Spring naar de content
bron: anp

Podcast: Hoe de voormalige voorman van de Ku Klux Klan mainstream werd in de Amerikaanse politiek

In het nieuwe seizoen van de podcastserie Slow Burn laten de makers zien hoe een uitgesproken racist en antisemiet eind jaren 80 een plekje in de Amerikaanse politiek weet te veroveren. Deze blik op het verleden is met het universele racismedebat plots hyperactueel.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Thom Edinger

Alsof de makers van Slow Burn geen betere timing konden bedenken, werd vorige week het vierde seizoen van de podcast gelanceerd. Na het Watergate-schandaal, de Clinton-Lewinsky affaire en de moorden op hiphop-sterren Notorious B.I.G. en Tupac richt de serie zich nu op de politieke carrière van David Duke.

Voor wie niet bekend is met Duke: begin jaren 70 tuigde hij een splintergroepering van de Ku Klux Klan (KKK) op, de Knights of the KKK. Onder zijn leiding werd de organisatie gemoderniseerd: geweld werd afgezworen, katholieken en vrouwen waren welkom om zich aan te melden en de beruchte witte lakens waren verleden tijd. Duke, bekend om de esthetische ingrepen in zijn gezicht, was de posterboy van white supremacists in de VS en begon eind jaren 80 aan een opmars in de Amerikaanse politiek. De vraag die de podcast wil beantwoorden: hoe werd deze zelfverklaarde nazi zo mainstream?

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

Het afschaffen van quota is een strijd ‘voor gelijke rechten’; wetgeving die achtergestelde groepen een betere positie moet geven schildert hij af als discriminatie van de witte man

Al tijdens de eerste aflevering wordt duidelijk dat Duke zijn racistische overtuigingen witwast in de opmaat naar zijn verkiezing als Republikeins parlementslid voor de staat Louisiana in 1989. Het afschaffen van quota is ‘een strijd voor gelijke rechten’; wetgeving die achtergestelde groepen een betere positie moet geven schildert hij af als discriminatie van de witte man. Ook de populistische stoplap van vooringenomen media op de hand van de overheid zit in zijn marktkraam. Duke, die zich positioneert als de ultieme outsider binnen het republikeinse speelveld, maakt dankbaar gebruik van de actieve tegenwerking die hij krijgt vanuit de Grand Old Party (GOP). Zowel president George Bush sr. alsook diens voorganger Ronald Reagan scharen zich achter zijn opponent. De makers laten slim zien hoe de verongelijkte slachtofferrol die Duke aanneemt herkenbaarheid oproept bij de luisteraar.

De serie schetst een berekenend man, die precies weet op welke sentimenten hij moet inspelen. “Our Christian values are under attack. We’re losing the values this nation was built upon.” Duke grijpt de onzekerheid onder witte Amerikanen in Louisiana aan om zijn eigen agenda te promoten. Zijn KKK en nazi-activiteiten zijn verleden tijd, alleen zijn liefde voor de westerse beschaving is nog steeds sterk, zo luidt Dukes betoog. Haast achteloos lijkt hij zich van het witte gewaad van de KKK te kunnen ontdoen en zich te tooien in het maatpak van een conservatieve Republikein, zelfs wanneer hij als parlementslid betrapt wordt op het verkopen van nazi-literatuur vanuit zijn kantoor. Dat Duke – ondanks ergernis binnen de partij – kon aanblijven, toont de giftige werking die het gepolariseerde politieke landschap ook toen al bepaalde.

Haast achteloos lijkt Duke zich van het witte gewaad van de KKK te kunnen ontdoen en zich te tooien in het maatpak van een conservatieve Republikein

Het principe van Slow Burn, een gebeurtenis in de Amerikaanse geschiedenis analyseren met de kennis van nu, flirt wederom met de actualiteit. Scheen het tweede seizoen met de Clinton-Lewinsky affaire ook een licht op #MeToo en de hoorzittingen van Brett Kavanaugh, dit seizoen speelt onbewust in op de wereldwijde protesten tegen (institutioneel) racisme, waarvan de kiem drie staten boven Louisiana ligt, in Minneapolis, Minnesota. Want tussen de regels van Dukes uitgesproken (en verhulde) racisme door, wordt het institutionele racisme, de argwaan en verdeeldheid binnen het land pijnlijk duidelijk. Plomp vertelt een sheriff over etnisch profileren als maatregel om de buurt veilig te houden en witte mensen gerust te stellen. Enkele minuten later wordt de podcast onderbroken voor een reclame voor slimme deurbellen, waardoor men weet wie er aan de deur staat. Die ironie toont dat de waarde van deze zoektocht naar het succes van David Duke niet onderschat moet worden.

Het nieuwe seizoen van Slow Burn is nu te beluisteren via onder andere Apple Podcasts en Spotify.