De kogel kwam van een vrouw

Vrouwen pleegden tussen 1985 en 2008 een kwart van alle aanslagen, en een vrouwelijke terroriste maakt gemiddeld vier keer zo veel slachtoffers als een man. Bovendien genereren vrouwelijke aanslagen liefst acht keer zo veel media-aandacht. Dat is niet onbelangrijk, omdat media de regel ‘if it bleads, it leads’ hanteren. Veel terroristische organisaties zetten daarom expres vrouwen in. Ze zijn minder snel verdacht en mede daarom gevaarlijker. Hoe knapper de vrouw, hoe meer zij met rust gelaten wordt, en zwanger van een bom onder haar jurk al helemaal.

Bloom leidt ons de wereld en geschiedenis in van het terrorisme – al blijkt een eenduidige uitleg van de term niet te geven. Ze portretteert vijf conflicthaarden en vijf groepen vrouwelijke moordenaars: de Zwarte Weduwen uit Tsjetsjenië, de vrouwelijke IRA-leden in Ierland, de gevaarlijke Palestijnse vrouwen uit de Hasharon-gevangenis bij Tel Aviv, de Zwarte Tijgers (een elite-eenheid van de Tamil Tijgers) uit Sri Lanka en de jihadstrijdsters van Al-Qaida.

Te vaak wordt volgens de schrijfster aangenomen dat terroristes tot moorden worden gedwongen door mannen, bijvoorbeeld als terroristische aanslagen plaatsvinden in gebieden waar vrouwen weinig rechten hebben. Toch is dit zeker niet het hele verhaal, laat Bloom op realistische en genuanceerde wijze zien. Er zijn vele redenen om te doden, en dwang is er één van. Maar trots, wraak en idealen evenzeer. De meeste vrouwen die Bloom volgt, hebben een jeugd achter de rug vol mishandeling, onderdrukking en verkrachting, maar niet allemaal. Ze zijn ook niet allemaal getrouwd met een terrorist of plegen een aanslag mét een man. De meeste vrouwen strijden bewust tegen de onderdrukkers van hun volk, voor een betere toekomst, voor hun kinderen. Sommigen hebben niets beters omhanden. Maar dit hebben ze gemeen: allen blijken bloeddorstige, moedige martelaressen.

Het persoonlijke levensverhaal dat Bloom van een paar van deze vrouwen optekent, en hoe ze tot hun (zelf)moorden kwamen, leest haast als een spannend boek. De auteur brengt de gevoelens van de vrouwen bovendien dicht bij de lezer, die daardoor bijna begrip voor hen kan opbrengen. Zouden we niet hetzelfde doen als we in hun schoenen stonden?

Bloom doet een kleine poging een uitweg uit de misère te vinden door terrorisme te delegitimeren, deromantiseren en demobiliseren. Maar zolang er in werkelijkheid weinig verandert, was oud-premier van Rajiv Gandhi ‘niet de eerste, en hij zou ook niet de laatste zijn die de dodelijkheid van vrouwen zou onderschatten’, aldus Bloom. Gandhi werd vermoord door een beeldschone Tamiltijger.

Pauline Bijster

Mia Bloom: Uit overtuiging – Vrouwen en terrorisme. Luitingh, €19,95. Ook via ako.nl.

Wij zijn ons brein (1) – Dick Swaab

De familieblues (3) – Yvonne Kroonenberg

Dromen, durven, doen ( 2) – Ben Tiggelaar

De man die naar Auschwitz wilde (4) – Denis

Avey Seal Team Six (7) – Howard Wasdin & Stephen Templin

De zaak-Kooistra (re) – Joost van Kleef & Henk Willem Smits

Ik ben oké, jij bent een sukkel (6) – Berthold Gunster

De BV Bruinsma (8) – Hendrik Jan Korterink

De schuldenberg (-) – Jaap van Duijn

De intellectuele verleiding (9) – Frits Bolkestein

Tussen haakjes de klassering van vorige week. Deze non-fictietoptien is tot stand gekomen op basis van de verkopen bij AKO.