Vissen in het zand
Salmon Fishing in the Yemen is een geestige, lichtvoetige en speelse verkenning van de vraag in hoeverre de wereld ‘maakbaar’ is.
De titel refereert aan een rijke Jemenitische sjeik (Amr Waked) die in zijn Schotse buitenverblijf zo veel genoegen beleeft aan het vissen op zalm dat hij dit tijdverdrijf ook in zijn vaderland wil introduceren. Probleempje: op het Arabisch schiereiland komt geen zalm voor. En het voornemen de vis daar te introduceren, wordt bemoeilijkt door allerlei geografische en klimatologische omstandigheden. “Onmogelijk,” luidt aanvankelijk het oordeel van visdeskundige Alfred Jones (Ewan McGregor). Maar de sjeik heeft een charmante consultant ingehuurd (Emily Blunt), die daar geen genoegen mee neemt. Ze arrangeert een ontmoeting met de sjeik. Die houdt Jones voor dat niets onmogelijk hoeft te zijn als je maar genoeg daadkracht en vernuft aan de dag legt. Jones raakt niet alleen enthousiast over de ambitieuze plannen van de sjeik maar valt ook als een baksteen voor diens Britse assistente. Dat levert romantische plaatjes op: terwijl de laatste zonnestralen het woestijnzand rood kleuren en de lampions worden aangestoken, dompelen de geliefden hun blote voeten in het stroompje waar – insjallah – de zalm binnenkort welig zal tieren. Lasse Hallström (Chocolat, The Cider House Rules) weet wel raad met zulke scènes. De Zweedse filmmaker laat de camera langs ansichtkaartachtige vista’s glijden en toont zich tegelijkertijd een gewiekst verteller. Een prikkelend uitgangspunt, een milde boodschap en een paar scheutjes venijnige humor worden vervolmaakt met een fijn zwijmellaagje. Iedereen tevreden.
Dat ik toch een kritisch nootje wil kraken, hebben de makers aan zichzelf te wijten. In het kielzog van de wereldpremière mocht ik vorig jaar Hallström en Waked interviewen. Een surrealistische ervaring. De dommelende regisseur wist twintig minuten lang geen enkele noterenswaardige uitspraak te doen, maar schrok wakker toen hij de vraag kreeg voorgelegd of de film ook in Jemen opgenomen had kunnen worden. Hallstrom rilde bij de gedachte. “Vééél te gevaarlijk!” Wisten we niet wat zich daar de laatste maanden zoal had afgespeeld? Hij ontkende dat de film daarmee een vals beeld schetste. Dat moesten we ‘universeel’ bekijken. Het volgende interview was al even merkwaardig. Amr Waked maakte zich er boos over dat hij als Egyptenaar in westerse films vooral mocht opdraven als terrorist. Nee, dan was het een verademing eens een sjeik te mogen spelen die zich als visionair en ‘bruggenbouwer’ ontpopte. Dat zijn eigen denkbeelden daar van afweken, bleek toen Waked weigerde mijn Israëlische collega (we zouden het interview samen doen) te woord te staan. Deze werd verzocht dat ‘niet persoonlijk’ op te vatten. Daarna fulmineerde Waked nog geruime tijd over de manier waarop zijn Palestijnse geloofsgenoten door het Westen werden behandeld. Dat was een van de (vele) kwesties waar de door hem vertolkte sjeik een film lang nu juist géén woorden aan vuil maakte.
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
