Domme vragen, domme antwoorden
Als werknemer of klant word je gevraagd om de ene na de andere tevredenheidsenquête in te vullen. Een zinloze exercitie, want de onderzoeken zijn meestal slecht ontworpen en de uitkomsten betekenisloos.
Vrijwel ieder bedrijf bestookt inmiddels haar medewerkers met voortdurend terugkerende medewerkerstevredenheidsonderzoeken. Allemaal eindeloze invullijsten met de meest stupide en in de regel ook tamelijk suggestieve vragen. Zo werd in het recente personeelsonderzoek bij ons op het werk gevraagd of je niet heel moe wordt van je werk, het wellicht veel te veel energie van je vraagt en of je aan het eind van de dag ‘uitgeput’ bent. Ik had er een visioen bij dat collega’s aan het eind van een werkdag zich met hun allerlaatste adem uit de kantoorstoel persen en zuchtend en steunend naar de bushalte kruipen. De antwoorden op deze vragen werden gebruikt om vast te stellen of er sprake was van een te hoge werkdruk. Bij een ander onderzoek werd vastgesteld dat mensen die antwoordden ’s avonds weleens een borrel te drinken na een drukke dag op het werk ‘dus’ een werkgerelateerd drankprobleem hadden.
De analyse van de vragenlijsten is ook volledig nietszeggend. Resultaten worden vergeleken met een ‘benchmark’, een niet te controleren vergelijking met bedrijven of organisaties die een totaal ander soort werk doen. Ook worden resultaten uitgedrukt als gemiddelde scores, zonder enig gevoel voor spreiding. Zo kan een goede gemiddelde score voor discriminatie, pesten op het werk of zelfs seksuele intimidatie probleemloos verhullen dat dit bij bijvoorbeeld tien procent van de collega’s regelmatig voorkomt. En een medewerkerstevredenheidsonderzoek waarop zelfs de meest elementaire statistische bewerking is losgelaten om te voorkomen dat bepaalde scores op toeval berusten ben ik nog nooit tegengekomen. De ondermaatse kwaliteit van deze onderzoeken is vervolgens geen enkele belemmering om er vele werkbesprekingen, bestuursvergaderingen of overleggen met de ondernemingsraad aan te besteden en vergaande conclusies aan te verbinden.
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
