Eén Europese munt? Er zijn er meer dan ooit!
Dacht u dat de komst van de euro het einde betekende van de Europese valuta? Niets is minder waar. In de landen die momenteel aan het financiële infuus liggen schieten de alternatieve valuta, lokale initiatieven waarmee men elkaar door de crisis tracht te loodsen, als paddenstoelen uit de grond.
In Spanje zijn er inmiddels zo’n 25 alternatieve munten in omloop, meldde de Wall Street Journal deze week. Op dat aantal zat Griekenland reeds aan het begin van dit jaar en volgens George Stathakis, hoogleraar politieke economie aan de universiteit van Kreta, begint het nu pas echt op gang te komen. In het NCRV-programma Altijd Wat voorspelt hij dat er, alleen in Griekenland, aan het eind van dit jaar honderd alternatieve valuta zullen zijn.
Schaduw-economie
In Nederland zijn er ook enkele alternatieve munten in omloop, zoals de Noppes, de Gelre en LETS. Het grote verschil met de Zuid-Europese is echter dat ze hier munten vooral een ideële grondslag (gemeenschapsgevoel kweken; weg met de banken!) hebben. Ja, zo moeten we dus ook de herinvoering van de florijn die Hero Brinkman voorstaat interpreteren.
In de mediterrane landen, met een torenhoge werkloosheid en sterk toegenomen belastingdruk, zijn de geldsystemen bittere noodzaak De Grieken en Spanjaarden moeten creatief zijn om elkaar door de crisis te helpen en dat gebeurt door in dorpjes en kleine gemeenschappen een schaduw-economietje op te zetten met een eigen geldsysteem.
Met de 50 TEM (Griekenland) of ECO (Spanje) die een jongeman verdient met een dag olijven plukken, kunnen sinaasappelen worden gekocht bij de lokale fruitteler, die z’n huis er weer van laat verven. Zo wordt het geld binnen de gemeenschap rondgepompt en profiteert iedereen ervan. Behalve de fiscus dan, want deze economie speelt zich buiten het rechtelijke systeem af. Doet de regering er daarom alles aan om deze belastingontduikers aan te pakken? Bepaald niet, het Griekse parlement nam recentelijk zelfs een wet aan die het starten van ‘alternatieve vormen van ondernemerschap en ontwikkeling op lokaal niveau’ stimuleert.
Niet een open economie dus, maar juist een protectionistisch systeem is in Zuid-Europa het antwoord op de crisis. Overigens, in Nederland zijn we ook niet vies van een beetje protectionisme. In de crisis van de jaren dertig was het parool Koopt Hollandsche waar, dan helpen wij elkaar en staatssecretaris Heemskerk (PvdA) opperde in 2009 nog om een vakantie in eigen land te plannen en zodoende de economie te stimuleren (vanaf 6.35).
Europa bestaat uit meer dan honderd landen
Al eerder schreef HP/De Tijd over de macht die regio’s hebben onder de titel ‘Europa heeft meer dan honderd landen‘. De Europese crisis wordt in toenemende mate namelijk ook een regiocrisis: de financieel beter presterende gebieden willen niet meer – of niet meer zonder strenge voorwaarden – betalen aan een landelijke regering die het geld in hun ogen over de balk gooit.
Andersom blijkt dat in de armere regio’s de bevolking in toenemende mate zijn eigen gang gaat met het zoeken van een oplossing voor de crisis. In Valencia, een van de regio’s die heeft aangeklopt voor steun bij het noodfonds, maakte VPRO‘s Tegenlicht een documentaire over de totstandkoming van zo’n alternatief geldsysteem.
