Scheuren in de democratie
In november vieren we in de stemlokalen het feest van de democratie. Maar de effectiviteit en populariteit van deze staatsvorm neemt af. Stroperigheid, apathie, desinformatie, netwerkcorruptie en extreemrechts zijn vlekken op haar blazoen. Wat kunnen we hieraan doen?
De tijd dat democratie gold als een virus dat voorbestemd was om de wereld te veroveren is voorbij. Met al haar omslachtige overlegrondes en partijpolitieke geharrewar is de staatsvorm minder populair dan voorheen; de voortvarendheid om urgente problemen als ongelijkheid, klimaat en vergrijzing te lijf te gaan lijkt te ontbreken. Ook lijkt ze niet langer het vanzelfsprekende eindstation van de landen in het niet-democratische kamp. En daarbij: volgens een onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut uit 2021 vindt ook ‘een aanzienlijk aantal Nederlanders dat voor de aanpak van urgente problemen de democratie soms opzijgeschoven mag worden’.
Er is steeds meer bewijs voor de stelling dat de democratie wereldwijd in de verdediging is gedrongen. Oekraïne maakt weliswaar de indruk te hunkeren naar Navo- en EU-lidmaatschap, om zo bij de westerse, democratische familie te behoren, maar veel grotere en invloedrijkere landen als India, Brazilië en Zuid-Afrika hebben een heel andere familie op het oog. Zij verbinden zich juist liever aan autocratische reuzen als Rusland en China, in het Brics-verband. En in Afrikaanse staten die van oudsher met Frankrijk verbonden zijn, zoals onder meer Mali, Senegal, Burkina Faso en Niger, zie je zelfs dat het volk geneigd is elke militaire macht te verwelkomen die zich tegen de oud-kolonisator keert, hoe hard de Fransen ook roepen pal te staan voor mensenrechten en democratie. Wat ons eigen zelfvertrouwen betreft: wie ziet het Westen nog met hetzelfde soort bravoure en militaire machtsvertoon verre landen binnenvallen, zoals eerder deze eeuw Irak, Afghanistan en Libië?
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
