‘Epistemisch activisme’: ruim baan voor kennisvervalsers
Jan Kuitenbrouwer over de opkomst van kennisvervalsende wetenschappers en journalisten. De cultuuroorlog is een epistemische oorlog geworden. De kwaliteitscontrole van de wetenschap faalt, broddelwerk krijgt een academisch keurmerk, ideologische 'wetenschap' verdringt echte kennis. Nog even en 'wetenschapper' betekent weinig meer dan 'iemand die ook een mening heeft'.
Wie probeert te ontrafelen waarom in de ontwikkelde wereld tieners die het moeilijk met hun puberteit hebben een behandeling ondergaan die moeilijk anders te omschrijven is dan als een medische verminking, waarom vrouwelijke sporters van het erepodium geduwd worden door biologische mannen met aanzienlijk meer longinhoud, spier- en botmassa, waarom mannelijke zedendelinquenten die een rok aantrekken overgeplaatst worden naar de vrouwenafdeling van de gevangenis en waarom intelligente, hoogopgeleide politici in hulpeloos gestotter uitbarsten op de vraag wat een vrouw is, begint een intellectuele wereldreis. De huidige variant van de regenboogvlag, met behalve de welbekende zes kleuren nog een handvol andere tinten, patronen en symbolen, in elkaar gepuzzeld tot er niets meer bij kon, is een passend symbool voor de veelheid aan ideeën die schuilgaan achter de genderbeweging. Over seks, sekse, rolpatronen, identiteit, trauma, gezondheid, rechtvaardigheid, emancipatie, zelfbeschikking, macht, strijd, ethiek, kennis, wetenschap, waarheid, werkelijkheid − het zit er allemaal in. Het gezond verstand van de onderzoeker wordt voortdurend op de proef gesteld. ‘Ja maar hoe kán dat dan?’ vraagt hij zich af, ‘ben ik nou gek?’, ‘ligt het aan mij, of is dit onzin?’ Gaandeweg tekent zich een alternatieve realiteit af. Een nieuw, parallel universum, waarin al deze ongerijmdheden blijkbaar wel rijmen. Of waar rijmen er niet meer toe doet.
Is het misschien omdat maatschappijkritiek meer en meer het domein is geworden van academici, van jonge campusbewoners die eigenlijk niet in wetenschap geïnteresseerd zijn maar daar rondlopen omdat je dat nu eenmaal doet na het VWO? Voor wie wetenschap geen hoger doel in zichzelf is, maar iets instrumenteels, waarmee je aan je cv timmert en in je vrije tijd aan de samenleving sleutelt? Gereedschap, je aangereikt door postmoderne menswetenschappers die beweren dat er geen feiten zijn, slechts meningen, en met dat repertoire vollere zalen trekken dan collega’s die strenger zijn? Gefaciliteerd door marktgevoelige bestuurders voor wie opkomstcijfers belangrijker zijn dan academische distinctie?
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 4 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
