Domdingen
Wat er de laatste eeuwen ook gebeurde in Utrecht, de Dom was erbij. Maar de hoogste kerktoren van het land maakte zelf soms ook nieuws. Een bloemlezing.
Vraag tien mensen van naam en faam – onder wie de Russische vliegtuigbouwer Toepolev en de Belgische koning Leopold – om hun visie te geven op de stand van de luchtvaart in het jaar 2000. Stop hun essays in een stalen cilinder en metsel die in een nisje in de Domtoren, om ze in 2000 weer tevoorschijn te halen. Het was een leuk idee van de jubilerende KLM, en in 1959 werd het ook daadwerkelijk uitgevoerd.
Maar het vervolg liet te wensen over. De ‘Domkoker’ belandde in de vergetelheid. Tot een voormalig raadslid de gemeente Utrecht eind jaren negentig aan de tijdcapsule herinnerde. Inderhaast werd een feest georganiseerd, dat op 7 oktober 2000 zou worden gehouden. Dat ging echter te elfder ure niet door, omdat de koker enkele dagen tevoren bleek te zijn gestolen. Een uit de kraakbeweging afkomstige actiegroep, De Driftkikkers, eiste de diefstal op en vroeg 25.000 gulden losgeld. Als bewijs voor de diefstal kregen persbureaus een foto geleverd waarop twee gemaskerde mannen de Domkoker in handen hebben.
Het losgeld werd niet betaald. Later werd in een anoniem bericht in een krakersblad gezegd dat de Domkoker in de Oudegracht was gegooid. In 2010 riep de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart de dader(s) alsnog op te vertellen waar de Domkoker zich bevindt. Voor de gouden tip loofde de vereniging een rondvlucht boven Nederland uit. Die aanbieding staat nog steeds.
In 1986 organiseerde de bekende en zeer bebaarde techniekgoeroe Chriet Titulaer de expositie Space 86 in de Jaarbeurs. Ter promotie van het evenement werd tegen een zijde van de Domtoren een stellage gebouwd met een afbeelding van de Saturnus-V maanraket ertegenaan. Die raket was precies even hoog als de Dom. Protesten van monumentenzorg en van linkse partijen (die ruimtevaart te militaristisch vonden) haalden niets uit: het was een mooi stukje pr, waarmee Utrecht de wereldpers haalde. Keerzijde was dat een 25-jarige vrouw in beschonken toestand in de steigers klom en van grote hoogte naar beneden viel, met zwaar hersenletsel tot gevolg.
In augustus 1892 brachten koningin-regentes Emma en haar dochter Wilhelmina (toen elf jaar) incognito een bezoek aan de Domtoren. Althans, dat was de bedoeling. Met enkele leden van de hofhouding maar zonder lokale gezagsdragers beklommen moeder en dochter de toren, maar het geheim lekte weldra uit. De Dom was vanwege het bezoek al enige tijd tevoren afgesloten, en het hielp ook niet erg dat het carillon van de Dom ineens het Wilhelmus begon te spelen. Het duurde niet lang of de koningin en haar dochter stonden vanaf de balustrade een massa mensen toe te wuiven. Na een uurtje reed het gezelschap weer terug naar Soestdijk.
Een leuk idee: een nationaal damkampioenschap in de Dom. Maar dan liever niet in de Egmondkapel, een kille kerkzaal op tientallen meters hoogte zonder sanitaire voorzieningen in de nabijheid, klaagden de twaalf deelnemers in maart 1986. Ze protesteerden hevig, dienden een petitie in bij de wedstrijdleiding en dreigden zelfs met een staking. De organisatie ging uiteindelijk overstag en vervolgde het kampioenschap in het nabijgelegen restaurant De Poort van Kleef.
In december 1936 wordt een groep jongeren aangehouden die een grote vlag van de NSB aan de bovenste balustrade van de Dom vastmaakt. De jongeren hadden zich voorgedaan als een groep toeristen. Opschudding alom, maar de tijden zouden veranderen. Een paar jaar later zou de NSB een stuk gemakkelijker toegang krijgen tot de Domtoren. Tijdens de bezetting wapperden NSB- en nazivlaggen veelvuldig boven Utrecht, bijvoorbeeld ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van NSB-leider Mussert in 1944.
In augustus 1999 maakte Ronald Overdijk een sprong vanaf de Dom. Met een parachute weliswaar, dus hij belandde heelhuids op straat tussen de geschrokken voetgangers. Overdijk doet aan basejumpen, en tja, dat mag niet overal. Hij werd dan ook klemgereden en vervolgens aangehouden door de politie en zat uren vast op het politiebureau. Toen werd ook duidelijk dat er meer mensen bij de stunt betrokken waren: samen met Overdijk was iemand naar boven gegaan die de aandacht van de gids afleidde. Een derde stond beneden te filmen; ook hij werd gearresteerd. De Domtoren wordt ook gebruikt voor zelf-dodingen, maar niet vaak. Vorig jaar overleed een vrouw na een sprong, in 2009 een man.
