Spring naar de content
bron: Fjodor Buis

Simon Rozendaal: ‘Dit is het best bewaarde geheim energietransitie’

Simon Rozendaal (Schiedam, 1951) is wetenschapsjournalist en erelid van de Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging (KNCV). Deze week verschijnt zijn boek Warme aarde, koel hoofd. We spreken Rozendaal in café De Ooievaar te Rotterdam-Delfshaven.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Robbert van Rijswijk

Zeg, waar gaat uw boek over?
“Dit boek is een poging om rationaliteit aan te brengen in de emotionele en soms hysterische klimaatdiscussie. Daarmee kom ik uit op drie punten:
Ja, de aarde warmt op, geen enkele twijfel daarover.
Ja, dat komt vermoedelijk voor een belangrijk deel door de mens.
Maar, op dit moment kunnen we niet ontzettend veel doen tegen klimaatproblemen die in toekomst misschien zullen ontstaan. Dat komt omdat de energiebronnen die we prefereren, zon en wind, eigenlijk niet aantrekkelijk zijn. De aantrekkelijkheid van een energiebron wordt bepaald door de energiedichtheid, hoeveel energie er in die bron zit.
Dit is het best bewaarde geheim van de energietransitie, je hoort er bijna niemand over. In kernenergie zit per hoeveelheid ongeveer een miljoenmaal zoveel energie als in fossiele brandstoffen, waarin weer honderd- tot duizendmaal zoveel energie zit als in windmolens en zonnecellen. Daarom zijn zon- en windenergie niet echt duurzaam en is de CO2-uitstoot er heel lastig mee te verlagen. Bovendien hebben we ook nog geen manier om die energie op te slaan.”

Wat zijn uw alternatieven?
“Met kernenergie zouden we de CO2-uitstoot veel beter omlaag kunnen brengen, maar dat willen de mensen niet.
Universiteiten moeten dus op zoek naar nieuwe energiebronnen, naar nieuwe opslagmethoden, en naar manieren om CO2 uit de lucht te halen. Daar gaat echt nog wel zo’n tien, twintig, dertig jaar wetenschappelijk onderzoek overheen.”

U verdedigde vorig jaar een tweet van Thierry Baudet over het klimaat. Daarop volgde nogal wat kritiek.
“Het debat is ontspoord en de naam van Baudet roept ellende op. Ik denk nog steeds dat ik op elk punt gelijk had.”

Wat is de mooiste zin uit het boek?
In Bordeaux eten ze een eitje bij het ontbijt en in Nantes gaan mensen naar hun werk.

“Daarmee refereer ik aan een rapport waarin het KNMI aangeeft dat Rotterdam en Amsterdam per 2050 het klimaat van Bordeaux en Nantes hebben. So what? Daar valt prima te leven. Het valt tot nu toe allemaal mee. De gevolgen van de klimaatverandering worden waanzinnig overdreven. Voor zover de opwarming een probleem is, is het een probleem aan de polen en in de Himalaya.”

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

‘Dát is mijn handicap, ik ben intellectueel eerlijk.’

En de slechtste?
“Geen, ik houd van mooi schrijven.”

Hoe snel schrijft u zo’n boek?
“In een half jaar. Dat was alleen maar mogelijk doordat ik al veertig jaar over dit onderwerp schrijf.”

Hoe ziet een gemiddelde schrijfdag eruit?
“Ik heb diep ontzag voor de nacht. Het is verbazingwekkend wat er ’s nachts in je hoofd gebeurt. Ik sta meestal op zodra het licht wordt – zonder wekker – en bijna elke ochtend word ik wakker met nieuwe inzichten, blijk ik oplossingen te hebben voor een probleem. Die noteer ik dan snel. Pas na de krant en de e-mails begin ik met schrijven. ’s Middags golf ik graag. Ik ben geen goeie, hoor; mijn handicap is negentien.”

Wat is de ergste tegenslag die u te verduren hebt gekregen tijdens het schrijven van dit boek?
“Ik word nogal eens een klimaatscepticus genoemd, of zelfs een klimaatontkenner. Dat ben ik niet. Mensen mogen me noemen zoals ze willen en ik ben het inmiddels gewend, maar het is wel vervelend. Ik laat het niet heel makkelijk van me afglijden. Het label is bedoeld om me te kwetsen en te diskwalificeren. Terwijl ik juist probeer te depolariseren. Daarbij twijfel ik alleen aan het huidige klimaatbeleid.”

En hoeveel verdient u hier nou mee?
“Ach, een portie bitterballen. Voor het geld doe ik het niet. Dan zou ik moeten schrijven dat de wereld morgen ten onder gaat. De Amerikaanse journalist David Wallace-Wells schreef het boek The Uninhabitable Earth en wordt in Nederland door vijf kranten geïnterviewd en is een uur op tv. Ik ben daar te eerlijk voor. Dát is mijn handicap, ik ben intellectueel eerlijk.”

Wie zijn uw favoriete Nederlandstalige schrijvers?
“De broers Van het Reve. Gerard spreekt voor zichzelf. Karel van het Reve schreef zulke prachtige eerste zinnen, stuk voor stuk briljant.” Citeert: “‘Als jonge jongen heb ik altijd gedacht dat Karl Marx en Karl May één en dezelfde waren’ (uit Een dag uit het leven van de reuzenkoeskoes, 1979 – RvR).
Laatst ben ik een column (voor Elsevier Weekblad – RvR) nog begonnen met de zin: ‘Uitsterven is nooit leuk, natuurlijk’. Dat is eigenlijk gewoon gejat, een zin die daarop leek las ik ooit bij Karel van het Reve.”

Tot slot: op het huis van welke schrijver zou u wel een precisiebombardement willen laten uitvoeren?
“Ik geloof dat bijna alles in de wereld de goede kant op gaat, maar er zijn een paar uitzonderingen. Eén daarvan is dat mensen steeds minder lezen. Schrijvers zijn een bedreigde diersoort geworden. Ik bombardeer dus niemand.”

Warme aarde, koel hoofd. Kanttekeningen bij de energietransitie is verkrijgbaar bij Uitgeverij Atlas Contact.

Simon Rozendaal