Verboden te blaffen
Leuk hoor, in een gemeentebestuur zitten. Mag je van alles verbieden. Ook waarzeggen, slenteren en toeteren. HP/De Tijd verzamelde de wonderlijkste Nederlandse verboden van de afgelopen honderd jaar.
Na ‘langdurige besprekingen’ neemt de gemeenteraad van Jutphaas (tegenwoordig Nieuwegein) in 1928 een verordening aan die het personen ‘van verschillende kunne’ verbiedt om naast elkaar in het gras te gaan zitten. In 1949 wordt een dergelijk verbod ook van kracht in de Brabantse gemeente Andel, in 1952 in het Zuid-Hollandse Rijnsaterwoude.
Inwoners van Alphen aan den Rijn worden er in 1930 aan herinnerd dat het volgens een politieverordening verboden is om op de hoeken van straten en in portieken rond te hangen.
De gemeenteraad van Staphorst besluit in 1937 dat het zonder toestemming verboden is om in de gemeente op de openbare weg te fotograferen. Inwoners hadden geklaagd dat toeristen hen bij het uitgaan van de kerken op de foto wilden zetten.
In Bussum wordt in 1939 ‘waarzeggerij uit winstbejag’ verboden. De Bussumse gemeenteraad noemt het een ‘groot maatschappelijk kwaad’.
In 1943 verschijnt in de Provinciale Noord-Hollandse Courant de volgende mededeling: “Aangezien het de Geneeskundige Dienst te Leiden gebleken is dat de zogenaamde permanent-wave een beletsel vormt voor het rein houden van hoofden van jeugdige personen, heeft de burgemeester van Leiden een verordening vastgesteld, waarbij het aan ouders, voogden en verzorgenden van minderjarigen beneden de leeftijd van 15 jaar verboden is deze minderjarigen bij een kapper een behandeling te doen ondergaan tot verkrijging van een blijvende haargolf of toe te laten dat zij een dergelijke behandeling ondergaan. Ook de kapper is het verboden bedoelde minderjarigen een behandeling tot verkrijging van een blijvende haargolf te doen ondergaan.”
In woerden worden in 1949 twintig jongens en meisjes door de politie uit een feestzaal verwijderd, omdat ze aanwezig waren op een bal dat na een optreden van de Hawaiian Players werd gegeven. Het dansen in een openbare gelegenheid is voor mensen onder de achttien jaar verboden.
In Wissekerke maken burgemeester en wethouders in 1953 bekend dat ‘het ten strengste verboden is handgranaten en andere ontploffende stoffen in vuilnisbakken te deponeren, daar dit levensgevaarlijk is voor degenen die met de opruiming van vuilnis belast zijn’.
De burgemeester van Venray verbiedt cafés in 1956 om programma’s van de Duitse televisie in het openbaar te tonen. Die zijn immers niet officieel gekeurd. Journaals en sportprogramma’s zijn van het verbod uitgezonderd.
In Maastricht is in 1960 nog een verordening van kracht die dateert uit de bezettingstijd. Ongehuwden beneden de achttien jaar mogen zich na negen uur ‘s avonds niet in de openlucht en in horecagelegenheden bevinden.
In 1963 wordt het in Gorinchem verboden ‘op, aan of boven de weg binnen de bebouwde kom kleden, lopers, matten, dekens, zakken, doeken of andere dergelijke voorwerpen, indien daaruit stof kan worden verspreid, uit te kloppen of uit te borstelen of uit te slaan op andere tijden dan tussen 6 en 8 uur, tussen 9 en 11 uur of tussen 22 en 23 uur’.
De gemeenteraad van Werkendam stelt in 1961 een ‘slenterverbod’ in voor delen van het dorp. Het verbod geldt alleen in het weekeinde. Het is bedoeld om te verhinderen dat ‘wandelnozems’ overgaan tot ‘straatschenderijen’. Eerder is onder meer in Urk een slenterverbod ingesteld.
In 1963 wordt geconstateerd dat ‘het aantal vrouwspersonen dat zich in de gemeente Maarn langs enkele openbare wegen ophoudt met andere bedoelingen dan om van de prachtige omgeving te genieten’ (aldus de lokale krant) toeneemt. De gemeenteraad neemt maatregelen: ‘iemand van wie redelijkerwijze kan worden aangenomen dat deze zich met oneerbare bedoelingen daar ophoudt door zich heen en weer te bewegen of zich enige tijd achtereen op dezelfde plaats op te houden’ of ‘door woorden, gebaren, geluiden of door enige andere wijze iemands aandacht te trekken’, kan door ‘een ambtenaar van politie’ bevolen worden zich te verwijderen.
