Retorische hoogstandjes

Het is de maand waarin Hillary Clinton en Donald Trump met elkaar in debat gaan. Spannend, want de debatten kunnen een kandidaat maken of breken. Eén bijtende oneliner en de ander hangt in de touwen. 

Gepubliceerd op: 01/10 | 2016 Geplaatst in de volgende categorieën:

• Column

door Frits Huffnagel

• E-mail
• Twitter
• Facebook
• LinkedIn

Vorige maand deelde ik op deze plek met u mijn verwachting dat Hillary Clinton de 45ste president van de VS zal zijn. Een groot deel van de strijd zal zich afspelen op internet. Omdat ik ben geabonneerd op zowel de Democratische als de Republikeinse verkiezingssites, stroomt mijn mailbox dagelijks vol met boodschappen van de kandidaten Clinton en Trump. Meer dan ooit is de strekking daarvan dat de andere kandidaat niet deugt en absoluut niet geschikt is als president. Bij deze berichten blijft een directe confrontatie uit. Die komt pas in de verkiezingsdebatten. 

Aan dergelijke debatten gaan forse onderhandelingen vooraf. Wat zal de vorm zijn? Achter een katheder? Staand of zittend? Wie zijn de moderators? Mag het publiek ook vragen stellen? Wat zijn de thema's? Waar en wanneer worden ze gehouden? En hoe vaak gaan de kandidaten in debat? De vorm waarin een debat plaatsvindt kan een uitgesproken voordeel of juist een nadeel opleveren voor een kandidaat. Daarom wordt tot op de seconde nauwkeurig afgesproken wie hoe lang in beeld is. Hoezeer dit van belang is, bleek tijdens een debat in 1988 tussen (toen nog) vicepresident George H.W. Bush en de Democratische presidentskandidaat Michael Dukakis. De laatste was een paar koppen kleiner dan zijn tegenstander. De Democraten waren bang dat dat in beeld voor een natuurlijk overwicht van Bush zou zorgen. Vanachter de katheders leken le beide kandidaten daarom (bijna) even lang. Maar voor aanvang van het debat liep de vicepresident niet meteen naar zijn katheder, maar naar het midden om zijn opponent vriendelijk de hand te schudden. Een zogenaamd sportief gebaar, waardoor het lengteverschil meteen duidelijk werd. Nog voor er een woord was gewisseld, stond Dukakis al achter. Dat had het Repu-blikeinse campagneteam de kandidaat dus goed ingefluisterd.