Spring naar de content
bron: ANP/AFP/BEN STANSALL

De psyche van Boris Johnson

De bekende psychiaters Bram Bakker en Esther van Fenema leggen wekelijks een persoon op de sofa die met zijn opmerkelijke gedrag of uitspraken het (wereld)nieuws heeft gehaald. Vandaag: Boris Johnson (19 juni 1964), premier van Engeland.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Bram Bakker & Esther van Fenema

Esther: “Boris Johnson stuurde afgelopen week het Britse Lagerhuis voor vijf weken naar huis. Een aanslag op de democratie roepen zijn tegenstanders, bedoeld om de opening van het parlementaire jaar uit te stellen en het voor parlementsleden moeilijk, zo niet onmogelijk, te maken om een Brexit zonder deal tegen te houden. 

“De figuur van Johnson krijgt sowieso veel kritiek te verduren: hij zou een sociopaat zijn, een chronische vreemdganger en een kwetsende flapuit. Hoger geplaatsten met macht en invloed hebben een ‘voorbeeldfunctie’ en moeten zich gedragen zoals wij dat willen.

Menselijk gedrag wordt beïnvloed door de tijd en omstandigheden waarin ze zich bevinden.

“Is dat realistisch? Menselijk gedrag wordt beïnvloed door de tijd en omstandigheden waarin ze zich bevinden. Een tijd van vrede of een tijd van oorlog vraagt om zijn eigen soort mensen met een eigen mentaliteit en persoonlijkheidsstructuur. Zeker als het gaat om de eigenschappen die nodig zijn om een maatschappij aan te sturen in tijden van crisis en geweld.

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

“‘Oorlog is voor de man wat moederschap voor de vrouw is’, beweerde Mussolini ooit. Je kan van alles vinden van deze Italiaanse krijgsheer, maar de kans dat hij zijn draai had gevonden in het middelmanagement van een supermarktketen acht ik klein. Of generaal Ulysses Grant, opperbevelhebber tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog die in tijden van vrede uit verveling veelvuldig naar de fles greep en pas ‘tot zijn recht kwam’ als hij kon vechten. Dergelijke échte ‘thrillseekers’ lopen in een gewone positie een groot risico om in de maatschappelijke goot te belanden. Laten we eerst eens kijken hoe Johnson het doet in deze uitzonderlijke situatie en hem niet langs de meetlat van de middelmanager van de Jumbo leggen.”

Bram: “Volgens mij kunnen we die man alleen maar onderschatten. Qua risico’s dan. Hij heeft die ongrijpbare charme in zijn presentatie, die niets te maken heeft met zijn uiterlijk. Want daarmee was hij nooit premier geworden.

Bovendien: naar wie luistert hij nog? Of is hij sowieso niet meer voor andere opvattingen dan de zijne te porren?

“Het is er ooit natuurlijk mee begonnen dat hij erg overtuigd was van zichzelf, en door de positie die hij heeft bereikt zal dat alleen maar zijn toegenomen. Maar of hij de juiste man op de juiste plaats is waag ik te betwijfelen. Hij is ongeveer het andere uiterste van May, en dat ze daar genoeg van hadden in Engeland is niet zo vreemd. Maar of Johnson beter is? In ieder geval opportunistischer. Het lijkt mij een man die vroeger ook nog wel eens om zichzelf moest lachen, en dat is voor iedereen heel gezond, maar inmiddels lijkt zijn machtspositie zijn gevoel voor zelfspot behoorlijk te hebben aangetast. En dat zou verkeerd uit kunnen pakken, nu er heel veel op het spel staat en politieke diplomatie een veel belangrijker vereiste is dan oorlog kunnen voeren. Bovendien: naar wie luistert hij nog? Of is hij sowieso niet meer voor andere opvattingen dan de zijne te porren?

“Dat het er al jaren steeds slechter aan toe gaat in Engeland zullen weinigen betwisten. De vraag is wel: als de porseleinkast op instorten staat, laat je er dan nog een olifant doorheen banjeren? Wedden is immens populair in Engeland, het zal mij benieuwen wie nog in durft te zetten op een goede afloop…”