Op 7 oktober om 10.44 uur (volgens de metadata van het audiogesprek) belt klaagster S. vanaf haar huisadres in Amsterdam met voorzitter Esther-Mirjam Sent van de Partij van de Arbeid. In een ruim 20 minuten durend gesprek, dat door de vrouw wordt opgenomen (zonder dat Sent hiervan in het gesprek op de hoogte is gesteld), beklaagt zij zich over het feit dat oud-Kamerlid Gijs van Dijk ‘inzage’ heeft gehad in zijn onderzoeksdossier.

Het onderzoeksrapport is opgesteld door bureau Bezemer en Schubad in opdracht van de PvdA, dat onderzoek deed naar vermeende grensoverschrijdende gedragingen van het oud-Kamerlid. Ook zou Van Dijk volgens de klaagster delen van het dossier hebben gefotografeerd of ‘gefilmd’. 

De vrouw is van mening dat dit ‘expliciet’ in strijd is met de afspraken, die met haar gemaakt zijn. Ze zegt die ochtend tegen de voorzitter van de PvdA: “Wat ik begrijp, is dat jullie Gijs toegang hebben gegeven tot het rapport en dat was niet de afspraak.”

Hierop zegt Esther-Mirjam Sent: “Wat wij hebben afgesproken is dat wij Gijs zouden informeren over de conclusies en wat het onderzoeksbureau ons heeft geadviseerd is om (…) hem de conclusies te laten zien onder condities van strikte vertrouwelijkheid, zoals die waren bij de inzage in het onderzoeksdossier. Onze advocaat is er de hele tijd bij geweest, het is gebeurd in een ruimte op het kantoor van onze advocaat. Er zijn geen versies overgedragen, die zijn direct na de inzage weer vernietigd. Er zijn afspraken gemaakt over geheimhouding met de advocaat van Gijs. Die afspraken zijn geschonden en daar zijn wij woest over.”

Daarop laat de vrouw weten geen boodschap te hebben aan dit antwoord. Zij verwijt de PvdA-voorzitter (en Kamerlid Kati Piri) druk op haar te hebben uitgeoefend om mee te werken aan het onderzoek naar Van Dijk met als doel het handelen van de partij richting Van Dijk achteraf te rechtvaardigen.

Letterlijk zegt ze: “Ja, maar wat heb ik daaraan? Wat ga je doen voor mij? Hoe ga je het goed maken voor mij? Ik ben overgehaald omdat jullie anders misschien wel ten onrechte Gijs uit de kamer hebben laten zetten of daar druk op hebben gezet. Daarom ben ik overgehaald. En ik ben daarin meegegaan maar ik ben niet beschermd en ik wil graag van jou weten hoe je mij nu gaat helpen. Niet hoe je de partij helpt maar mij. 

Ik ben overgehaald omdat jullie anders misschien wel ten onrechte Gijs uit de kamer hebben laten zetten of daar druk op hebben gezet.

S.

De PvdA-voorzitter probeert haar – zo valt te horen – gerust te stellen door te zeggen, dat een nieuwe ‘beschuldiging’ aan het adres van Van Dijk zal ‘helpen’: “Ik denk dat het jou helpt als Gijs ervan wordt beschuldigd dat hij wederom onbetrouwbaar is en dat het patroon dat jij hebt gezien en de meldsters hebben gezien ook weer doorgaat in de manier waarop hij met het onderzoek omgaat.”

Opvallend: Sent doet deze uitspraak op 7 oktober nadat het onderzoek naar Van Dijk volledig is afgerond en het partijbestuur onder haar leiding tot een publieke ‘berisping’heeft besloten. Maar ruim vóórdat de uitkomst van het dan lopende onderzoek door een beroepscommissie van de PvdA duidelijk was.

Zo werd deze week bekend dat de interne PvdA-beroepscommissie van mening is dat het partijbestuur onder leiding van Sent ‘onzorgvuldig’ heeft gehandeld. Het besluit om Van Dijk te berispen werd door de commissie om die reden zelfs vernietigd. Een enorme tik op de vingers voor Sent.

Ik denk dat het jou helpt als Gijs ervan wordt beschuldigd dat hij wederom onbetrouwbaar is

Esther-Mirjam Sent, voorzitter PvdA

Uit het telefoongesprek blijkt niet alleen dat de partijvoorzitter ten tijde van de formele beroepsprocedure in nauw contact stond met een van de meldsters, maar ook dat zij in een eerder stadium invloed uitoefende op de publieke samenvatting die het onderzoeksbureau maakte. Het onderzoek zelf wordt – ondanks herhaalde verzoeken van Gijs van Dijk en diens advocaat – niet door de PvdA vrijgegeven. 

Wanneer de klaagster in het telefoongesprek met voorzitter Sent vraagt waarom in die samenvatting niet is vermeld dat zij ‘integer’ heeft gehandeld, antwoordt de PvdA praeses in eerste instantie dat zij het bureau niet kan ‘dicteren’ wat er in het openbare gedeelte van het rapport staat.

