In deze landen is men allesbehalve vrij
Met de komende festiviteiten in aantocht is het niet verkeerd om eens stil te staan bij het fenomeen vrijheid. Want hoewel het in ons land vanzelfsprekend is, is vrijheid in andere landen nog lang geen gevestigd begrip. En om nu te zeggen dat het wereldwijd de goede kant op gaat is al helemaal een utopie, blijkt uit nieuwe rapporten.
Integendeel, de jaarlijkse Freedom In The World Index van mensenrechtenorganisatie Freedom House laat voor het twaalfde jaar op een rij een neerwaartse tendens zien in maar liefst 71 landen, waar er maar 35 op het gebied van vrijheid en gelijkheid vooruit gingen.
Freedom House onderzoekt sinds 1995 de situatie op het gebied van politieke rechten en burgerlijke vrijheden in 195 landen over de hele wereld. Vandaag de dag zijn 88 landen (45 procent van het totale aantal) ‘vrij’. In 58 landen (30 procent) wordt de situatie als ‘deels vrij’ aangemerkt, en in 49 landen (25 procent) als ‘niet vrij’. Verontrustend is dat de volgens deze meting (de resultaten leest u op de website van Freedom House) het aantal landen waar men vrij is, al twaalf jaar daalt.
De organisatie noemt deze resultaten zorgwekkend, en ziet de veranderende rol van de Verenigde Staten als een van de oorzaken van deze globale ontwikkeling.
De tekst loopt hieronder door.
Ooit was Amerika de hoeder van de vrije wereld, maar deze rol lijkt definitief – zeker sinds Trump – tot een ver verleden te behoren. Freedom House gaat zelfs zo ver om het verleden jaar te dopen tot ‘het jaar waarin democratie haar meest serieuze crisis in jaren te verduren kreeg’. De wereldwijde opkomst en steun voor autocratische leiders, het afnemen van basisprincipes als persvrijheid, eerlijke verkiezingen en de bescherming van minderheden is hier debet aan.
Europa
En ook in Europa is er een afname van vrijheid waar te nemen. Terwijl de meeste landen – ook Nederland – een hoge mate van vrijheid genieten is het ook hier oppassen geblazen. De recente verkiezingsuitslagen in Frankrijk, Duitsland en Nederland worden genoemd als voorbeelden van een waarschuwing.
Ook de ronduit autoritaire leiders in Polen en Hongarije zijn een gevolg van deze neerwaartse spiraal op het Europese continent. Het feit dat ons land genoemd wordt als een indicator voor een trend binnen Europa is zeker niet iets om trots op te zijn. Wel staan we wereldwijd nog altijd op de zesde plek, dus al met al doen we het zeker niet slecht. Boven ons staan Zweden, Noorwegen, Canada en Finland. Hoe noordelijker, hoe vrijer: zo zou je het kunnen noemen.
De minst vrije landen
Het mag geen toeval heten dat de hekkensluiters van de lijst veelal in crisis verkerende, landen betreft. Zo staat het door burgeroorlog geteisterde Syrië op de laatste plek, op de voet gevolgd door Noord-Korea, Zuid-Soedan en Eritrea. Allemaal landen met dictatoriale regimes en grove mensenrechtenschendingen.
Opvallend is dat Afghanistan schittert in afwezigheid in de top-10 van meest onvrije landen. Het land staat zelfs beduidend hoger dan Rusland, Cuba of Vietnam. Volgens Freedom House heeft dit te maken met het feit dat er een flink aantal verbeteringen in de positie van oppositiepartijen en ‘bescheiden’ overwinningen in de transparantie van de regering in het Centraal-Aziatische land stemmen voorzichtig hoopvol.
Apathie
De Freedom In The World Index mag dan misschien geen al te rooskleurig beeld schetsen, het is wel een wake-up-call. Ook voor ons in Nederland. Want – zoals treffend in het rapport beschreven wordt – sterven de generaties die de strijd tegen het fascisme en communisme hebben meegemaakt uit. Deze zorgwekkende ontwikkeling resulteert volgens Freedom House in ‘apathie en het verliezen van het vertrouwen en en interesse in democratie’.
En dat is iets waar we voor moeten waken. Meer dan 70 jaar vrede op het Europese continent is ongekend lang. Vooral voor iemand die zijn hele leven in vrijheid geleefd heeft is het een vanzelfsprekendheid geworden. Maar dat is het natuurlijk helemaal niet, integendeel zelfs. Vrijheid is een luxe die we moeten koesteren en waar we best even bij stil mogen staan.
Ondanks alles mogen we nog steeds trots zijn op ons vrije land, reden te meer om onze vrijheid dit weekend eens goed te vieren!
