Marjan Minnesma: ‘Kunstenaars zijn mainstream, niet de avant-garde’
Marjan Minnesma (56) is oprichter en directeur van Stichting Urgenda, een organisatie voor innovatie en duurzaamheid, die onder meer een succesvolle rechtszaak voerde tegen de Nederlandse staat. Afgelopen jaar won ze de prestigieuze Goldman Environmental Prize. Wat leest, luistert en ziet ze in haar vrije tijd?
Boeken
“Leven in een democratie betekent niet alleen eens in de vier jaar op iemand stemmen. Een democratie functioneert pas goed als je je als burger actief bemoeit met de politiek. Je moet de straat op gaan als je het ergens oneens mee bent en je moet in de pen klimmen om je mening te laten horen over zaken die je zelf graag anders zou willen zien. Zodra je doorhebt dat dat zin heeft, kun je met een relatief kleine groep al het verschil maken. Ernst Hirsch Ballin schrijft daarover in zijn nieuwe boek Waakzaam burgerschap. Hij dwingt de lezer om na te denken over wat het betekent om burger te zijn en wat je rol is in de samenleving. Hij gebruikt onze Klimaatzaak (Urgenda won een proces tegen de Neder-landse staat, waardoor de overheid gedwongen werd de uitstoot van broeikasgassen sneller terug te dringen – red.) als voorbeeld om te laten zien wat burgers kunnen bereiken als ze zich verenigen. Hirsch Ballin onderschrijft het idee dat de rechtsstaat veel meer is dan het klassieke idee van de trias politica, dat de rechtsstaat continu verandert en dat burgers – bijvoorbeeld door een proces aan te spannen tegen de staat – een actieve rol kunnen spelen in het verfijnen van die rechtsstaat. We mogen ons best wat vaker uitspreken tegen zaken die volgens ons niet thuishoren in een rechtsstaat. Als je bijvoorbeeld de uitlatingen van sommige volksvertegenwoordigers in het openbaar niet kies vindt, dan moet je dat zeggen. Woorden hebben namelijk enorm veel impact. Als je een woord als ‘kopvoddentaks’ gebruikt, of je noemt journalisten ‘rioolratten’, dan wordt dat op een gegeven moment normaal, ook op straat. Ik vind dus dat politici een extra verantwoordelijkheid hebben om op een respectvolle manier te spreken. Wat mij betreft spreken we met z’n allen af dat er in de Tweede Kamer geen scheldwoorden meer worden gebruikt, dat we netjes en respectvol met elkaar spreken en dat de Kamervoorzitter sneller mag ingrijpen als deze fatsoensregels worden overtreden.
“De lange adem van bomen – Hoe bomen leren om te gaan met klimaatverandering en hoe dat ons kan redden van Peter Wohlleben is een boek dat het afgelopen jaar veel indruk op me heeft gemaakt. Een van de dingen die hij aanstipt is hoe belangrijk bossen zijn voor het klimaat op hele continenten en de rol van water daarbij. Bomen verdampen water, creëren zo een lagedrukgebied en trekken weer lucht met water aan. Dat leidt tot regen. Gebieden met gekapte bossen hebben soms wel negentig procent minder regenval. Bij het verdwijnen van een bos verdwijnt ook het leven eromheen. Urgenda heeft de afgelopen twee jaar een miljoen bomen behouden die niet zouden uitgroeien tot een volwassen boom, bijvoorbeeld omdat het zaailingen zijn die gemaaid zouden worden. We hebben die bomen naar een plek gebracht waar ze wel mogen staan. Daardoor zijn we naast Staatsbosbeheer de grootste bomenplanter van Nederland. In het boek komt ook duidelijk naar voren hoe belangrijk oude bomen zijn voor de wereld. Bomen die al een paar keer droogte hebben meegemaakt, kunnen er later beter mee omgaan dan bomen die nooit droogte hebben meegemaakt. Ze kunnen bovendien onderling communiceren, via hun wortels en schimmels in de grond, en voedingsstoffen uitwisselen met bomen die dat op dat moment nodig hebben. Ze hebben vaak een enorme humuslaag opgebouwd, waarin veel CO2 zit opgeslagen. Daarnaast zijn oude bomen met holten belangrijk voor vogels en insecten. We hebben onlangs het beheer van enkele honderden eeuwenoude bomen langs de Broekhuizerlaan in Leersum overgenomen van de eigenaren. De bomen, waarvan een groot deel nog kerngezond is, zouden gekapt worden. Dan denk ik: waarom zorgen we niet veel beter voor deze oude bomen? Koester ze! Veel beheerders hebben vast nooit gehoord van de boeken van Wohlleben, helaas.”
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
