De geheimen van de Telegraaf
De Telegraaf is altijd uitgesproken geweest. Anarcho-liberaal tijdens de Eerste Wereldoorlog, een nazistische roeptoeter in het laatste jaar van de bezetting, spreekbuis van ‘wakker’ Nederland in de jaren erna. Mariëtte Wolf onthult het DNA van De Telegraaf in haar proefschrift.
Het geheim van De Telegraaf – Geschiedenis van een krant heet de veelomvattende studie waarin drs. – en straks doctor – Mariëtte Wolf (1964) een eeuw geschiedenis van de grootste krant van Nederland
ontraadselt. Haar vertelling loopt van de oprichting in 1893 tot 1993, maar in haar nabeschouwing slaagt de auteur erin om nog net wat mee te nemen van De Telegraaf anno nu. Dan hebben we het uiteraard over het streven van de recent aangetreden hoofdredacteur Sjuul Paradijs om in deze gepolariseerde tijden weer meer kleur te bekennen. Hetgeen zich onder zijn lawaaiige leiding al vertaalde in een aantal vooral aan De Telegraaf van vroeger herinnerende campagnes. Waarbij de crusade om het gehate (want verzuilde, verlinkste en van oudsher potverterende) ‘Hilversum’ van een ‘wakkere’ impuls te voorzien, de lezer nog het meest zal zijn bijgebleven.
Het contact van Mariëtte Wolf met haar studieobject dateert uit haar tijd als directeur van het Persmuseum in Amsterdam. De Telegraaf leverde toen archiefmateriaal en sponsorde een tentoonstelling over de koers van de krant in de eerste twee decennia van de twintigste eeuw. Rond de Eerste Wereldoorlog betoonde de krant zich onverzoenlijk anti-Duits en uitgesproken pro-geallieerd. En dat in zulke mate dat de overheid de Nederlandse neutraliteit in gevaar gebracht zag door al dat anti-Pruisische gehets.
Bewijs voor die stelling werd onder meer geput uit de door de militaire inlichtingendienst afgeluisterde gesprekken tussen de hoofdredactie en het met allerlei directieven strooiende Franse gezantschap. Op een gegeven moment werd zelfs de flamboyante hoofdredacteur Kick Schröder, beter bekend onder zijn nom de plume Barbarossa, een tijd gevangen gezet op grond van zijn vermeende staatsgevaarlijkheid.
Het gehele artikel staat in de HP/De Tijd van deze week.