Café- en hotelhouders in Heerenveen krijgen eind 1964 een brief waarin ze worden herinnerd aan een politieverordening uit 1954. Daarin staat dat er geen barkrukken voor het buffet mogen staan. Ook mag de kelner niet op een barkruk zitten. Een en ander zou het drankgebruik aanmoedigen. De raad die in 1954 tot de maatregel besloot, bestond vrijwel helemaal uit geheelonthouders. De ‘barkrukkenaffaire’ in Heerenveen haalt zelfs de landelijke pers. Enkele weken later maakt de gemeenteraad de bepaling in de verordening ongedaan.
Burgemeester Breekpot van Valkenburg laat in 1966 in een circulaire onder alle eigenaars van openbare gelegenheden weten dat een aantal liedjes niet meer ten gehore mag worden gebracht omdat ze zedenkwetsend zijn. Het gaat onder meer om Mijn zusje heeft een poedel, Aan mijn hoela, Van je heisa, O Jan, ze komen d’r an en Schipper mag ik overvaren. Ook mag alleen de muziek, dus zonder de tekst, niet meer worden gedraaid.
Uitbaters van cafés in Geleen krijgen in 1969 van de gemeente te horen dat ze geen condoomautomaten meer mogen ophangen. Ook veel andere gemeenten stoppen met het aanbieden van voorbehoedsmiddelen in openbare gelegenheden.
Burgemeester Samkalden van Amsterdam verbiedt in 1969 een ‘ontmoetingsavond’ in De Brakke Grond die door het seksblaadje Candy is georganiseerd. De burgemeester acht de bijeenkomst in strijd met de zedelijkheid. Er zou onder meer een striptease worden gegeven.
In 1972 wijst burgemeester Broekens van Zaltbommel er in een advertentie op dat het leveranciers die goederen in de stad komen afleveren ‘wettelijk verboden is hun komst aan te kondigen door middel van een autoclaxon’.
In Stavoren besluit de gemeenteraad in 1975 dat honden binnen de bebouwde kom niet alleen moeten worden aangelijnd, maar ook niet meer mogen blaffen of janken. Loslopende honden kunnen bovendien door de politie worden meegenomen en gedood.
In 1990 gaat in het Noord-Hollandse Wester-Koggenland de slachting van een koe niet door. Een beeldhouwer wilde de niet-eetbare delen van de koe een maand lang in tien vitrines uitstallen. Van een openbare slachting zag hij al eerder af; na protesten van de bevolking werd ook een slachting in een slagerij verboden.
vanaf 1991 mogen in Leiden geen plastic stoelen meer staan op de terrassen. In de gemeentelijke Marktennota van dat jaar staat dat rieten stoelen de aanblik van de stad veel meer verfraaien.
Burgemeester Holthuizen van Bussum geeft in 1992 toestemming voor een optreden van de mannelijke stripgroep The London Knights in zijn gemeente. Maar dan wel op voorwaarde dat de bezoeksters ‘niet meer dan hun bovenlichaam tijdens het optreden van de strippers ontbloten’ en hen niet aanraken. Ook mogen de aanwezigen ‘elkaar niet bevredigen of een copulerende houding aannemen’.
In de christelijk-gereformeerde kerk in het Zuid-Hollandse Rijnsaterwoude breekt in 1985 een vechtpartij uit nadat een gezin de psalmen vals heeft gezongen. De kerkenraad doet de familie in de ban en de burgemeester verbiedt vier weken lang de ochtenddiensten om de gemoederen tot bedaren te brengen.
het college van burgemeester en wethouders in het Friese Wirdum besluit in 2003 dat het verboden is om alcohol te nuttigen of met een geopend flesje bier rond te lopen op de openbare weg. De rondhangende jeugd bij de dorpsbrug en bij het dorpshuis veroorzaakt te veel overlast. Volgens de partij Dorpsbelang zijn er ongeveer dertig jongeren die tot laat in de avond excessief veel drank en drugs gebruiken.
In Staphorst, Urk, Nijkerk, Barneveld, Putten, Zaltbommel en Urk geldt tot op de dag van vandaag een vloekverbod op de openbare weg. Het verbod heeft vooral een symbolische betekenis; wie tijdens het vloeken op heterdaad wordt betrapt, hoeft niet bang te zijn voor een straf.
Bronnen: Leeuwarder Courant, Het Vrije Volk, Nieuwsblad voor Gorinchem en Omstreken, Woerdense Courant, Provinciale Noord-Hollandse Courant, Noord-Bevelands Nieuws- en Advertentieblad, Nieuwe Leidsche Courant, Leidsch Dagblad, Leidsche Courant, Leidsch Dagblad, Dagblad voor Amersfoort, De Toren, De Nieuwe Holevoet.
