Wat u kunt lezen in de numéro spécial van Charlie Hebdo
Donderdag 7 januari is het een jaar geleden dat de redactie van het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo ten prooi viel aan jihadisten. De redacteuren hadden de profeet Mohammed beledigd, met alle bloedige gevolgen van dien. ‘Het is verschrikkelijk triest en zo grappig, dat we soms niet meer weten waarom we huilen.’
Elf mensen vonden januari 2015 de dood, maar het blad dat strijdt voor idealen als vrijheid van meningsuiting en secularisme is moeilijk de kop in te drukken. Een dag voor de herdenking verscheen een speciale editie, waarin de dag des onheils geheel in stijl wordt gereconstrueerd.
Gedenkt de redactie van Charlie Hebdo in deze editie de slachtoffers van de aanslag, of slaan ze keihard terug? Op de cover van Hebdo’s numéro spécial staat een karikatuur van een gewapende en met bloed bevlekte personificatie van God afgebeeld. Het bijschrift: ‘Na een jaar loopt de moordenaar nog steeds rond.’
Reconstructie
Charlie Hebdo opent op de eerste pagina van het nieuwe nummer met een intrigerende reconstructie: “Dit is het waargebeurde verhaal van 7 januari 2015, verteld door hen die de kogels van de gebroeders Kouachi hebben moeten ondervinden, en zij die het overleefden. Het is verschrikkelijk triest en zo grappig, dat we soms niet meer weten waarom we huilen.” Het verhaal beschrijft in detail de dag van de aanslag: in welke volgorde en hoe laat de redactieleden ‘s ochtends nietsvermoedend op kantoor arriveerden, wat de toegangscode was tot het pand (130 610), wie de koffie zette, dat het de verjaardag was van Luz (cartoonist Rénald Luzier), waarover vergaderd werd, een laatste gezamenlijke discussie, tot aan het moment dat de broers Kouachi het pand binnendrongen, en de slachting zich voltrok.
Het verhaal wordt verteld aan de hand van anekdotes van de redactieleden, om Charlie Hebdo‘s zwartste dag zo beeldend mogelijk te reconstrueren. Eén van de eerste die met de broers Kouachi in aanraking kwam was Coco (Corinne Rey). De broers eisten van haar dat ze hen naar Charb (satirisch karikaturist en oud-hoofdredacteur, Stéphane Charbonnier) zou leiden (tweede etage): “Ze is bang, zo bang. Coco: ‘Ik ging naar de eerste verdieping omdat in het gebouw de verdiepingen zo erg op elkaar lijken. Dus ik leidde hen naar de verkeerde verdieping, ik dacht dat ik zou sterven.'”
De dag van de aanslag was de eerste keer na het nieuwjaar dat iedereen elkaar weer zag, en voor sommigen, ook direct de laatste keer. De dag die verwerd tot een drama, begon zo onschuldig: “Charb zat verstopt in een hoekje en verscheen plotseling voor Angélique, en riep: ‘Boe!’ Angélique: ‘Ik maakte hem uit voor lul, waarna we omhelsden.’”
De tekst wordt bijgestaan door een striptekening van Charb, zittend aan het midden van een lange tafel, omringd door wat de redactie van Charlie Hebdo moet voorstellen. Het Laatste Avondmaal. Charbonniers tekst bij de tekening luidt: “Waarachtig, zeg ik u: we zullen nog een lange tijd samen lachen.” Een sneer gericht aan de aanslagplegers en iedereen die zich met hen identificeert, zo lijkt. Charlie Hebdo geeft aan dat ze niet zo makkelijk over zich heen laten lopen, en bestreidt kalashnikovkogels met moedig hoongelach.
De speciale editie bestaat verder uit artikelen met thema’s als secularisme, extremisme, onderwijs en natuurlijk een reeks spotprenten van onder meer: Salman Rushdie, Assad, de paus, en enkele halfnaakte moslima’s. Op één van de geestigere spotprenten getiteld ‘Gematigde moslims in Turkije’ staat een Turk afgebeeld, bijgestaan door de tekst: “Allah een beetje akbar!”
Al met al: de 1224e uitgave van Charlie Hebdo is scherp, kritisch en humoristisch, en blikt in die traditie op bijzondere wijze terug op een gitzwarte dag.
Verkoop
Vóór januari vorig jaar zat het blad op een een gebruikelijke 70.0000 gedrukte exemplaren. Na de aanslag steeg de vraag naar het blad naar maar liefst zeven miljoen exemplaren. De eerste editie van Charlie Hebdo na de aanslag werd hiervoor nog eens naar meerdere talen vertaald. Zo was het blad ook beperkt te koop in de Verenigde Staten en Nederland. Deze speciale editie zou volgens de Parijse kiosken tot nu toe een stuk minder verkocht zijn, maar het blad ligt dan ook nog maar één dag in de winkel. De verkoopverwachtigingen liggen hoe dan ook hoog: er liggen voorlopig een miljoen exemplaren in de winkel.
