Een goeie naam ook: Douwe Draaisma. Je ziet een kapitein van een klipper voor je, die met zijn zeilschip een draai moet maken om Lands End te ronden. In de storm staat hij aan het roer en de bemanning weet: wij hebben niets te vrezen.

Dit weekend staat er een interview met Douwe in de Volkskrant. Hij beweert weer van alles dat ik niet wist. Zo zegt hij op de vraag of er ooit een “vergeetpil” komt: “We weten nu dat het medicijn propranolol de emoties kan dempen die na een traumatische gebeurtenis ontstaan, maar daarmee heb je nog geen vergeetpil. Ik vraag me af of zo’n pil er ooit komt. De meeste mensen zeggen dat ze best een vergeetpil zouden willen hebben, maar die niet zouden gebruiken. Onaangename herinneringen hebben ons immers mede gevormd tot wie we zijn. Als die herinneringen worden verwijderd, komt een deel van onszelf in de lucht te hangen”.    

Potverdrie, dat propranolol gebruik ik ook wel eens. Als ik erg zenuwachtig ben, bijvoorbeeld wanneer ik in het openbaar moet spreken. Dan neem ik er van te voren twee. Het helpt, ik heb er enorme lol van. Het werkt als een bètablokker, maar kennelijk werkt het ook om iets te vergeten. Maar, zoals de meeste mensen, wil ik juist niet vergeten. Ik wil veel liever onthouden, niet alles, want dan zou je weer gek worden.

Wie kent niet dat elegant experimentje van Hans Crombag uit 1992?

Niets is zo onbetrouwbaar als het geheugen, dat is juist het fascinerende eraan. Herinneringen hebben ogenschijnlijk een hoog werkelijkheidsgehalte, maar bij nader onderzoek blijft er van die herinneringen vaak weinig over. Wie kent niet dat elegant experimentje van Hans Crombag uit 1992? Een jaar eerder had een Boeing van El Al zich in de Bijlmerflats geboord. Crombag vroeg studenten en collega’s of zij de (televisie)beelden van de inslag hadden gezien en wat zij zich daarvan konden herinneren. Maar liefst 55 procent van de ondervraagden kende de beelden en wist zich ook nog allerlei details te herinneren, zoals de hoek waaronder de Boeing was neergestort en hoe lang het duurde voordat brand uitbrak. Toen Crombag vertelde dat er geen beelden bestonden van het neerstortende vliegtuig, wilden verschillende proefpersonen dat eerst niet geloven.

Hahaha!

Geloof dus niets van wat uw geheugen u influistert. Het meeste is niet waar. Onlangs stond in het AD het volgende bericht: “Misbruikslachtoffer met 2500 persoonlijkheden euforisch na veroordeling van ‘horrorvader’”.

Daarin lezen wij onder meer: “Richard Haynes, een 74-jarige Australiër die zijn dochter Jennifer van haar vierde tot haar elfde levensjaar op gruwelijke wijze seksueel misbruikte, is tot 45 jaar celstraf veroordeeld, nadat zes van de in totaal 2500 persoonlijkheden van de vrouw tegen hem hadden getuigd. Het slachtoffer ontwikkelde de persoonlijkheden om zich van kinds af aan te wapenen tegen het misbruik en de ongekende trauma’s die daardoor ontstonden”. 

En: “Het traject naar de veroordeling van Richard Haynes is uniek, omdat justitie in Australië niet alleen de inmiddels volwassen Jennifer ondervroeg, maar ook vijf van haar persoonlijkheden die in leeftijd variëren van 4 jaar tot de tienerleeftijd. Alle zes de persoonlijkheden werden door psychologen erkend en uiteindelijk ondervraagd. Dat leverde een vuistdik dossier op waarin de zes (Jennifer en vijf persoonlijkheden met andere namen en karakters) uitgebreid hun schokkende verhaal doen”. 

Het staat er allemaal echt, en nog veel meer. De vader kreeg 45 jaar en hij heeft ook bekend, opdat zijn straf dan lager zou uitvallen. Te bizar voor woorden. Wat niet in het stuk staat is dat Jennifer werd behandeld door George Blair-West, een Australische psychotherapeut met weinig ervaring op het gebied van hervonden herinneringen.

Alsof het record honderd meter hardlopen ineens met twee seconden wordt verbeterd.

Zoals alle beunhazen ging ook hij op zoek naar record. De Meervoudige Persoonlijkheidsstoornis (MPS) heeft een lange geschiedenis. Lees bijvoorbeeld wat ik er in 1994(!) al over heb geschreven. Dit stukje eindigt satirisch, maar alles wat in het begin wordt gezegd, is waar. Ik voorspelde toen dat record van duizend verschillende persoonlijkheden nog voor het jaar 2000 zijn worden gebroken. Die voorspelling kwam niet uit, want de MPS zakte als leerstuk weg uit het psychiatrisch handboek. Er was te veel mee gesjoemeld. Als je mensen iets aanpraat, herinneren zij zich ineens van alles.

Maar de laatste jaren is er sprake van een revival – 400 en 500 persoonlijkheden zijn vooral in de Verenigde Staten al weer heel gewoon. Het getal van 2500 is echter ongekend. Alsof het record honderd meter hardlopen ineens met twee seconden wordt verbeterd. Aan het aantal herkent men onmiddellijk de oplichter.

Ook bij Jennifer gaat het om hervonden herinneringen, dat wil zeggen om herinneringen die de persoon in kwestie aanvankelijk niet heeft, maar die dankzij de suggestie door de therapeut ineens boven komen. Met uitzondering van haar moeder zeggen andere familieleden van Jennifer nooit iets gemerkt te hebben van dit misbruik.

Dat een rechter in al deze modieuze pseudo-psychiatrie meegaat, is zeer bedenkelijk. Zelfs als maar een fractie waar is van wat zijn dochter beweerd, dan nog is vader Haynes mooi klaar met die 45 jaar gevangenisstraf. Zijn dochter kan er in elk geval van genieten. Zij maakte zelfs een vreugdesprongetje. Zie haar triomfantelijke blik.

Dat 1 van die 2500 persoonlijkheden haar niet heeft tegengehouden, is op zichzelf al een raadsel. Het zou lachwekkend zijn, als het niet zo treurig was. Ook in Australië kun je een rechter alles op de mouw van haar toga spelden.

Tijd dus voor een hoger beroep, al schijnt de vader inmiddels murw te zijn. Tijd voor een echte getuige-deskundige. Tijd voor Douwe Draaisma. Op naar Australië, Douwe, het is een prachtig land, met kangoeroes en krokodillen. En je kunt er duiken in de Great Barrier Reef. Nu je met pensioen bent, Douwe, heb je er alle tijd voor. Zet ze daar eens flink op hun nummer!