Vervolgens zegt de partijvoorzitter: “Ik heb Bezemer en Schubad opdracht gegeven: schrijf een samenvatting die getrouw is aan het rapport én waarmee we voldoende basis hebben om tot een sanctie over te gaan. Dat is de opdracht voor de samenvatting.”

Ik heb Bezemer en Schubad opdracht gegeven: schrijf een samenvatting die getrouw is aan het rapport én waarmee we voldoende basis hebben om tot een sanctie over te gaan

Esther-Mirjam Sent, voorzitter PvdA

Door de onderzoekers expliciet de opdracht te geven een openbare samenvatting te schrijven op basis waarvan men tot een sanctie over kan gaan, lijkt Sent haar boekje als formele opdrachtgever van het ‘onafhankelijke’ onderzoek te buiten te gaan.

Immers, de onderzoeker wordt door Sent (naar eigen zeggen) letterlijk ‘opgedragen’ om de tekst zo te formuleren dat aan Van Dijk een sanctie kan worden opgelegd. Dit lijkt strijdig met het algemeen aanvaarde beginsel, dat een onderzoeksrapport – en dus ook de openbare samenvatting – niet op voorhand tot een bepaalde ‘gewenste’ uitkomst mag leiden. Sent had – zo lijkt het – kunnen en moeten volstaan met het vragen om een waarheidsgetrouwe samenvatting van het onderzoek zonder verdere toevoeging.

Aan het einde van het gesprek meldt de klaagster aan Sent dat zij ‘aangifte’ tegen Gijs van Dijk heeft gedaan wegens ‘smaad en laster’. Ze zegt: “Het zou mij namelijk enorm helpen als jullie (de PvdA-red.) ook aangifte doen tegen hem, want ik heb ook al aangifte gedaan tegen Gijs.”

De PvdA-voorzitter reageert ogenschijnlijk welwillend op dit verzoek: “Ik ga dat nog een keer met de advocaat bespreken. Ik ga in ieder geval meerdere routes bewandelen, dus de sancties die bij ons in de regels staan, het aanklagen van de advocaat, en of die route van aangifte op basis van  smaad en laster, of die kansrijk en zinvol is, ga ik even met onze advocaat bespreken.”

Esther-Mirjam Sent beëindigt het opgenomen telefoongesprek met de woorden aan de ontevreden klaagster: “Ik begrijp je chagrijn en ik doe wat in mijn macht is en ik ga de aanval kiezen in plaats van de verdediging, want ik accepteer dit niet langer.”

Ik begrijp je chagrijn en ik doe wat in mijn macht is en ik ga de aanval kiezen in plaats van de verdediging, want ik accepteer dit niet langer

Esther-Mirjam Sent, voorzitter PvdA

De twee spreken af ‘contact te houden’. Ook horen we de voorzitter van de PvdA zeggen: “Ik ga ook de politieke ledenraad van morgen voorbereiden en alle partijgenoten, die zich misdragen, maar daar heb jij geen boodschap aan.”

Wie de andere PvdA-leden zijn die zich volgens Sent ‘misdragen’ is niet duidelijk op basis van het gesprek. De ledenraad vond inderdaad de dag na het telefoongesprek plaats.

Voorzitter Esther-Mirjam Sent was voor publicatie telefonisch niet bereikbaar voor commentaar en ondanks herhaalde verzoeken heeft zij (en haar woordvoerder) niet gereageerd op een verzoek terug te bellen. Mocht zij alsnog reageren dan zal haar reactie aan dit stuk worden toegevoegd. Ook de woordvoerder van de fractie reageerde vanmiddag niet meer op verzoeken om contact op te nemen.

Christiaan Alberdingk Thijm, advocaat van Gijs van Dijk, laat in een reactie op deze publicatie weten:

Het is zeer opmerkelijk dat een van de melders kennelijk partijvoorzitter Sent in de speed dial van haar telefoon heeft zitten.

Christiaan Alberdingk Thijm, advocaat

“Het is zeer opmerkelijk dat een van de melders kennelijk partijvoorzitter Sent in de speed dial van haar telefoon heeft zitten. Het bevestigt het beeld dat ik heb, dat zaken met melders worden afgestemd.”

“Het lijkt er sterk op dat Bezemer en Schubad geen onafhankelijk en onpartijdig onderzoek heeft gedaan. De samenvatting, waar naar nu blijkt kennelijk door de partijvoorzitter invloed op is uitgeoefend, komt ook niet overeen met conclusies van het onderzoek zelf. De samenvatting is veel ongenuanceerder.”

“Kennelijk is er een samenvatting ‘besteld’ op basis waarvan Gijs een sanctie kreeg. Dit is heel ernstig. Zeker omdat de overige bestuursleden van de PvdA zich bij hun besluitvorming alleen konden baseren op een mondelinge toelichting en die samenvatting, omdat ook zij het volledige rapport niet mochten inzien.”

UPDATE: In een reactie laat de woordvoerder van Esther-Mirjam Sent weten: “De partijvoorzitter laat weten op geen enkele wijze invloed te hebben gehad op de inhoud van het rapport of de samenvatting. Zij heeft het bureau gevraagd om een waarheidsgetrouwe samenvatting die recht doet aan de inhoud van het rapport.”

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €4 per maand.