Natuurlijk is het voor een groot deel puberale provocatie. Als de jongerenvereniging van het Forum voor Democratie een landdag organiseert, zoals afgelopen zaterdag in Amsterdam, willen ze zich natuurlijk zo stout en zo ondeugend gedragen als ze maar kunnen verzinnen. Als de kracht en het bestaansrecht van de partij is dat zij politiek correcte opvattingen uitdaagt, dan zouden de jongeren de jongeren niet zijn als ze daar nog een schepje bovenop deden. Dus maken ze een affiche met de slogan ‘Boreaal genieten bij de grootste jongerenorganisatie van Nederland’. Het omstreden partijlid Yernaz Ramautarsing, eerder in opspraak geraakt vanwege racistische praatjes, wordt natuurlijk juist uitgenodigd om een lezing te houden over de rappe daling van ‘het genetische IQ’ onder invloed van de homeopathische verdunning van het superieure blanke ras. Het enige wat dan nog ontbreekt, is een lekker vrouwvijandig programmaonderdeel, maar daarvoor hebben ze de flirtcoach Tom Gorny weten te strikken die een lezing houdt over daten waarin hij uitlegt dat nee niet altijd nee betekent.

De vermeende ironie is een geraffineerde dekmantel voor bloedige ernst.

Het doet denken aan de werkwijze van de beruchte provocateur en internettrol Milo Yiannopoulos, held van de alt-rightbeweging en profeet van een extreemrechtse dageraad. Toen hem een keer werd gevraagd waarom hij en zovelen met hem de hele tijd racistische en misogyne bagger delen op internetfora, antwoordde hij: “Because it is hilarious!”

Het probleem hierbij is dat we worden geacht om de humor in te zien van dit soort provocaties en er niet te zwaar aan te tillen, maar dat zij het intussen wel menen. De vermeende ironie is een geraffineerde dekmantel voor bloedige ernst.

In een recent verschenen boek spreekt schrijver en hoogleraar moderne geschiedenis Marc Lazar over ‘peuplecratie’. Dat is een foeilelijk woord en het is jammer dat hij dat heeft menen te moeten verzinnen, want er bestaat al een woord voor: ochlocratie. Polybius gebruikt het al. Lazar wijst op de democratische paradox van het populisme. De populisten beroemen zich op extreme democratie, inclusief allerlei bindende referenda, en beschouwen zichzelf als de enige ware vertegenwoordigers van de wil van het volk. In naam van de wil van het volk vestigen zij tenslotte een ochlocratie, waarbij zij alle macht naar zich toetrekken omdat zij uit naam van het volk zeggen te regeren. Een democratie stoelt op democratische instituten, het parlement en de onafhankelijke rechtspraak, die een systeem van checks and balances vormen tegen machtsmisbruik. Een ochlocratie mondt uit in een illiberale democratie, waarbij de controlemechanismen van een democratie worden overruled door de machthebber die zich beroept op zijn mandaat van de kiezers.

‘We hebben doorzettingskracht nodig, discipline, overwinningsdrang, ja, zelfs overheersingsdrang,’ zei de voorzitter van de jongerenvereniging Frederik Jansen afgelopen zaterdag in zijn meeslepende toespraak. Hij pleit voor overheersingsdrang in naam van de bevrijding van het volk dat is geknecht door opvattingen die het Forum afwijst. Overheersingsdrang betekent dwang in naam van het eigen gelijk. Overheersingsdrang verraadt het streven naar een illiberale democratie.

De grote roerganger van het Forum Thierry Baudet applaudisseerde enthousiast voor het betoog van zijn jongerenvoorzitter en ging glunderend op honderden selfies.