Spring naar de content
bron: ANP/Lex van Lieshout

Het wankelende monopolie van de farmaceuten

Het octrooirecht van de farmaceutische industrie moet op de schop. Dit stellen PvdA, GroenLinks en SP dinsdag in een nota aan hun collega’s in de Tweede Kamer. Het monopolie van de farmaceutische industrie begint te wankelen in ons landje. Dat is een goede zaak als je kijkt naar ontwikkelingen in de medische wereld. 

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Jana Simmelink

Een decennium geleden ontstond de complottheorie Big Pharma. Farmaceuten zouden ten koste van de consument hun eigen belang (hun winst) willen verzekeren. Deze theorie leeft al meer dan tien jaar, en anno 2017 lijkt deze realistischer dan ooit.

Afgelopen februari kwam naar buiten dat kankermedicijnen tegen belachelijk hoge prijzen aangeboden wordt: door inmening van de farmaceutische industrie is de prijs van de medicijnen bijna vijftig keer zo hoog, stelt oncologisch onderzoeker René Bernards van het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis.

Medicijnen
Beeld:

100.000 euro per jaar

Op dit moment kosten de nieuwste medicijnen op de markt voor een patiënt met kanker ruim 100.000 euro, terwijl die kosten makkelijk naar beneden gebracht kunnen worden naar tweeduizend euro per patiënt per jaar. Hetzelfde geldt voor de op dit moment veelbesproken medicijnen Spinraza en Orkambi. Spinraza, een medicijn dat patiënten met de spierziekte SMA verlichting kan bieden, mag gewoon door Nederlandse apothekers worden nagemaakt. Dat stelt een anonieme zorgadviseur van minister Bruins tegen het Algemeen Dagblad

Het medicijn hoeft dus niet voor de torenhoge prijzen van de farmaceutische industrie aangeboden te worden. Orkambi, een medicijn dat op dit moment voor 170.000 euro per patiënt per jaar aangeboden wordt, zou ook voor een fractie van die prijs gemaakt kunnen worden.

Vrij spel voor farmaceuten

Daar ligt de kern van het probleem: farmaceuten hebben jarenlang vrij spel gehad in een sector die om leven en dood gaat. Eindeloze prijsstijgingen worden vaak bekritiseerd maar niet tegengehouden. Het resultaat is een machtsmonopolie van jewelste, waar de patiënt het slachtoffer van is.

“Toen de maffia groot was in Amerika, kochten ze invloedrijke mensen om: politiecommissarissen, de burgemeester, iedereen. Dat doet de farmaceutische industrie ook. Het is een smerige bedrijfstak,” stelde wetenschapper Peter Gøtzsche twee jaar geleden al. Nederlandse artsen ontvingen vorig jaar 5,6 miljoen euro aan sponsorgeld van de farmaceutische industrie.

Vooral specialisten die veel medicijnen voorschrijven, krijgen veel geld. De bestbetaalde arts ontving in 2015 ruim 38.000 euro. Het gaat onder meer om onkostenvergoedingen voor dienstverlening. Artsen die geld aannemen van de farmaceutische industrie doen niets illegaals. Al stelt het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) dat geld altijd invloed heeft. En zo behoudt de farmaceutische industrie haar macht. Gøtzsches theorie is twee jaar laten actueler dan ooit, zeker nu de linkse oppositie claimt actie te willen ondernemen.

De tekst gaat hieronder verder. 

Medicijnen
Beeld:

De initiatiefnota

De drie linkse partijen willen een verbod op sponsoring van patiëntenverenigingen door farmaceutische bedrijven, meldt de NOS. Volgens GroenLinks, SP en PvdA is de macht van de bedrijven veel te groot geworden. De Kamerleden Ellemeet (GL), Kooiman (SP) en Dijksma (PvdA) denken dat de onafhankelijkheid van de patiëntenorganisaties in het geding is als ze geld krijgen van de bedrijven.

In plaats daarvan pleiten de drie oppositiepartijen voor een subsidie van de patiëntenverenigingen door de overheid. De politici vinden ook dat de industrie een financiële bijdrage moet leveren aan publieke voorlichting over geneesmiddelen. Amper een week geleden liet minister van Volksgezondheid Edith Schippers al weten dat haar geduld met de farmaceutische industrie op is. Er zijn volgens haar onconventionele maatregelen nodig om de stijging van de medicijnkosten te beheersen, zoals de eerder genoemde schending van het octrooi.

Een revolutie in de farmaciewereld was al langere tijd nodig, of deze er daadwerkelijk gaat komen wordt deze week duidelijk. De Tweede Kamer praat vandaag (woensdag, red.) over het geneesmiddelenbeleid. Daarbij zal ook worden gesproken over het patentrecht van de farmaceutische industrie en de beperkingen die dat oplevert voor apothekers om zelf medicijnen te maken.

Onderwerpen