Ruifgedrag

“Dat kan niet, commandant.”

“Waarom niet?”

“Hij heeft een pistool.”

Aan die oude grap moet ik altijd denken als er weer eens trammelant rond ons koningshuis is. Waarom nemen wij het Huis van Oranje zijn ‘macht’ niet af? Omdat het macht heeft. Waarom zou je met ingang van Beatrix’ verlate uittreding het Nederlandse koningschap niet omzetten in een ceremoniële functie, zoals de Zweden lang geleden al deden? Mensen die hiertegen zijn, zeggen nooit dat ze het een slecht idee vinden; meestal steken ze afwerend de handen in de lucht, slaken een diepe zucht, gevolgd door een prevelement dat meer weg heeft van een schietgebedje dan van een heldere argumentatie. Alsof je in de supermarkt aanstalten maakt om het onderste blik tomatensoep uit een kunstig opgestapelde piramide te trekken. Nééééééé!

Alsof de monarchie zo diep verankerd is in de orde der dingen dat het fatale hovaardij zou zijn om eraan te morrelen, zoals mensen ook bang zijn voor kernenergie en genetisch gemanipuleerde gewassen.

Al die verontwaardiging over het gedrag van het Koninklijk Huis bevestigt eigenlijk alleen maar dat veel Nederlanders, of ze nu Republikein of Orangist zijn, de Van Oranjes tot een andere diersoort rekenen dan zichzelf. De media wakkeren dat graag aan. De investeerders met wie Willem-Alexander en Máxima dat resort aan de kust van Mozambique willen bouwen, worden in de Volkskrant voorgesteld als leden van de ‘überklasse’, mensen met een vermogen van 50 tot 100 miljoen. Onzin – de überklasse, dat is de Forbes 500, waarop Joop van den Ende de 457ste plaats inneemt met een vermogen van 1,3 miljard dollar. Van krabbelaars met 50 tot 100 miljoen zijn er in Europa alleen al tienduizenden. Ze zijn wel rijk en benijdenswaardig, maar tot de überklasse behoren ze niet. De genoemde inlegbedragen variëren van 2 tot 2,5 ton.

Als je voor je studerende kinderen een flatje in de Jordaan kunt kopen, kun je ook een strandhuis op een Afrikaans eiland bouwen, dus dat beeld van Project Machangulo als het nec plus ultra van rijkdom en privilege slaat nergens op. Ook de genoemde metrages kunnen niet juist zijn. Die strandhuizen zouden tot 3600 m2 groot worden, met slaapkamers tot wel 300 m2! Juist: op het strand van een schiereilandje zo groot als Texel bouwt de Europese ‘überklasse’ vakantiehuizen zo groot als vliegtuighangars met slaapkamers waar drie eengezinswoningen in kunnen. Tot zover de royalty-desk van de Volkskrant. Dat bedoel ik: we maken die mensen veel groter dan ze in werkelijkheid zijn. Om vervolgens boos te worden dat ze niet aan onze verwachtingen voldoen.

Rommelen met je financiën om netto wat meer over te houden, in het buitenland gaan zitten terwijl je op papier in Nederland woont, voor elke uitgave die zich ertoe leent een vergoeding claimen, zeuren over je rechten en je schouders ophalen over je plichten, dat doet toch bijna iedereen met een uitkering? En dat zijn de Oranjes ook: uitkeringstrekkers. Als we het erover eens zijn dat langdurig langs de zijlijn staan, zonder prikkels om in je eigen onderhoud te voorzien, niet goed is voor mensen, waarom zou dat voor een werkloze pijpfitter wel gelden en voor een Oranje niet? Een bruid uit het buitenland halen omdat een lokale te veel gedoe geeft, komt in Nederland ook vaker voor. Een uitkeringstrekker met een importbruid, dat is onze kroonprins eigenlijk. En als zodanig gedraagt hij zich in feite heel normaal. Troelstra zei het al: de Oranjes vertonen ruifgedrag, en zo groot als de verontwaardiging destijds was om die woorden, zo evident was zijn constatering. Voed een zoogdier uit een ruif en ruifgedrag is het resultaat; dat is geen mening, dat is een feit.

Een van de argumenten om niet over te gaan tot een ceremonieel koningschap is dat Willem-Alexander ‘zo ambitieus’ zou zijn. Echt waar? Die man is nu 42, zou al die ambitie dan zo langzamerhand niet ergens toe hebben moeten leiden? Enfin, tot méér dan een uitgereden Elfstedentocht en meevergaderen bij het IOC? Willem-Alexander is zó ambitieus dat hij nu al 22 jaar zit te wachten tot hij ons eindelijk eens wat mag laten zien. Willem-Alexander wil geen ceremoniële rol omdat de ‘inhoud zijn werk juist interessant maakt’. Dat zegt een werkloze academicus die geen zin heeft om als ober aan de slag te gaan. In de paleozoïsche paleontologie zijn exact nul-komma-nul banen, maar de gediplomeerde academicus wil ‘inhoud’. In de spreekkamer van de Sociale Dienst horen ze het elke dag. Zo praten uitkeringstrekkers.