Meertaligheid biedt voordelen, maar niet direct voor ouders
Het begrijpen en spreken van meerdere talen kent talloze voordelen. Vooral kinderen worden gestimuleerd tot het leren van een of meerdere talen. Bovendien veroorzaakt een tweetalige opvoeding – in tegenstelling tot wat lang werd gedacht – geen taalachterstand. Dat suggereert dat het niet tweetalig opvoeden van het kind een gemiste kans is, maar dat is een misvatting.
De voordelen van een tweetalige opvoeding en het op jonge leeftijd beheersen van meerdere talen zijn — naarmate onze taal verengelst — in de aandacht. Kinderen die vanaf hun geboorte twee talen leren, kunnen deze ontwikkelen tot op het moedertaalniveau. Bovendien zijn ze zich al vroeg bewust van de verschillende talen en leren ze op jongere leeftijd informatie te negeren die er niet toe doet.
Uit verschillende onderzoeken blijkt ook dat tweetalige kinderen beter zijn in op het gebied van cognitieve vaardigheden en kunnen ze beter multitasken. De positieve uitwerking van meertaligheid blijft ook na de kindertijd bestaan. Tweetaligen hebben over het algemeen een beter inlevingsvermogen en breder wereldbeeld. Als kers op de taart bleek in 2013 dat ze ook nog eens gemiddeld vier jaar later dan eentaligen aan dementie lijden.
Doorzettingsvermogen
Folkert Kuiken, bijzonder hoogleraar Nederlands als tweede taal en Meertaligheid, is blij dat meertaligheid ‘in’ is. Aan De kennis van nu vertelde hij dat een gezond kind prima meertalig opgevoed kan worden. “Ze hebben niet een soort harde schijf die vol kan raken, of waar iets af moet voordat er iets nieuws bij kan,” vindt hij. Dat kinderen baat hebben bij een tweetalige opvoeding wil nog niet zeggen dat dit voor de ouders of verzorgers gemakkelijk is.
Zo belicht Kuiken ook: “Je moet als ouders soms wel stevig in je schoenen staan. Vaak zie je dat er een moment komt waarop het kind doorkrijgt dat ook de andere ouder prima Nederlands kan. Vervolgens wil het liever alleen nog Nederlands spreken. Als je echt tweetalig wilt opvoeden is dat het moment om streng te zijn.”
Valkuilen
Voor een geslaagde tweetalige opvoeding is heel veel input in beide talen nodig. Daarnaast is het van belang dat het kind beide talen ook echt nodig heeft. Vandaar dat het volhouden en niet switchen van groot belang is. Een veelgebruikte strategie is de methode van ‘één ouder, één taal’.
De minderheidstaal-thuis-strategie wordt vaak gebruikt wanneer de moedertaal van beide ouders afwijkt van de taal die buitenshuis gesproken wordt. Een van de valkuilen is wanneer er meerdere kinderen in een gezin zijn die hun taal van de opvang of school thuis met elkaar gaan spreken.
Masha Rumer, een Russische moeder in de Verenigde Staten, deelde haar ervaring over het tweetalig opvoeden van haar dochter. Hoewel ze de voordelen zag, had ze niet verwacht dat het zo moeilijk zou zijn. Na veel weerstand gaf ze op. Hoewel niet vloeiend, spreekt haar dochter inmiddels uit vrije wil Russisch en Engels.
Rumer portretteert in haar artikel voor de Amerikaanse website Quartz meerdere ouders die op problemen stuiten bij de tweetalige opvoeding. De strategie waarbij thuis de minderheidstaal gesproken wordt, zou volgens haar analyse vaak niet werken omdat kinderen liever Engels spreken.
De nadruk ligt bij tweetalige opvoeding vaak op het kind. Het zou voor het kind geen probleem zijn, maar de opvoedingsvorm stelt de ouders voor de nodige dilemma’s.
