Vliegramp eist 298 levens. Gevaar in luchtruim Oekraïne mogelijk onderschat
De Boeing 777 van Malaysia Airlines, die van Schiphol was vertrokken met zeker 173 Nederlanders aan boord, is donderdag neergestort op Oekraïens grondgebied. Alle 298 inzittenden zijn omgekomen.
Vicepresident Huib Gorter van Malaysian Airlines meldde dat van twintig passagiers de nationaliteit nog niet bekend is, maar dat er in ieder geval 173 Nederlandse slachtoffers zijn te betreuren. Verder is het zeker dat er 27 Australiërs, 44 Maleisiërs, twaalf Indonesiërs, negen Britten, vier Duitsers, vier Belgen, drie Filippijnen, een Canadees en een Nieuw-Zeelander bij de vliegramp zijn omgekomen. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen wat de nationaliteit van de overige inzittenden is.
Het toestel is neergeschoten, stelt de Amerikaanse regering, een lezing die wordt bevestigd door de Maleisische premier Najib Razak. De Oekraïense regering meldde kort na de ramp dat het toestel is neergeschoten door pro-Russische separatisten in het oosten van het land, maar de rebellen ontkennen dat. Separatisten zouden vlak na het ongeluk echter hebben gebeld met een inlichtingenmedewerker uit Rusland. Uit dit gesprek zou blijken dat de separatisten het vliegtuig per ongeluk hebben neergeschoten. “Het is 100 procent zeker een passagiersvliegtuig,” zei een van de separatisten geschrokken.
Premier Rutte heeft zijn vakantie afgebroken en is vanavond in Nederland teruggekeerd. Hij is rond 23.00 uur aangekomen in het ministerie van Veiligheid en Justitie in Den Haag om deel te nemen aan het crisisoverleg dat daar plaatsheeft. Minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie was daar eerder bijeengekomen met de ambtelijke toppen van andere ministeries. Premier Rutte zei in een eerste reactie dat ‘deze prachtige zomerse dag in alle opzichten gitzwart eindigt’, en heeft bovendien verzocht dat alle hoofdgebouwen van de rijksoverheid vrijdag de Nederlandse vlag halfstok hangen. Bij een dergelijke vlaginstructie zijn burgers vrij om het voorbeeld te volgen.
Reacties
Minister Frans Timmermans van Buitenlandse zaken verklaarde dat hulpverleners moeten ‘ongehinderde en veilige toegang’ moeten hebben tot de plek waar het toestel van Malaysia Airlines is neergestort, liet Timmermans zijn Oekraïense collega Pavlo Klimkin weten. Die liet op zijn beurt weten volledige medewerking te verlenen en Nederlandse deelname aan het onderzoek te verwelkomen. “Een inktzwarte dag voor Nederland, voor Maleisië. Wij treuren om iedereen aan boord van vlucht MH 17, waar zij ook vandaan kwamen,” aldus Timmermans. Hij stuurt een consulair team naar Kiev, dat de Nederlandse ambassade daar zal versterken.
Ook koning Willem-Alexander betuigde donderdagavond zijn medeleven. Hij is ‘diep getroffen door het vreselijke nieuws over het neerstorten van vlucht MH17 boven Oekraïens grondgebied’. ,“Net als de rest van Nederland volgen mijn echtgenote en ik het nieuws op de voet,” aldus Willem-Alexander. Het echtpaar hoopt dat er snel meer duidelijkheid komt. “Wij leven intens mee met familie, vrienden, collega’s en bekenden van de slachtoffers en met hen die nog in onzekerheid zijn of hun geliefden aan boord van het toestel waren.”
De Maleisische ambassadrice Fauziah Mohd Taib condoleert het Nederlandse volk en de regering met de ramp met de Boeing 777 van Malaysia Airlines boven Oekraïne. De voorzitter van de Eerste Kamer, Ankie Broekers-Knol, en haar collega van de Tweede Kamer, Anouchka van Miltenburg, zijn diep geraakt door de berichten over het neerstorten van vlucht MH17 boven Oekraïne. ,,De gedachten van de beide voorzitters zijn bij familieleden en naasten. Zij spreken de hoop uit dat er snel duidelijkheid komt over de toedracht.”
Ook vanuit het buitenland is op de ramp gereageerd. Bondskanselier Merkel liet weten ‘geschokt’ te zijn en noemt het neerschieten een ‘tragische escalatie’. NAVO-chef Anders Fogh Rasmussen toonde zich ,,diep geschokt en bedroefd” over de crash. Hij vindt het ,,belangrijk” dat onmiddellijk een internationaal onderzoek op gang komt naar de crash met het toestel en vindt dat de degenen die mogelijk verantwoordelijk zijn voor de ramp, ,,snel” moeten worden berecht.
Gevaren al langer bekend
Amerikaanse en Europese luchtvaartautoriteiten hebben piloten al in april gewaarschuwd voor mogelijke risico’s in of bij het Oekraïense luchtruim. De Amerikaanse federale luchtvaartautoriteit adviseerde op 23 april Amerikaanse piloten en luchtvaartmaatschappijen om niet in het luchtruim boven de stad Simferopol op de Krim te vliegen, zonder speciale goedkeuring van de Amerikaanse overheid. Daarnaast waarschuwde de autoriteit om boven andere Oekraïense plaatsen, waaronder Kiev, Lviv, Djnepropetrovsk en Odessa ‘uiterst voorzichtig te zijn’. De waarschuwing blijft van kracht tot 23 april 2015.
Ook de Europese luchtvaartautoriteit en de burgerluchtvaartorganisatie van de Verenigde Naties, de ICAO, waarschuwden voor de gevaren en adviseerden piloten om een andere route te nemen.
Een medewerker van de Russische luchtverkeersleiding zei dat het neergestorte vliegtuig over een gebied vloog waar sinds enkele dagen een verbod geldt om lager dan 7900 meter te vliegen. Kiev had dit verbod ingesteld om te voorkomen dat vliegtuigen een antiterreuractie zouden verstoren. Maar als de berichten kloppen dat de Boeing 777 van Malaysia Airlines op meer dan 10.000 meter vloog, zou het verbod volgens de medewerker in dit geval geen gevolgen hebben gehad.
Volgens Malaysia Airlines was het luchtruim boven Oost-Oekraïne geen oorlogsgebied en werd het veilig geacht. “Voor de luchtvaartsector is het geen oorlogsgebied. Het is een veilig gebied om overheen te vliegen, anders krijg je onmogelijk een vluchtplan,” aldus Gorter.
Bekijk hieronder beelden van de ramp. Voor de meest actuele informatie wijzen wij u op onze nieuwsfeed.
