Bourgeois en Marx trouwen op huwelijkse voorwaarden
In veel opzichten was 12 september 2012 een bijzondere dag. In de Tweede Kamer werd, ondanks de afwezigheid van een kiesdrempel, de facto een duaal stelsel geboren. U, als kiezer, komt daarvoor de eer toe. Ik bleef thuis maar ik heb wel genoten.
Chargerend als ik van nature ben kan ik het niet laten de verkiezingen in een historisch perspectief te plaatsen. Is er iets anders dan kapitaal en arbeid dat er toe doet? Als het er al is, dan is het woensdag door u gemarginaliseerd; hooguit in de Eerste Kamer hangt straks nog de sfeer van weleer, toen ook kleinere partijen mochten meepraten. In de Tweede Kamer zijn de dingen teruggebracht tot de essentie.
Kapitalisten versus arbeiders
In de pure definitie van het woord bestaat de bourgeoisie uit de midden- en bovenklasse, samengevat: de VVD. Volgens Marx zijn de arbeiders vervreemd en dat komt door de bourgeoisie. De kapitalisten, die arbeiders alleen als productiemiddel zien, een middel waarvan de meerwaarde naar de kapitalist gaat. Ook is hij vervreemd van de maatschappij waarin het vroeger meer om sociale relaties ging, maar waar nu alleen nog geld telt. Aldus de Marxisten. Hoewel de SP dat gedachtegoed misschien wel zou willen claimen, hebben we daar in Nederland toch vooral de Partij van de Arbeid voor.
Nu zult u wel denken: we hebben in Nederland nauwelijks echte kapitalisten (meer) van de soort die Marx voor ogen had. Klopt maar het geldt zeker ook voor de arbeiders, wie kent er nog een, althans zoals Marx ze heeft gekend?
Toch waren die barre tijden in de verkiezingsretoriek weer helemaal terug, er was een zekere hang naar de jaren ’60 en ’70 toen we ook de barricades opgingen zonder te weten waarover het eigenlijk ging.
Vervreemd, zoals Marx voor de arbeiders claimde, zijn we inmiddels allemaal. En bourgeoisie zeker ook, naar de maatstaven van 100 jaar geleden. Was het niet Joop den Uyl die eiste: elke arbeider zijn eigen auto?
Daarom zouden de PvdA en de VVD er snel uit kunnen zijn als ze niet teveel tijd verliezen met ego-gedrag. En ook al weet ik dat het misschien voor het quorum in de Eerste Kamer nodig is om er nog een paar kruimelpartijen als CDA en D66 bij te halen, ik hoop dat ze het niet doen. Dit is niet de tijd voor bijzaken, zelden waren kapitaal en arbeid méér dan nu de zaken waar het de komende jaren over gaat. Noem het de huwelijkse voorwaarden, noem het een regeerakkoord. Pak de vier of vijf belangrijkste punten uit de partijprogramma’s, tel ze op en deel ze door twee. Hoe moeilijk is het?
Dat heeft u goed gezien, als kiezer.
Over Dr. Doom
Dr. Doom is een pseudoniem. Als belegger is hij verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Beleggingsvereniging Fibonacci. Op het moment van het schrijven van deze column heeft de vereniging posities in Ahold, Akzo Nobel, DSM, KPN, Shell en Unilever en is Neutraal in de AEX. De positie in de AEX is kortlopend en wisselt regelmatig. Die kan dus nu al anders zijn.
———
Volg HP/De Tijd ook op Twitter.
