Dokter in Gaza: ‘Ik opereer met vuile handen’
“We hebben geen bedden of schoon water. Ik kan niet eens mijn handen wassen voor een operatie.” Sinds het begin van de zogenoemde ‘Mars van de terugkeer’ werkt de Palestijnse dokter Ihab Shreir regelmatig diensten van 24 uur. Iedere vrijdag stroomt zijn ziekenhuis in Gaza-stad opnieuw vol met ernstig gewonde actievoerders. “Het is onmogelijk iedereen goed te helpen.”
De 46-jarige dokter klinkt moe aan de telefoon. Hij heeft het afgelopen weekend opnieuw een dienst gedraaid van 24 uur in Al-Shifaa ziekenhuis in Gazastad, waar hij woont met zijn vrouw en vier kinderen. Hij kon niet eerder bellen, zijn telefoon was leeg en thuis heeft hij slechts een paar uur elektriciteit per dag.
Shreir is orthopedisch chirurg in het ziekenhuis, maar door het grote aantal gewonde demonstranten zijn er nooddiensten ingelast, waar hij als ‘normale dokter’ fungeert. Alle dokters in het ziekenhuis zijn ingedeeld in groepen en om de twee dagen draait iedere groep een dienst van 24 uur.
‘Ik kan niet eens mijn handen wassen voordat ik ga opereren.’
“Ik begin om 7 uur ’s ochtends op vrijdag en ben de volgende dag om dezelfde tijd pas klaar.” Het zijn lange dagen en Shreir moet noodgedwongen werk uitvoeren waar hij geen ervaring mee heeft. “De meerderheid van de demonstranten raakt gewond aan zijn of haar ledematen. Zij moeten worden geopereerd en vaak moeten benen zelfs worden geamputeerd. Ik ben orthopedisch chirurg en ben daardoor niet altijd in staat de behandeling uit te voeren die nodig is.”
Het tekort aan kennis noemt Shreir een van de kleinste problemen. Door de grote toestroom van nieuwe patiënten, raken de ziekenhuizen snel vol. Patiënten worden (te) vroeg naar huis gestuurd om plaats te maken voor nieuwe gewonden.
Naast het tekort aan bedden zijn ook de juiste medicijnen nauwelijks meer te vinden. “We missen soorten antibiotica. Ik geef patiënten vaak antibiotica die niet bedoeld is voor die specifieke bacterie, maar we hebben niets anders.”
‘We gaan welbewust naar de grens.’
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie ontbreken er 75 essentiële medicijnen in Gaza die nodig zijn om de gewonde demonstranten te helpen. De organisatie is bezig met het afleveren van tien belangrijke medicijnen, maar de financiering ontbreekt om Gaza volledig te voorzien van de benodigdheden.
Unicef heeft 27 soorten medicijnen beschikbaar gesteld uit haar noodvoorraad en er zijn vijf medische kampen opgezet in de buurt van de grens. De kampen hebben slechts drie of vier bedden waardoor gewonden alsnog snel moeten worden overgebracht naar een ziekenhuis.
Het grootste probleem is water, stelt Shreir. Gaza heeft al maanden te kampen met een tekort aan schoon drinkwater, aangezien de meerderheid van Gaza’s drinkwater (97 procent) is vervuild door rioolvuil. “Het water dat hier uit de kraan komt, is donker van kleur. Ik kan niet eens mijn handen wassen voordat ik ga opereren,” zegt de dokter. De meeste Palestijnen in het gebied hebben geen keuze en kopen duur fleswater, wat voor ziekenhuizen vaak geen optie is.
Het overbrengen van patiënten naar ziekenhuizen in Israël of Jordanië is mogelijk, maar moet eerst worden goedgekeurd door Israël en dat kan lang duren. “Je moet geluk hebben. Vaak als een verzoek wordt goedgekeurd, is het al te laat”, legt Shreir uit. “Met deze hoeveelheid gewonden is het onmogelijk om voor iedereen in kritieke toestand een verzoek in te dienen.”
Bij de vraag of Shreir zelf niet mee wil doen aan de protesten, moet de dokter hardop lachen. “Waarom zou ik gaan? Om ook in mijn been geschoten te worden?” Het medisch team aan de grens is al meerdere keren getroffen door het Israëlische leger; meer dan tien ambulances zijn geraakt door kogels en traangas.
“In mijn veertien jaar als dokter heb ik drie oorlogen meegemaakt en deze is het ergste, omdat deze vanuit ons vrijwillig is. Onze huizen worden niet gebombardeerd. We gaan welbewust naar de grens en we hadden onze ziekenhuizen beter moeten voorbereiden.”
Sinds de protesten afgelopen maart begonnen, zijn er meer dan veertig Palestijnen omgekomen en duizenden gewond geraakt. In de mars eisen Palestijnen het recht om te terug te keren naar hun land in Israël. De protesten duren in totaal 45 dagen en eindigen op 15 mei, de zeventigste verjaardag van wat Palestijnen de Nakba noemen, het Arabische woord voor catastrofe.
De Nakba herdenkt de massaverplaatsing van Palestijnen voorafgaand aan het ontstaan van Israël in 1948.
Kaja Bouman is freelance journalist en woonachtig in Jaffa (Israël).
