Spring naar de content

Bijkaart in Brussel

In Brussel kon W.F. Hermans zich eindelijk weer vrij en veilig bewegen, en nergens waren de frieten lekkerder en de rommelmarkten interessanter. Het schrijven ging moeizamer, maar het bruisen van de metropool vergoedde veel. De laatste dagen van een vrolijke mopperkont.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Ad Fransen en Tom Kellerhuis

Op een novemberochtend in 1991 rijdt er in de Parijse Avenue Niel een verhuiswagen voor op nummer 86. Voorzichtig wordt de verzameling antieke typemachines ingeladen en gaan de dozen met een schat aan archiefmateriaal van de schrijver de vrachtauto in om driehonderd kilometer noordelijker, in zijn nieuwe Brusselse woning weer een gepaste plek te vinden. Achttien jaar eerder had een dergelijk bedrijf zich ook afgespeeld voor de deur van zijn villa in het Groningse Haren. Toen deed Willem Frederik Hermans, getergd en diep teleurgesteld, de deur van zijn vaderland voorgoed achter zich dicht. Van dit vrijwillige vertrek mocht de eeuwige gelijkhebber graag een gedwongen ballingschap maken. "Ik ben eigenlijk door iedereen verbannen," zei hij tegen elke interviewer die het maar wilde horen. Het was waar: de wetenschapper Hermans was als lector in de fysische geografie aan de universiteit van Groningen schandelijk behandeld. 

Maar als het om de waardering en de verkoop van zijn boeken ging had de schrijver Hermans die laatste Nederlandse jaren toch nauwelijks te klagen. Het was dan ook meer het literair-intellectuele klimaat in het algemeen dat hem tot stikkens toe begon te benauwen. Doelend op de Weinreb-affaire waarin zijn stem aanvankelijk niet serieus werd genomen, zei hij eens: "Wat ik in Nederland zo verschrikkelijk ergerlijk vind, is dat een schrijver iets beweert over het een of ander, dan wordt dat direct in een hok geduwd. Dat is maar literatuur, daar houden we verder geen rekening mee. (—) Literatuur is geen nieuws in Nederland." 

Paywall

Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.

Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.

Kies een lidmaatschap