Nederlander, u bent geen proteststemmer
Althans, dat is de conclusie van een uitgebreide rapportage van internationale peiler Kantar Public – in Nederland het voormalige TNS/Nipo. Volgens de onderzoekers stemt de Nederlander eerder uit overtuiging dan uit protest.
In het jaar waarin volgens velen het populisme in Nederland, Frankrijk en Duitsland hoogtij zou gaan vieren, hebben onderzoekers gekeken naar de stemargumenten van de inwoners van deze landen – inclusief de Britten. Hun conclusie luidt dat Duitsland het minst ‘vatbaar’ is voor populisme in tegenstelling tot Groot-Brittannië en Frankrijk. Ons land bungelt ertussenin.
Verkiezingen
We weten in ons land inmiddels dat de Partij voor de Vrijheid – de gedoodverfde populistische winnaar van de verkiezingen van 15 maart – niet is gegroeid. Tegelijkertijd kozen anti-establishmentstemmers meer en meer voor partijen als Partij voor de Dieren, Forum voor Democratie en 50Plus, maar deze stemmers stemden niet in zulke grote getale, waardoor de VVD de verkiezingen won.
Een proteststem hoeft geen populistische stem te zijn, weten de onderzoekers. GroenLinks heeft namelijk ook geprofiteerd van een groep stemmers die het huidige systeem zat was.
Geen land van de proteststem
Toch zijn we in vergelijking met onze omringende landen geen proteststemmers. Op de vraag of iemand stemde omdat hij het eens is met de ideeën van de gekozen partij of uit frustratie over de andere partijen – een proteststem of tegenstem – antwoordde slechts 15 procent van de Nederlandse ondervraagden ‘ja’. Onder de Britten deed 23 procent dat. Fransen en Duitsers scoorden 37 en 41 procent.
De Nederlandse kiezer is – volgens de onderzoekers – namelijk wel ontevreden, maar stemt wel met het hoofd. 62 procent van de Nederlandse ondervraagden stemt namelijk op een partij waar hij het mee eens is, in tegenstelling tot de andere landen. Al willen ‘we’ wel een sterke leider die orde op zaken stelt.
Sterke leider binnen democratisch systeem
Maar wees niet bang. Die instelling hoeft namelijk niet te leiden tot een autoritaire leider. “Wat men wil is gewoon een daadkrachtige democratische politicus. Je meet met zo’n vraag veel meer de onvrede over de politieke klasse dan die over het democratische systeem,” zegt de internationaal bekende Nederlandse populisme-expert Cas Mudde tegen de Volkskrant.
Concluderend: U – de ondervraagde Nederlandse kiezer – stemt meer uit overtuiging dan uit protest en wilt een sterke leider, maar wel eentje die orde op zaken stelt binnen onze democratische regels.
