woorden: bomen zo lang mogelijk laten staan en zo optimaal gebruik maken van hun opslagcapaciteit is veel beter.

Het kappen van bomen biedt geen duurzame oplossing voor de klimaatproblematiek en andere prangende kwesties als de afnemende biodiversiteit

Dat laatste is, gezien de urgentie van het klimaatprobleem, essentieel. Mondiaal, met het ook op de klimaatdoelen van Parijs – maximaal 2 procent temperatuurstijging – en nationaal: 49 procent minder CO2-uitstoot in 2030.

Maar wat gebeurt er?: bomen worden massaal gekapt. Per jaar verdwijnt er mondiaal 7,9 miljoen hectare bos. Ook in Nederland is de totale oppervlakte bos sinds 2013 teruggelopen, met gemiddeld zo’n 1350 hectare per jaar .

Meldpunt bomenkap

Voor milieuclubs als WNF en Natuurmonumenten reden onlangs bij Staatsbosbeheer en andere bosbeheerders aan de bel te trekken. Bomen kappen en afzagen is slecht voor het klimaat en voor de biodiversiteit, bepleitten zij. De organisaties staan daarin niet alleen; er is zelfs al een heus meldpunt bomenkap waar mensen ‘wantoestanden’ bij hun in de buurt kunnen melden.

Overdreven? Met het oog op het kabinetsbeleid allerminst. Om in 2030 49 procent minder CO2-uitstoot te kunnen realiseren zet de huidige coalitie in het regeerakkoord groot in op het gebruik van biomassa (bomen, planten, mest, overtollig voedsel, maar in de praktijk vooral bomen). Biomassa als bijstook voor kolencentrales wordt met miljarden euro’s gesubsidieerd. Alleen al in 2016 was daarmee 3,6 miljard euro gemoeid – RWE, uitbater van onder meer de Eemshavencentrale, de grootste van Nederland, kreeg in dat jaar liefst 2,67 miljard euro subsidie.  

Al in 2016 was er in de Tweede Kamer een meerderheid tegen deze subsidieverkwisting. Maar toenmalig milieuminister Henk Kamp zette door. Als hij de bijstook niet zou subsidiëren zou hij de klimaatdoelstellingen niet halen om in 2020 14 procent duurzame energie te produceren.

Al in 2016 was er in de Tweede Kamer een meerderheid tegen deze subsidieverkwisting. Maar toenmalig milieuminister Henk Kamp zette door

Minister van Economische Zaken Erik Wiebes, in het huidige kabinet verantwoordelijk voor het milieu, maakte vorig jaar op zijn beurt bekend dat de subsidies voor de bijstook van biomassa in 2024 zullen worden stopgezet. Tegen die tijd staat de subsidiemeter naar verwachting op een kleine 9 miljard (!) euro.

Motie verworpen

Echter, daarmee is het beleid om massaal in te zetten op biomassa als hernieuwbare energiebron nog niet van tafel. Bovendien: de subsidie voor pelletkachels en biomassaketels – zo’n 100 miljoen euro per jaar – blijft. Een motie van de PvdD om ook daar een punt achter te zetten werd vorig jaar verworpen.

Waar al die biomassa vandaan moet komen? In ieder geval niet uit Nederland. In ons land is er slechts 200 petajoule per jaar beschikbaar. Dat is veel te weinig. Om de klimaatdoelen van 2030 te halen is per jaar zo’n 340 tot 570 petajoule biomassa nodig.

Nieuwe inzichten over de schadelijke effecten van de het gebruik van biomassa nopen tot nieuwe maatregelen

Het kabinet, RWE en Nuon, Engie en Unipar – de andere drie producenten met kolencentrales – zouden er beter aan doen op hun schreden terug te keren en het geld te investeren in andere energiebronnen die wel hernieuwbaar zijn. Nieuwe inzichten over de schadelijke effecten van de het gebruik van biomassa – de verbranding veroorzaakt meer CO2 en fijnstof dan gedacht, de biodiversiteit daalt sneller – nopen tot nieuwe maatregelen. Een beter klimaat is geen doel op zich. Zeker niet wanneer de middelen om dit te bereiken meer kapot maken dan ons lief is.

Bomen: we moeten ze knuffelen. Die prinses Irene is misschien toch zo gek nog niet.