De maakbare mens

In het boek De Maakbare Mens laat journalist en historicus Bina Ayar zien hoe er van bovenaf modelburgers van ons worden gemaakt. Of het nu gaat om gezondheid, veiligheid of meningen: alles moet meetbaar en maakbaar zijn. Exclusief op deze website: de inleiding van het morgen te verschijnen boek.

Gepubliceerd op: 24/05 | 2023 Geplaatst in de volgende categorieën:

• Leven

door Bina Ayar

• E-mail
• Twitter
• Facebook
• LinkedIn

Zes blanke bestuurders van het mannelijke geslacht op een schilderij, van wie er drie dan ook nog een sigaar of pijp roken. Voor een promovenda van de Universiteit Leiden is dat eind vorig jaar aanleiding om een tweet de wereld in te slingeren die zal leiden tot de verwijdering van het geschilderde portret van het Leidse college van bestuur van 1974. De promovenda begrijpt niet ‘welk signaal’ het kunstwerk in een vergaderzaal van het Leidse academiegebouw uitzendt. Rechtendecaan Joanne van der Leun kan haar ongemak snel wegnemen. Kort na de klacht tweet ze jubelend (de tweet is voorzien van een uitroepteken en een vrolijke smiley) dat het schilderij van kunstenaar Rein Dool terstond door een collega-hoogleraar verwijderd is. Haar bericht wordt voorafgegaan door de ontboezeming dat ze het grootste deel van haar carrière heeft doorgebracht ‘in kamers met mannen en schilderijen van mannen’: “Bovendien heb ik een hekel aan de rook, ook al is het maar geschilderd."

Het incident leidt van links tot rechts tot ophef en zelfs Kamervragen. Dat een van de geportretteerden niemand minder is dan de aan de Holocaust ontsnapte Joodse oud-rector-magnificus Dolf Cohen maakte het relletje des te pijnlijker. Ook het feit dat het kunstwerk de eerste generatie bestuurders toont onder de nieuwe wet Universitaire Bestuurshervorming uit 1970 die de universiteit toen democratischer maakte, maakt de uitgumactie pijnlijk paradoxaal.